kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cuma
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Yavuz Semerci @ SABAH
 

Fındık tüccarları neredesiniz?

Aman fındık fiyatları yükselmesin" diye ortalığı ayağa kaldıranlarla hesaplaşma günü.
"Fındık fiyatları artarsa, çikolata üreticileri bademe yönelir. Fındık satamayız. Alıcılar başka ülkelere yönelir" diyenlerle hesaplaşma günü.
1.5 yıl önce Sabah Ekonomi olarak fındık meselesini gündeme getirmiştik. Sabah ve ATV ekipleri Karadeniz'i adım adım dolaştı. Fındık üreticileriyle, fındık tüccarlarıyla konuştuk. Tek amacımız vardı: Dünya fındık üretiminin yüzde 75'ini gerçekleştiren Türkiye bu avantajını neden dövize çeviremiyor. Neden fındık fiyatları hep düşük belirleniyor? Neden Türk fındık ihracatçılarının büyük bir kısmı, Avrupalı büyük fındık ithalatcıların sözcülüğünü yapıyor. Bu bir bilinçlendirme kampanyasıydı. Açık bir tartışmaydı.
AKP'nin fındık politikasını belirleyen Cüneyd Zapsu da dahil pek çok ihracatçı "Fiyat artışlarına" karşı çıkan ve AKP'yi de etkileyen bir politika izledi. Bu köşeden, tüccarları şöyle suçlamıştım:

Alivrecilerin hesabı
"Bu kişiler, Avrupalı büyük alıcılarla, ileriye dönük, vadeli satış (alivre) anlaşması yapıyor. Peşinatları alıyor. Bir sonraki yıl fındığın kentali (100 kilo iç fındık) kaç paraya satılacağını bu kişiler belirliyor. Ardından da ihracatçı birlikleri kanalıyla fiyatlar yükselmesin diye kamuoyunda ve hükümet üzerinde baskı kuruyor. Fiyatlar satış fiyatının ne kadar altında kalırsa o kadar çok kazanıyorlar."
DYP Lideri Mehmet Ağar da benim gibi düşünüyordu. Dili döndüğü, gücü yettiği kadarıyla Karadeniz'de köy köy dolaştı, "fındığınızı ucuza kaptırmayın" dedi. Hala da dolaşıyor.
Bu kampanya, 2003 yılında işe yaradı. Fiyatlar, Hazine'nin Fiskobirlik depolarında duran 2001 yılı mahsulünü ucuz fiyatla satmasına rağmen arttı.
2002 yılında kentali 232 dolara satılan fındık, 2003 yılında 405 dolara yükseldi. 2002 yılında 255 bin ton fındık karşılığında, 593 milyon dolar döviz kazanırken, 2003 yılında 217 bin ton fındık karşılığında 878 milyon dolar döviz girdisi sağlandı.

Avrupalı hani almazdı?
Gelelim bu yıla. Hava koşulları çok kötüydü. Fındık rekoltesi, Trabzon'da 70 binden 20 bine, Ordu'da 140 binden, 45 bin tona geriledi. Fındığın kental fiyatı ise 653 dolara çıktı.
Peki fiyatlar bu hızla tırmanırken, Avrupalı alıcı Türk fındığından vazgeçti mi? Hayır. Sadece Eylül ayında 35 bin ton fındık, kentali 653 dolar fiyatla satıldı. 227 milyon dolar döviz girdisi sağlandı. Çok değil bir yıl önce, Cüneyd Zapsu, ekonomi müdürleriyle Conrad Otel'de bir araya gelmiştik. Zapsu, "Fiyatların anormal yükselmesi doğru değil. Türk fındığını vurur" diyordu. Ne oldu sayın Zapsu?
Türk fındığını almaktan vazgeçen kaç çikolata üreticisi duydunuz? Vazgeçemezler.
Çünkü fındığın çikolata üretimindeki maliyet payı çok düşük. Bu oran yüzde 5 ile 10 arasında. Ama çikolataya büyük bir katma değer sağlıyor. Bu yüzden de vazgeçmediler. 200 dolardan aldılar. 400 dolardan aldılar. Şimdi 600 dolardan alıyorlar. Özetle ihtalatçıların sözcüsü gibi davranan yerli fındık ihracatçıların en büyük tezi çöktü. Zapsu'nun da...
Peki ya gelecek sene ne olacak? AKP'nin aklını başına toplaması lazım. Hükümet, bir kuruş ithal girdisi olmayan, yüzde 100 katma değer sağlayan fındıktan her yıl 1 milyar doların üzerinde döviz nasıl sağlanacağına dair reel politika üretmeli.
Başbakan Erdoğan, kendini fındık uzmanı diye tanıtan kişileri çevresinden uzaklaştırarak bu işe başlayabilir!

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Kolay çözümü kim bulmuş ki   / 10-10-2004
 Bıraksınlar AB'yi işlerini adam gibi yapsınlar!   / 08-10-2004
 Efes'in tadı   / 06-10-2004
 Rekabeti tetikleyen Avea oldu   / 03-10-2004
 270 dakika konuş 99 milyon lira öde   / 02-10-2004
 600 milyon lira zarar etmişim...   / 01-10-2004
 Hangi operatör daha ucuza konuşturuyor?   / 30-09-2004
 'Benim ineğim günde 37 kilo süt veriyor'   / 26-09-2004
 Denizbank nasıl büyüdü?   / 24-09-2004
 Malatya'nın İnönü Üniversitesi var!   / 23-09-2004
YAVUZ SEMERCİ
Fındık tüccarları neredesiniz?
Aman fındık fiyatları...
İLKER SARIER
Devrimci Verheugen
Bazılarının, komiser diye...
ŞELALE KADAK
Avrupalı CEO'ların koç'u şimdi Türkiye'de
Prof. Ahmet...
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Yeni Türkiye'yi yine yerliler kuracak
Dün işsizliğin AB...
GÜNTAY ŞİMŞEK
Yabancı sermaye ikilemi
(Los...
Bıyıksız olanı başkan
İstanbul'un "en genç başkanı" olan Şile Belediye Başkanı Can...
Yağış ve fırtınayı sıyrıklarla atlattık
İstanbul'da önceki gece başlayan ve 2 gün daha süreceği belirtilen...
Kızlarım şehit oldu
Kızlarım şehit oldu
Cinayete kurban giden Işık ve Ebru'nun annesi Nuriye Balkan,...
Balkan cinayetinde ibre döndü
Balkan cinayetinde ibre döndü
Yargıtay, bir tebliğnameyle üç yıl önce öldürülen Ebru ve Işık...
IMKB
E: 22,290 D:% -2.18
DOLAR
S: 1,500,000 D:% 0.27
EURO
S: 1,846,000 D:% -0.32
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.