2005'e sarkan vadelerde vergiye dikkat

Finansal yatırım araçlarının son iki yıldır vergi durumu birer yıl uzatıldı. Şunun şurasında yeni yıla dört aydan az bir zaman kaldı. Hazine kağıtlarına yapılan yatırımların büyük bölümü, üç aydan daha uzun vadeli mevduat hesaplarının süresi artık 2005 yılına sarkıyor. Gelirler 2005 yılında elde edileceğinden vergisi, varsa beyanı da, 2005 yılı vergi rejimine göre olacak.
Eğer bugün yürürlükteki vergi mevzuatında bir değişiklik yapılmazsa, 2005'te tasarruf sahiplerini vergi sürprizleri bekleyecek. Kişisel tasarruf sahipleri, belli Hazine kağıtlarına yapacakları yatırımları, bankalarda açtırdıkları Türk Lirası ve döviz mevduatlarını, yatırım fonları gelirlerini, repo gelirlerini artık beyan edecekler. Yatırım araçlarının birinden veya tümünden elde edilecek faiz veya diğer kazançların toplamı gelir vergisi tarifesinin 2. dilimine girmesi halinde, bu beyanlar yapılacak ve vergileri ödenecek. Bitişikteki tabloda da var, 2. dilim tarife bu yıl için 14 milyar. Enflasyon düzeyi de dikkate alınırsa bunun gelecek yıl 16 milyar civarında belirlenmesi bekleniyor. Bu miktarın üzerine çıkacak gelirler için, eğer yılbaşına kadar vergi mevzuatı değiştirilmezse, iki yıl ertelenen vergide beyan dönemi başlayacak.
Bu konuda Vergi Konseyi'nde çalışmalar yapıldığı biliniyor. Ancak nasıl bir karar çıkacağı henüz belli değil. Hazine'nin borçlanma maliyetleri ve piyasalardaki istikrar için mevcut durumun bir veya bir kaç yıl daha uzatılması mümkün olabileceği gibi, hazırlanmakta olan vergi reformu çerçevesinde tamamiyle beyan sistemine de geçilebilir. Ya da belli araçlarda hem stopaja devam edilebilir hem de beyan sistemi getirilebilir. Bu konuda tercihi tamamiyle Maliye Bakanlığı ile Hükümet verecek. Ancak sonuçları tasarruf sahiplerini bağlayacak. Bu nedenle yeni yıla sarkan vadelerde vergide olası surprizleri dikkate almakta yarar olabilir.
Stopaj sisteminden beyan sistemine geçişin piyasalarda çalkantı yaratmaması ve iç borç maliyetini artırmaması için, hazırlıkları yapılan vergi reformuna, vergi idaresinin reformuna ve potansiyel vergi mükelleflerinde zihniyet değişimine ihtiyaç var.

Sonuç
"Biraz dikkat, büyük kazalar savuşturur"
Ahmet Rasim