|
 |
 |
 |
 |
|
'Tayyip Erdoğan sözünün eri'
Rusya lideri Putin, tarihi Türkiye ziyareti öncesi dostça mesajlar verdi ve Erdoğan'ı övdü: Başbakanınızın ne kadar zor olursa olsun verdiği sözü tuttuğunu gördüm.
Rusya'dan iki günlük resmi ziyaret için yarın Türkiye'ye gelecek olan Devlet Başkanı Vladimir Putin, Soçi'deki yazlığında Genel Yayın Yönetmenimiz Ergun Babahan'a konuştu:
BANA SÖZÜ YOK AMA
"Sizin başbakanınızı sözünü tutan bir kişi olarak tanıyorum. Bana özel bir söz vermedi ama belli konularda ne kadar zor olursa olsun tavrını değiştirmediğini gördüm."
BU TAVRI ÇOK ÖNEMLİ
"Kendisi ve ülkesi için çok zor olsa da tavrını değiştirmiyor. Bu davranışı beni etkiledi doğrusu. Erdoğan'ın bu özelliği şahsi konulardan ziyade devletlerarası ilişkilerde çok önemli."
Daha fazlasını yapabiliriz
Ergun Babahan'ı Soçi'de kabul eden Putin, "İki ülke daha fazlasını yapabilir" diyerek birçok alanda stratejik ortaklık işareti verdi. Özelleştirmelere ilgi duyduğunu açıkladı.
ANTALYA BENİ DEĞİŞTİRDİ
Putin, Türkiye'ye bakışını değiştiren en önemli olayın 1992'den bu yana Antalya'ya yaptığı üç gezi olduğunu söyledi: "İkişer hafta kaldım, abartmadan söylüyorum Antalya'ya âşık oldum."
İYİ İNSANLAR
"Antalya'da sıradan insanlarla konuşmalarım kafamdaki Türkiye düşüncesini değiştirdi. Hepsi çok açık ve iyi niyetli insanlardı. Belki de ben şanslıydım, iyi insanlara denk geldim."
Çeçen işini anlarsınız
Putin, Çeçen sorunu için "Türkiye bizi iyi anlıyor olsa gerek, çünkü yıllardır bölücülükle uğraşıyor" dedi.
Vladimir Putin'in Karadeniz kıyısındaki Baçarov Ruçey yazlık rezidansı terasındaki samimi sohbet sırasında Rusya Devlet Başkanı, Türkiye sevgisini dile getirdi Türkiye ile ülkesi arasında bir çatışma ortamı da kalmadığını söyleyen Putin, "Ciddi ticari ilişkilerimiz var. İşbirliğini stratejik ortaklığa çevirmeliyiz" dedi.
Uçağımız Soçi'ye yaklaşırken denizin üzerinde suları kabartan dev bir hortuma tanık olduk. Denizin üstünde serseri bir mayın gibi dolaşan ve denizi yutmaya çalışan hortumu hem hayranlık, hem de insanın doğa olayları karşısındaki çaresizliğinden kaynaklanan bir korkuyla izledik. Komünist Parti'nin yazlık tatil mekânı Soçi, şimdi Rusya Federasyonu yöneticilerinin yazlık dinlenme merkezi. Rusya Devlet Başkanı Putin, iki gün sürecek tarihi Türkiye ziyareti öncesi aralarında SABAH'ın da bulunduğu üç gazetenin yayın yönetmenlerini kabul etti. Geziye tarihi diyoruz, çünkü Çarlık Rusyası'nı da sayarsak 500 yıllık ilişkiler sürecinde Vladimir Putin, Türkiye'ye gelen ilk bir numaralı yönetici.
SAKİN AMA GÜÇLÜ
Kendisi de bu geziye büyük önem veriyor. Bizimle görüşmesi öncesi Mehmet Ali Birand'a verdiği özel mülakatla birlikte Türk gazetecilere toplam üç saate yakın zaman ayırdı. Soçi'deki yabancı konukevinin Karadeniz manzaralı balkonunda 1.5 saati aşkın konuştuk güçlü komşunun güçlü lideriyle. Gücünü bir anda hissettiren bir lider değil Putin. Kelimenin tam anlamıyla sakin bir güç o. Ancak insanın gözlerinin içine bakarak konuşması, rahatlığı, konulara hakimiyeti ve kendine güveniyle o sakin görünüşünün altındaki büyük gücü hissediyorsunuz. Türkiye'ye büyük önem verdiğini her fırsatta ve önemle vurguluyor. Türkiye'ye bakışını değiştiren en önemli olayın ise 1992'den bu yana Antalya'ya yaptığı ikişer haftalık üç gezi olduğunun altını çiziyor. Antalya'ya ilk ziyaretini St. Petersburg Belediye Başkanlığı sırasında yapan Putin, "her şey dahil" sistemini tercih etmiş, o nedenle oteldeki yemeklerin çoğunu tatmış. Türk yemeklerinin hepsini çok beğendiğini söylüyor ama onu asıl etkileyen sonradan çıktığı tekne gezisindeki aşçı olmuş. O aşçının yemeklere özel bir tat verdiğini söylüyor ve ekliyor: "Abartmadan söylüyorum, Antalya'ya aşık oldum."
STRATEJİK ORTAKLIK
20 yıl önce "Komünistler Moskova'ya" diye slogan atılan bir ülkeden giden gazeteciler için görüşmenin en çarpıcı bölümü, Putin'in Rus şirketlerinin Türkiye'deki özelleştirmelere büyük ilgi duyduğunu söylemesiydi herhalde. Komünizmi geride bırakalı çok kısa süre olan bir ülke 30 yıldır "özelleştirme" için debelenen Türkiye'nin devletçilikten kurtulmasına katkıda bulunmak istiyordu. Putin'in Başbakan Erdoğan'ın kişisel dostluğundan çok memnun olduğu ve iki ülke ilişkilerinin bu dostluktan ivme kazandığı çok rahat görülüyor. Putin, Türkiye ile enerjiden madenciliğe kadar çok geniş bir yelpazede işbirliği, bir çeşit ismini açıkça koymadığı stratejik ortaklık hedefliyor. Türkiye'nin Avrupa Birliği yerine Rusya ile stratejik ortaklık kurmasını önerenlerin akıllı insanlar olduğunu belirtiyor ama AB'nin bu ülke için ne kadar önemli ve gerekli olduğunu da soğukkanlı bir biçimde değerlendirip destekliyor. Birinci Dünya Savaşı ile başlayıp Soğuk Savaş döneminde doruğa çıkan gerilim çok kutuplu bir dünya gerçeği içinde yerini yepyeni dostluklara bırakıyor. Putin, bu konuda asırlarca birbirlerini boğazladıktan sonra tarihi bir dostluğun temelini atan Fransa ve Almanya örneğini veriyor ve ekliyor: "Rusya ile Türkiye daha fazlasını yapabilir."
Türkiye'yi gerçekten Antalya'yı ziyaret ettikten sonra mı sevdiniz?
Putin: Ben size yalan söylemiyorum. Gerçekten o Antalya gezisinden sonra Türkiye hakkındaki düşüncelerim değişti. Sıradan insanlarla kurulan diyalog benim kafamdaki Türkiye düşüncesini değiştirdi. Hepsi çok açık, çok iyiniyetli insanlardı. Belki de ben şanslıydım, iyi insanlara denk geldim.
İki hafta önce Antalya'daydık. Oradaki tüm işadamları sizi dört gözle bekliyor.
Putin: Türk işadamları yalnız Antalya'da değil Moskova'da da var. Çok aktifler.
ORTAK ÇIKARLAR ÇOK
Biliyorsunuz, Ruslar ev almaya başladı Antalya ve civarından.
Putin: O da bir güven göstergesi.
Soru: Ben küçükken Türkler'in en büyük korkusu Ruslar'ın sıcak denizlere inme isteğiydi. Şimdi indiler Antalya'ya. Rusya'nın eski bir elçisi vardı: Albert Çernişev. Onunla bu konuyu konuştuğumuzda, "Biz Boğazlar'dan vazgeçtik. Sıcak denizlere Antalya'yı keşfederek çıkmış olduk" dedi.
Putin: Ciddi konuşmam gerekiyorsa bizim ortak çıkarlarımız çok fazla. Dünya iki kutuplu şeklinden çıktıktan sonra ilişkilerimiz de değişmeye başladı. İyi yönde gelişmeler var. Ülkelerimiz arasında bloklarla ilgili taahhütler kalmadı. Kendi çıkarlarımızı düşünmeye başladık. İlginç olan, tarihte birçok savaş yaşandı ama, günümüzde çatışma ortamı oluşturacak tek sorunumuz bile yok. Rekabet için bir neden yok.
AB TİCARETİ BOZMASIN
Türkiye'nin AB'ye katılması Rusya'yı memnun mu eder, yoksa bozulur mu? Türkiye'de hatta askeri çevrelerde bile Rusya ile yakınlaşmamızı savunanlar var.
Putin: Bunu söyleyenler akıllı adamlar. Konuya daha ciddi yaklaşacak olursak, AB yolu Türkiye'ye planlı gelecek imajı veriyor. İstikrarlı olmak istiyor. Çıkar ilişkileri olarak olaya bakacak olursak Rusya ve Türkiye'nin şu anda ulaştıkları ve ulaşacak oldukları ekonomik ilişki boyutunun zarar görmemesi temennimizdir. Bu yıl ikili ticaretimiz yüzde 60 gibi astronomik bir rakama ulaştı. Böyle devam ederse ekonomik ilişki ciddi boyutlara ulaşacak. Bizim isteğimiz Türkiye'nin AB'ye girişi Rusya ile ilişkilerini olumsuz etkilemesin. Örneğin AB kurallarına göre bir AB ülkesine enerji kaynağı girişi sadece bir ülkeden sağlanamaz. Fakat Türkiye en ucuz enerjiyi Rusya'dan alabiliyorsa neden kendini sınırlasın? Ama bunların hepsi tekniktir. Biz önceden çalışmalarımıza başlarsak tedbirini almış oluruz.
İYİ OLAN KAZANSIN!
Futbolla ilgileniyor musunuz? Takım tutuyor musunuz?
Putin: Güzel oyun sergileyen takımları tutarım.
Olimpiyatlardan memnun musunuz? Rusya'nın başarısı memnun edici mi?
Putin: Daha iyisi olabilirdi. Ama genel olarak güzel bir sonuç.
Yeltsin'in hatıralarında okudum. Görevinden ayrılmadan önce Putin'e, onu seçtiğini söylemiş. Siz ise "Görevde kalmanız daha iyi olur ben kendimi hazır hissetmiyorum" demişsiniz.
Putin: O kitabı ben okumadım ama aşağı yukarı dediğiniz gibi oldu. O ise bana "Yine de bir düşünün" dedi. Bir süre sonra yine beni çağırdı ve ısrarlı bir dille aynı öneriyi getirdi. "Kişisel planlarınız olabilir ama bunu yapmalısınız" dedi. Hayır diyemedim.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
