kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Atina 2004
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Soli Ozel @ SABAH
 

Siyasi boşluk

ABD'nin Irak'a karşı açtığı savaş ve süren işgal yalnızca o ülkede değil, Ortadoğu'nun genelinde ancak devrimle gerçekleşecek türden bir iktidar kaymasını başlattı. Öncelikle Irak'ta , tıpkı bir devrim sonrasında görüleceği gibi, siyasi iktidarın sosyal temeli değişiyor. Irak özelinde bu sosyal temelin değişmesi sınıfsal olmaktan çok mezhebe dayalı bir şekilde anlaşılabilir. Ancak küçümsenmemesi gereken bir sınıfsal boyutu da var.
Irak gibi merkezi öneme sahip bir ülkede Şiiler'i n iktidarı ele geçirmesi bu bağlamda, özellikle Körfez bölgesinde kapsamlı ve muhtemelen hayli sert ve kanlı siyasi çalkantılara yol açacak. Benzer şekilde Kürtler'in farklı bir siyasi statüye kavuşması da başka Ortadoğu ve özellikle Arap devletlerinde yaşayan Kürt, Berber ve diğer etnik azınlıklar açısından yeni bir düzen talebinin gündemde kalmasını sağlayacak.
Neredeyse ameliyat masasından kalkıp Necef 'e giderek yüzlerce insanın ölümüne yol açmış, haftalardır süren çatışmaları durduran Ayetullah Ali Sistani 'nin başarısı bu genel gelişmeler içinde bir dönüm noktası sayılabilir. Çatışmaların durdurulması, bir barış anlaşmasının şekillenmesi ve Muktada es- Sadr ve ona bağlı Mehdi ordusunun Hazreti Ali türbesini terk etmesi kuşkusuz Sistani açısından büyük bir siyasi manevradır. Irak'ta siyaseten son sözü kimin söyleyeceği bu şekilde tüm açıklığıyla ortaya çıktı.

Allavi, Irak'ın Kerenski'si
ABD işgal yönetiminden hükümeti devralan İyad Allavi bundan böyle Irak'ın Kerenski 'si sayılır. Rus devriminden sonra başbakanlığı üstlenen Kerenski ülkeye hakim olamamış, otoritesini kuramamış ve iktidar Ekim Darbesi 'yle Bolşevikler 'e geçmişti. Irak'ta idareyi ele geçirecek bir Bolşevik Partisi yok. Ancak kurulacak rejimin ana niteliklerinin Ayetullah Sistani'nin görüş ve isteklerine aykırı olması mümkün değil. Yaşlı din adamı bugün artık Irak'taki en güçlü siyasi ki- şidir. Bu durumda Irak'ta kurulacak yeni rejimin ne ölçüde laik olabileceği sorusu da do- ğal olarak gündemin başına yerleşmiş sayılır.
Sistani'nin Necef krizini çözerken, bir çağrısıyla binlerce Şii Iraklı'nın kutsal şehre ve mabede yürümesi Şiilik'e özgü hiyerarşinin önemini gösterdi. Irak'ta mezhepsel aidiyetin gücü de bu şekilde bir kez daha sergilendi. Ancak nisan ayından beri gelişen olaylar yüksek dini otoritenin tam anlamıyla hakim olamayacağı bir dinamiği de gündeme getirdi. Bu açıdan yorumlandığında Sistani'nin gücünün doruğunda görüldüğü an, otoritesine yönelik büyük tehdidi de ortaya çıkardı.

İran, ABD karşısında yenilgi aldı
Dini hiyerarşi içinde babasının oğlu ve amcasının yeğeni olmaktan öte bir vasfı bulunmayan Sadr'ın Sistani ile yüz yüze görüşebilmesi ona hak etmediği bir eşitlik konumu izlenimi sağladı. Burada dikkat edilmesi gereken nokta Sadr'ın bu gücü dini bilgisi ve becerisine değil, Irak'ın en fakir ve ezilmiş sınıflarını örgütleyebilmesine, silahlandırmasına ve savaştırabilmesine borçlu olması. Yani siyasi projesi İslamcı faşizm olmakla birlikte Sadr'ın gücü din bilgisi dışındaki faktörlerden, başat olarak da şiddeti kullanabilmesinden kaynaklanıyor.
Bu bağlamda Sadr ancak mevzi bir yenilgi almış sayılabilir. Onun şahsında İran da ABD karşısında bir yenilgi tatmıştır. Ancak ABD'nin Irak'ı kendi istediği biçimde şekillendirme ihtimali de artık hemen hiç kalmadı. Ocak ayında yapılacak seçimlerin ardından ABD askerlerinin çekilmesi giderek kuvvetlenen bir ihtimale dönüşüyor. O gelişmenin istikrara mı iki kademeli ve çok kanlı bir iç savaşa mı yol açacağını da seçimlere hangi koşullarda gidileceği belirleyecektir.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Arap dünyasının krizi   / 26-08-2004
 Furların diyarındaki cehennem   / 22-08-2004
 Dökülen sırlar   / 19-08-2004
 Necef ve sonrası   / 15-08-2004
 Tekneyi sallamak   / 12-08-2004
 Notalardan taşanlar   / 08-08-2004
 Terör, Irak ve ABD seçimleri   / 05-08-2004
 Kaza, suç ve insan   / 25-07-2004
 Aralık'a doğru   / 22-07-2004
 Dış politika nabzı   / 18-07-2004
SOLİ ÖZEL
Siyasi boşluk
ABD'nin Irak'a karşı açtığı savaş ve süren...
Samba değil Lale devri: 0 - 2
Samba değil Lale devri: 0 - 2
F.Bahçe pastırma sıcağında oynanan maçta tonla gol kaçırdı. Ama...
Lüküs hayat
Lüküs hayat
"Kaçırdığımız bunca gole rağmen galip gelmemiz, maçlarda böyle bir...
Sezer'in gözyaşları
Sezer'in gözyaşları
Cumhurbaşkanı Sezer'in vefat eden annesi Afyon'da toprağa verildi.
Tren kazalarına alıştık!
Dün de Kayseri Zonguldak seferini yapan yük treni raydan çıktı. Şans...
Irak'ta altı Türk daha esir alındı
Irak'taki Türk kamyoncuların işi her geçen gün zorlaşıyor. Bir Türk...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.