kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Atina 2004
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Erdal Safak @ SABAH
 

Kula kul olmak

Rastlantı mı, bilinçli bir planlama mı bilmiyoruz ama Bismil'in Sinanlı köyünün "ağa" isyanı Dünya Kölelikle Mücadele Günü'ne denk geldi.
Her ne kadar dünyada bildiğimiz anlamda kölelik 140 yıl önce tarihe karışmış olsa da, gizli ya da modern kölelik denilen olgu varlığını sürdürüyor. Hatta her geçen yıl daha da yayılıyor.
Örneğin, Batı'da gençlerin bayıldığı spor ayakkabılar, Pakistan'dan Endonezya'ya kadar geniş bir coğrafyada boğaz tokluğuna günde 16 saat çalıştırılan "çocuk köleler"ce üretiliyor.
Avrupa, beyaz kadın ticareti yapan mafyaların Kafkaslar'dan ve Balkanlar'dan taşıdıkları "seks köleleri" ile kaynıyor.
Petrol emirliklerinin ve Avrupa'nın zenginleri Filipinler'den ya da Moldova'dan getirilmiş "ev köleleri"ni kullanıyor.
Yine Avrupa'da sayısız işyeri, kaçak yollardan gelmiş "köle işçiler"le üretim yapıyor.
Bu saydığımız örneklerden ülkemizde de bol bol bulmak mümkün.

Doğu'nun derebeyleri

Ancak Türkiye'de modern köleliğin yanı sıra feodal çağların geleneksel köleliğinden farksız bir sistem de cumhuriyetin 81'inci yılında dimdik ayakta duruyor: Doğu ve Güneydoğu'da aşiret-ağalık kurumu.
Sinanlı köyünün tapusunu elinde bulunduran Reşit Sinanlı'nın "Biz aile olarak ağalıktan, beylikten ve yöremizdeki feodal kurumlardan yana değiliz. Biz yalnızca o toprakların sahibiyiz" demesi gerçeği değiştirmez.
GAP Bölge Kalkınma İdaresi'nce yaptırılan ve Türkiye'nin önde gelen sosyal bilimcilerinden Dr. Muzaffer Sencer'in gerçekleştirdiği araştırmada bakın ne deniyor: "Köylerden yüzde
61.8'i, bir ya da birkaç aşirete bağlı hane halklarından oluşuyor.
Aşiret köylerinin oranı Mardin'de yüzde 83.3, Adıyaman'da yüzde 60, Şanlıurfa'da yüzde 55.5, Diyarbakır'da yüzde 37.5'e ulaşıyor. Hane reislerinin yüzde 47.3'ü bir aşirete bağlı. Bu bağlılık kırda yüzde 57.2'ye yükseliyor. "

Evrensel bir ayıp

Bu da Başbakanlık Aile Kurumu'nun raporu: "Doğu'daki aşiret, feodal yapı ve töre üçgenine dayalı yapı çözülmezse pekçok sorun devam edecek. Seçimlerde oy vermede, evlenmeden eğitime kadar aile ilişkilerindeki tüm kararlarda töre anlayışı geçerliliğini koruyor. Birçok olay adliyeye dahi taşınmadan aşiret içinde çözümleniyor." Yani aşiret, devletin yetki ve işlevlerine el koyuyor.
Birleşmiş Milletler'in 1948'de kabul ettiği, Türkiye'nin ilk imza koyanlar arasında bulunduğu İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 4'üncü maddesine göre, "Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz."
Oysa Güneydoğu'daki ağalar, aşiret mensubunun toprağının ve hayvanlarının yanı sıra, köyünün ve evinin de sahibi. Satmaya kalktığında topraklarıyla, evleriyle, insanlarıyla, hayvanlarıyla köyü tümüyle devrediyor.
Bu, BM'nin "kulluk" tanımının daniskası değil mi? Büyük Alman filozofu Immanuel Kant'ın "Süresiz ve sınırsız vesayet" dediği efendi-köle ilişkisinin bundan somut örneği olur mu?
Aşiret reisliğini, ağalığı, şeyhliği kaldıran ve tüm mülklerini kamulaştıran 1934 tarihli İskan Kanunu'ndan 70 yıl sonra insanı kul, hatta mal olarak gören sistemin olanca gücüyle sürmesi ne kadar hazin...

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Can yakan reform   / 24-08-2004
 AB kulislerinden   / 23-08-2004
 "Af"sız yasa olur mu?   / 22-08-2004
 PKK'nın infaz listeleri   / 21-08-2004
 Kıbrıs ısınıyor   / 20-08-2004
 Köprü ufukta göründü   / 19-08-2004
 Su uyumaz ve unutmaz   / 18-08-2004
 Türkiye fotoğrafı   / 17-08-2004
 Farklı bir konuk   / 16-08-2004
 ABD planı yürüyor   / 15-08-2004
ERDAL ŞAFAK
Kula kul olmak
Rastlantı mı, bilinçli bir planlama mı...
ÖMER ÇELİK
Hümanizmin kaderi
Her insan özgür doğar.. Bu ilke,...
İLKER SARIER
İddia üzerine!
Aşağıda anlatacağım olay, gazetelerde...
SAİT GÜRSOY
ÖSS'de başarıya hasret var
2004-ÖSS Yerleştirme...
UMUR TALU
Kötüyü keşfetmek
Ömrün önemli kısmı, tanıdıklarındaki...
'Rusya ile savaş yakın'
Türkiye'nin bir sınırı daha "karışıyor". Gürcistan lideri, merkez...
İki Rus uçağı peş peşe düştü
Rusya'da dün kısa aralıklarla iki yolcu uçağı düştü. Uçaklarda...
Türk gibi güçlü
Türk gibi güçlü
Atina Olimpiyatları'nda Türkiye'nin en iddialı olduğu dallardan...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.