Yeni Türk Lirası ile ilgili çalışmaları son aşamaya gelen Merkez Bankası, pek çok bilgiyi sır gibi saklıyor. Ama pantolonlara eskiden olduğu gibi bozuk para cebi eklenmesi bile konuşuluyor.
Merkez Bankası, eylül ayına yoğun bir programla girmeye hazırlanıyor. Gündem, Yeni Türk Lirası (YTL). Böylesi büyük bir projenin, Banka'nın bağımsızlığının tartışıldığı döneme tesadüf etmesi ise şanssızlık. Önce YTL'ye değinelim. 6 sıfır atma operasyonu, devlet büyüklerinden sanatçılara kadar uzanan geniş bir yelpazede tanıtılacak. Banka uzmanları, 10 yıldır üzerinde çalıştıkları proje kapsamında tam 50 ülkenin deneyimini incelediler. Yeni para olgusuna geçişte en yakın örnek olarak Euro'yu ele aldılar. Ancak Euro modeli, farklı kurların ortak bir paraya dönüştürülmesini içeriyordu. Oysa Türkiye, sıfırları temizleyecek. Euro'nun başarısı, tanıtım kampanyasının kusursuzluğuna odaklandı.
TRT'YE SERZENİŞ Bu nedenle Merkez Bankası, önümüzdeki aydan başlayarak ve dozu aralık ayında yoğunlaştırarak YTL'yi halka maledecek. YTL için şehirlerdeki strateji nispeten kolay. Alışveriş merkezleri, okullar, tanıtımın başlangıç noktası seçilecek. Peki ya taşrada ne yapılacak? Euro'ya geçiş süreci, kırsal alanda tanıtımın önemini ortaya koyuyor. İtalya'nın baz dağ kasabalarında hala eski para birimi Liret üzerinden fiyat etiketleri bulunduğu konuşuluyor. Merkez Bankası, Anadolu insanına TRT kanalı ile daha kolay ulaşabileceğini düşündü. Ama evdeki hesap çarşıya uymadı. TRT, sosyo ekonomik yönü ağır basan YTL tanıtımı için, "reklam tarifesi" çıkardı. Merkez Bankası da haliyle özel televizyon kanalları ve yazılı basına yöneldi. Banka yönetimi, medyanın ilgisinden, gönüllü anlatım rolünden hayli memnun. Vatandaşların, YTL'ye kolay uyum sağlayacağını düşünüyorlar. Daha şimdiden, birçok mağaza 6 sıfır attı bile. Hatta bazları şu anda "MTL"yi kullanıyor. Yani 6 sıfırı silip, "Milyon TL" ile fiyat açıklıyor. 50 ve 100 YTL'nin motifi Kamuoyu, YTL'ye işlenecek renk ve motifleri de merak ediyor haliyle. Bugünkü 1.000.000, 5.000.000, 10.000.000 ve 20.000.000 TL, yılbaşından sonra aynı renk ve desende 1, 5, 10 ve 20 YTL'ye dönüşecek. "50 ve 100 YTL'de hangi figürler ön plana çıkacak?" YTL basılmadan, kalpazanların işbaşı yapmamasına özen gösteren Merkez Bankası, bu bilgileri sır gibi saklıyor.
FARKLI RENKLER Biz, yine de bazı ipuçlarını verelim. Paraların farklı renk tonlarında olmasına dikkat edilecek. Bundan 10 yıl önce, 100 bin TL'nin de 5 milyon TL'nin de baskın kahverengi olmasından kaynaklanan karışıklığa fırsat verilmeyecek. Eski banknotlar incelendiğinde, yeni paraların açık mavi, gri, pembe türevlerinde olması ihtimal dahilinde. 50 ve 100 YTL'nin arka yüzünde ise tarih ve doğa esintileri hissedilecek. Baraj görüntüleri yerine geçmişten geleceğe dönüşüm ve doğal üstünlük resmedilecek. YTL, görme özürlülerin parayı dokunarak tanımasını sağlayacak şekilde yer yer kabartma basılacak.
