kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Atina 2004
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
  » Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Bir zamanlar trenleri çok sevmiştik
Bir zamanlar trenleri çok sevmiştik

Cumhuriyet'in 10. yılının kutlandığı dönemlerde 10.Yıl Marşı'nda "Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan" diye övünülüyordu. O zamanlar demiryolculuk saygın bir meslekti. Demiryollarında çalışmak ise gurur kaynağı.

Tren dendiği zaman bizim coğrafyada orta yaşı devirmiş herkesin aklına ilk olarak "kara tren" gelir. Tren düdükleri kampana sesleri, kavuşmalardan daha çok ayrılıklar, bir daha görüp görmeyeceğini bilememenin getirdiği sıcak vedalaşmalar anlamına gelir çoğu zaman. Kara tren yavaş yavaş hareket eder. Beyaz mendiller önce havada son bir veda sözcüğü olarak sallanır, sonra usulca yanaklara süzülen gözyaşları silinir. Bu duyguları, bu atmosferi yaşamayanlar da mutlaka bir Yeşilçam melodramından bu görüntülere aşinadır. Yani boşuna değildir "Kara tren gecikir belki hiç gelmez/dağlarda salınırda derdimi bilmez/dumanın savurur halimi görmez/gam dolar yüreğim gözyaşım dinmez" diye türkülerin içinden trenlerin bolca geçmesi.

SANAYİ DEVRİMİNİN SİMGESİ
Oysa "kara tren" sadece bize özgü değildir. Bir dönem komünizmin göstergesi, bugün ulaşım araçlarının en demokratiği sayılabilecek trenin çıkışında bolca acı ve gözyaşı vardır zaten. Sanayi devrimi dendiğinde gözümüzün önüne gelen fotoğrafta tren sesi ve lokomotifin dumanı hep bu nedenle baş köşeyi alır. Çünkü boşuna değildir dolu dizgin, dağları delerek, ovalara raylar döşeyerek ilerleyişi trenin. Asıl amacı hep "pazara" ulaşmak olmuştur. Önemli olan malın ve paranın dolaşımıdır hep.

İKİ FOTOĞRAF KARESİ
Bu nedenle olsa gerek tren dendiğinde aklıma ilk olarak iki fotoğraf gelir. Birincisi 1960'lı yıllarda Türkiye'den Almanya'ya işçi akınının başladığı günlere aittir. İstasyonlarda Almanya'ya gidecek işçileri yolcu eden ailelerin siyah beyaz veda fotoğrafıdır bu. Edip Cansever "Mendilimde Kan Sesleri" şiirinde ne güzel anlatır: "...İşçiler/Almanya yolcusu işçiler/ kadınlar/kimi yolcu, kimi gurbet bekçisi/ellerinde bavullar, fileler/ kolonyolar, su şişeleri, paketler/onlar ki hepsi/ bir tutsak ağaç gibi yanlış yerlerde büyüyenler/Ah güzel Ahmet Abim benim/gördün mü bak/dağılmış pazar yerlerine benziyor şimdi istasyonlar/ve dağılmış pazar yerlerine memleket..." İkinci fotoğraf da ise 2. Dünya Savaşı'nda, Hitler faşizminin Avrupa'nın dörtbir yanından topladığı Yahudileri, Çingeneleri, Komünistleri, Eşcinselleri yok etmek için götürdüğü Auschwitz'e giden raylar vardır. Yani ölüm trenleri Yine de sevdik trenleri. Cumhuriyet'in ilk yıllarında sihirli bir sözcüğe dönüştü. Ülkeyi modernleştirmek, kalkındırmak isteyen genç cumhuriyet yöneticileri o zamanın ifadesiyle "Şimendifer siyaseti"ne büyük önem verdi. 1933'te Cumhuriyet'in 10. yılı kutlanıken 10.Yıl Marşı'nda "Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan" diye övünülüyordu. Demiryolculuk saygın bir meslekti. Demiryollarında çalışmak ise gurur kaynağı. Demiryolunun ücra köşelere ulaşması uygarlığın gelmesi demekti. Bu çoşku ağır ağır söndü. 1946 yılında Amerikan Marshall yardımı ile başlayan otoyolları politikası, demiryollarının "komünist" diye suçlanmasına kadar uzadı. Hiç "tutuklanmadı" ama hep "gözaltında" kaldı!. Bu nedenle olsa gerek "kara tren", yıllar içinde ancak "maviye" dönüşebildi. Yine de akşam Haydarpaşa Garı'ndan binip Mavi Trene, sabah gün ışırken Ankara'ya inmek iyi geldi çoğumuzun yüreğine. Bazen ısısı iyi ayarlanamayan kompartmanlarda soğuktan üşüsek, sıcaktan terlesek bile. Yine bu nedenle olsa gerek hızlandırılmış tren gündeme geldiğinde sevindik. Eski bir sevgiliyle yıllar sonra karşılaşıp, bakışmak gibiydi. Sıcak bir gülümseme, bir yürek kıpırtısı. Gel gör ki bir an gaflet ve delalet içine düşmüştük. Unutmuştuk bu ülkede uzun zamandır kısa yoldan köşe dönme zihniyetinin dal budak saldığını. Unutmuştuk Doğan görünümlü Şahin'leri. Yükseltilmiş apartmanları, cin olmadan adam çarpanları. Nükseden eski aşk, cin olmadan adam çarpan anlayışın, hızlı yerine hızlandırılmış treni pazarlayışındaki yanlışlığı görmemizi engelledi. Ve yine karardı eski aşk. Hızlandırılmış tren karardı. Kara tren yine uzun uzun çaldı düdüğünü, ölüme doğru. 36 canın ölümü karşısında artık Edip Cansever'in "Dağılmış pazar yerleri gibi istasyonlar" dizesi de kifayetsiz kalıyor. Üst üste çıkmış vagonlar, sıkışan insanlar, yakınlarını kaybedenlerin feryadı için ne denebilir ki Mendilimde kan sesleri'nden gayrı...

Metin Sever

DİĞER GÜNCEL HABERLERİ
 İstanbul "müze kent" olacak
 Çok tartışılan şampiyonluk
 Seks paradan önemli
 "İstanbul'un Sesleri" Atina'da
 Karadenizli sanatçılar Açıkhava'da
 Anadolu'nun parlayan yıldızı
 Anadolu'da bin kızım var, öğretmen olacak
 Dönmeyi unutacaksınız
 Deniz manzaralı kulüp
 Ege köylerine Avrupa standartı
 Yalansız çocuklar ve arkadaşım eşek
 Son düzlükte soru işareti
 Milli golfçülerimiz üç yılda Avrupa'ya adını yazdırdı
 Onun Hayaletleri Çok Başka
 Kırılgan bir şair
 AB kınaya da müdahale etti
 Truva'da bir piyanist
 Şeker kaşıklarını dünyaya tanıtıyor
 600 kişilik dev eğlence ordusu
    Aktüel Pazar Yazarlar
  » Güncel
    Hobi
    Röportaj
    Gurme
    İyi Yaşa
BALÇİÇEK PAMİR
Acıdıkça daha çok kaşırsın ya
Kocamı bir otelde Rus bir...
MEHMET ALTAN
Pazar bilmecesi
Modernleşmenin en temel...
Havada şarap tadımı farkı
İki hafta arayla Barselona'ya iki kez gitmem gerekti. THY ve Swiss arasındaki...
İstanbul'un yanı başında tatil cenneti
Avşa Adası, tertemiz denizi ve altın kumsallarıyla tatilcilerin son gözdesi.
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Bilgi ve Yaşam | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.