kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Erdal Safak @ SABAH
 

Abdülhamit'in torunundan Lozan'a

Bugün 81'inci yıldönümünü kutladığımız Lozan Antlaşması'nın 50'inci yılı olan 1973'te İsmet İnönü, Türk Tarih Kurumu'nda önemli bir konuşma yapmıştı. Bir bölümünü aktaralım:
"Harpte ne silahlar kullanılacaksa, ordular o silahların hepsini sulh zamanında talimlerde kullanırlar. Tüfek verirsiniz neferin eline, 'Bunu böyle atacaksın' dersiniz. Kafi gelmez, attırırsınız ona, nişancılıkta numarasını verirsiniz. Top; 'Bu top kullanılacak. Şöyle kullanılır, işte hedefe şu tarzda vurulur.' Evvela mesafeyi tahmin eder, tanzim ateşi yapar, ondan sonra da tahrip ateşi. Şu kadar atarsa şöyle bir netice alır.

Kurşun askerler gibi

Ama bizim orduda bütün bunlar yasaktı. Hükümdarın zihniyetine göre, ordu hazırlığı şu demekti: Ne lazım? Şöyle tüfek, böyle top, böyle mermi lazım. Güzel. Hepsini alır, dolaba koyar, kilitler, onları göstermez. Onları ateş etmemek üzere gösterir. Ateş tahmini bilmezler. Bilmeyince o tamamıyla eksik kalır yetişmede. Sevk-i idarede de ciddi, hakiki harp vasıtaları olmayınca, o da nazari kalır.
İmparatorlukta ehliyetli olmak bir şarta bağlıdır: Evvela sadakat! Şevketmeab'a sadakatta temayüz ederseniz her kapı açıktır, diğer kusurların hepsi sona kalır."
Silahları depoya kilitleten, askere talim yaptırtmayan "Şevketmeab" kimdi biliyor musunuz; Padişah 2'nci Abdülhamit.
Abdülhamit öylesine kuşkucuydu ki, işi Abdülaziz'in tahttan indirilmesinde etkili rol oynadığına inandığı donanmayı çürütmeye kadar götürmüştü. Gemilere cephane sokulması yasaktı. Yeni savaş gemileri alır ama en hayati parçalarını söktürüp saklardı. Gemiler de Haliç'te yosun bağlardı.
İşte o eğitimsiz, tatbikat yapması, silah kullanması yasak ordu Balkan Savaşları'nı yitirdi, ardından da Birinci Dünya Savaşı'nı. Komutanlar, ünlü Arnavut yazar İsmail Kadare'nin "Ölü Ordunun Generali" romanındaki askersiz subaylara döndü.
Atatürk ve arkadaşları Kurtuluş Savaşı'nın ilk 2 yılını orduyu eğitmekle, silahla tanıştırmakla geçirdi.

Şehzade Burhanettin ve oğlu
2'nci Abdülhamit çocuklarından en çok Şehzade Burhanettin'i severdi. Cuma selamlıklarında faytonunda sadece onun yanında oturmasına izin verirdi. Burhanettin oğluna Ertuğrul adını koyunca, Jön Türkler kıyameti koparmıştı: "Biz hanedanın sonunu getirmeye uğraşırken, başa mı dönüyoruz."
80 yıllık sürgünden sonra Türkiye Cumhuriyeti pasaportuyla yurda gelen Osman Ertuğrul, işte o Ertuğrul.
Kurtuluş Savaşı verilmeseydi ya da yitirilseydi, Lozan'da Sevr Antlaşması yırtılmasaydı, herhalde bugün Çırağan Sarayı'nda değil, hemen yakınlarındaki Dolmabahçe'de veya Yıldız'da tahtta oturuyor olacaktı. Kimbilir ne kadar küçülmüş bir ülkenin, statüsü meçhul payitahtında, pardon başkentinde.
Lozan Antlaşması ile bugünkü Türkiye'yi yaratan Atatürk ve silah arkadaşlarının değerini bilelim.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Tahran'daki cesur insanlar   / 30-07-2004
 Altın tabanca   / 29-07-2004
 Kaptan dümen kırıyor   / 28-07-2004
 Partiler amip mi?   / 27-07-2004
 Kapanmayan hesap   / 26-07-2004
 Bir lidere veda yazısı   / 25-07-2004
 Abdülhamit'in torunundan Lozan'a   / 24-07-2004
 Mostar'ın Anka Kuşu   / 23-07-2004
 Fırsat penceresi   / 22-07-2004
 Bir krizin perde arkası   / 21-07-2004
REHA MUHTAR
"Önce 150, sonra 200 bin dolar istediler"
Dün sabah...
ERDAL ŞAFAK
Bindiği dalı kesmek
Tuhaf rastlantı; Kıbrıs'ta her...
MANSUR FORUTAN
Kadınlardan kâşif çıkmaz
Bakın kadın düşmanlığı falan...
MEHMET BARLAS
Asıl sorun "Dışlamak" veya "Dayatmak" değil,...
REFİK DURBAŞ
Bedelli askerlik tartışması...
Bedelli askerlik...
HINCAL ULUÇ
Bu film için yazın da sinemaya gidilir!..
Yazın sinemaya...
Ya kabul et ya istifa et!
Ya kabul et ya istifa et!
Levent Bıçakçı, Merkez Hakem Komitesi Başkanı Sabri Çelik'e gerek...
Fener'i 'dev' yapacağım
Fener'i 'dev' yapacağım
Yıldırım, gazetecilerle kahvaltıda buluşup, sağlıklı iletişim...
AKP'ye Hıristiyan Demokratlar' dan çağrı
AKP'yi gruba üye olmaya davet eden Fred Martins, 'Üyelik AB...
TİSK'ten DEP'lilere uyarı
Baydur, eski DEP'lileri "Geçmişteki hataları tekrarlamayın" diye...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.