 |
| Amerikan usulü barış
|
|
Küba, Vietnam, Körfez'den sonra ABD'nin barış adına çıkardığı savaşlar aynı stratejik planlarla devam ediyor
Vietnam'da ilk kurşunun atıldığı gün doğan bebek, eğer sağ kalabilmiş olsaydı bugün 63 yaşında olacaktı. O bebek ve daha sonraki dönemlerin binlerce savaş çocuğu, büyümeden hayata veda etti. Ölüme açılan cepheler elbette sadece Vietnam'da değildi. Neredeyse dünyanın dört bucağında üstelik "Barış çağrıları" ile savaşlar sürüyor ve insanlar ölüyordu. "Süper güçler" in çıkar çatışmaları, dünyayı her bakımdan etkiliyor ve haritalar, sadece coğrafi değil, idari olarak da sürekli değişiyordu. ABD ile Sovyetler Birliği ülke olarak, sadece "soğuk savaş"la karşı karşıya geliyor ama asıl yananlar, bu savaşların içinde yer alan "taraf"lar oluyordu. Dünya NATO ve Varşova Paktı etrafında bloklaşmıştı. ABD bu bakış altında ilk önemli çıkışını Kore ile yapmış ve Türkiye dahil, ülkeler ABD ile Birleşmiş Milletler safında yer almıştı. Bu savaş, aynı zamanda üçüncü güç Çin'in varlığı ile Kore'nin Kuzey ve Güney olarak bölünüşünü ortaya koymuştu. ABD'nin müdahaleleri sadece "Arka Bahçe" olarak vasıflandırılan ülkelerle sınırlı kalmamıştı.
VİETNAM TRAJEDİSİ
Küba çatışmasını "Domuzlar Körfezi Çıkartması" ile sonuçlandırmak istemiş fakat istila harekatı tam bir fiyasko ile neticelenmişti. 1940'dan itibaren Japon ve Fransız istilası yaşayan Vietnam'da ihtilal hareketini iktidarı Ho Şi Minh başlatmıştı. (1890-1969) Kennedy başkanlık koltuğuna oturduğunda Vietnam meselesi ABD politikasında birinci derecede önem taşıyordu. Bu zamana kadar, birkaç yüz danışman dışında askeri bir yığınak yapmayan ABD, 1960'da dünyayı yerinden oynatan harekatı başlatmıştı. 16 bin askerini Vietnam'a göndermiş, Sovyet desteği ile aynı biçimde savunma alanı kurulmuştu. 1962'de General Harkins'in komutasında Amerikan Askeri Yardım Komutanlığı kurulması ile Vietnam'daki ABD harekatı genişleyecek, Vietnam yapısı siyasi ve askeri olarak Kuzey ve Güney olarak biçimlenecekti. Güney'de ABD, kuzeyde ise Komünist desteği vardı. 1964'de Tonkin  Körfezi'nde 2 Amerikan destroyerinin ateş altında kalması, Hanoi'de çetecilerin teşkilatlanmaya başlaması gibi gelişmeler ABD için "Vietnam bataklığı"na adım atmasını hızlandıracaktı. ABD, "Güney'deki saldırılar durmazsa, Kuzey Vietnam yerle bir edilecektir" diyordu. Vietnam'ın Tet saldırısı, ABD cephesine yıldırım gibi düşmüştü. (31 Ocak 1968) ABD, Tet saldırısından iki ay sonra 20. paralelin kuzeyinde yapılan bombardımanların sona erdiğini bildirmiş, Kuzey Vietnam da Paris görüşmelerinin başlatılmasını kabul etmişti. Paris'teki görüşmeler Başkan Nixon'un idaresi altında yapılmış ve "Demokratik Vietnam Cumhuriyeti'ne yapılan hava akınlarının tamamen durdurulduğu" açıklanmıştı. Amerikan askerleri Vietnam'dan çekilmeye başlamıştı ve Silah Bırakma Anlaşması ise 23 Ocak 1973'de imzalanmıştı.
SAVAŞIN GETİRDİĞİ ZARAR
Vietnam'a ilk gönderilen ABD kuvvetlerindeki askerlerin sayısı 1967'de 485 bine yükselmişti. Resmi rakamlara göre ABD bu savaşta Kuzey Vietnam'a 1968 yılı Kasım'ına kadar 3 milyon ton bomba atmıştı. Askeri can kaybı 45 bindi ve 150 bin yaralının bir bölümü, savaşın dehşetinden ya uzvunu ya da aklını kaybetmişti. Güney'de 85 bin, Kuzey'de ise yarım milyondan fazla insan hayatını kaybetmişti. "Girer, halleder ve kısa zamanda çıkarız" görüşündeki ABD'nin bu müdahalesi 15 yıl sürmüştü. İhtilalin ardından Fidel Castro rejiminin gelmesi ile 40 bin Kübalı Amerika'ya sığınmıştı. CIA, bu mültecileri kullanarak Küba'daki rejime son vermek ve Castro'yu iktidardan uzaklaştırmak için bir komplo hareketi başlatmıştı. Karşı darbenin başında CIA başkanı Allen Dulles vardı. Küba ile diplomatik münasebetler kesilecekti. (4 Ocak 1961) Darbeciler Domuzlar Körfezi'ne çıkarken, Fidel Castro da bütün Küba'yı harekete geçirecekti. Sonuç ABD için tam felaketti. Ertesi gün Castro ABD kuvvetlerini 72 saatte yendiklerini açıklayacaktı. (26 Nisan 1961) ABD yine yanılmış, rejimi ve liderini değiştirmeye yönelik operasyon da başarısızlığa uğramıştı.
|
