|
 |
 |
 |
Osmanlı gözüyle Avrupa
Amin Maalouf'un son romanına verilen Akdeniz ödülü, Osmanlı aydını Mustafa Sait Bey'in Avrupa izlenimleri ve Nur Onur'dan "Moda Bulaşıcıdır" kitabı bu haftanın öne çıkanları
Türk yayın dünyası son zamanlarda elitizm ile popülizm arasında sıkışmış durumda. Yazar ve yazıcı kavramları üzerine sıkça tartışılıyor, ahkam kesiliyor. Yazıcı, gazeteye bir konuda haber niteliği taşıyan metinler hazırlayan kişilere deniyor. Yazar ise bir konuda kendi fikirlerini beyan eden kişiye deniyor. Örneğin birisi "Ben x gazetesinde yazıyorum" dediğinde , bunu o kişinin x gazetesinde yazar olduğu şeklinde yorumlamak saf bir yaklaşım olabilir. Belki de bu kişi kendini size yazar olarak satmaya çalışan bir yazıcıdır. Belki katılırsınız, yazarlık bence çok cesurca bir seçim. Yazarlar son derece büyük sıkıntılar yaşıyorlar; hem düşünce özgürlüğü, hem parasal kaygılar açısından. Ayrıca başarılı olurlarsa kıskanç dedikodulara, başarısız olurlarsa onları küçümseyen başarılı yazarların egolarına katlanmak zorunda kalıyorlar. Çok satan yazarların egolarına çok satar egosu, az satan ama yüksek sanatsal iddialar taşıyan yazarların egolarına da az satar egosu adı veriliyor. Şimdi size az satan ama yüksek belgesel değeri taşıyan bir kitaptan bahsetmek istiyorum. Mustafa Sait Bey'in gezi anılarını topladığı Avrupa Seyâhatnâmesi (1898), Yapı Kredi Yayınları'nın Edebiyat dizisinden çıktı. Avrupa Seyâhatnâmesi (1898), 1871 doğumlu Osmanlı aydını Mustafa Sait Bey'in 1898 yılında İstanbul'dan başladığı, Marsilya, Cenova, Cenevre, Paris ve Viyana'da süren Avrupa gezisinin izlenimlerini içeriyor.
Mustafa Sait Bey'in Gezileri
1871'de doğan Mustafa Sait Bey, Abdülaziz'in Levazımat-ı Umumiye Reisi, Sivas Valisi Vezir Divriğili Hafız Hasan Paşa ile Eda Rukiye Hanımefendi'nin oğlu. İdadiyi (lise) bitirir bitirmez Rüsumat Müdiriyet-i Umumiyesi'ne (Gümrükler Genel Müdürlüğü) girdi, çeşitli kademelerde ve müfettişliklerde hizmet gördükten sonra Mersin Rüsumat (Gümrük) Müdürlüğü yaptı. Bu son hizmeti sırasında gümrük mevzuatını ve uygulanışını açıklayan bir kitap yazdı: Gümrük ve Gümrükçülük (Mersin, 1915). Yağlıboya ve suluboya resim yapan Mustafa Sait Bey'in Avrupa Seyâhatnâmesi'nde yer alan suluboya resimleri Eşref  Üren'in beğenisini kazandığı gibi, annesinin güzel bir yağlıboya portresi de aile yakınlarında bulunuyor. İttihat ve Terakki'ye yakın olan Mustafa Sait Bey, II. Abdülhamit zamanında birkaç kez tutuklanmış, sorgulamalardan sonra serbest bırakılmıştı. Kesin tarihi bulunamasa da, İstanbul işgal altındayken ve Kurtuluş Savaşı başlamadan önce İstanbul'da zatürreeden öldüğü ve Kadıköy'de Sahrayı Cedit Mezarlığı'na annesinin yanına gömüldüğü biliniyor.
Mustafa Sait Bey, gezi izlenimlerini büyük boy bir fotoğraf albümüne el yazısıyla yazmış. İstanbul'dan gemiyle yola çıkışla başlayan yolculuk, Viyana'dan İstanbul'a dönüş yolculuğunda Sırbistan sınırında yarım kalıyor. Hem metin içinde hem de bölüm aralarında ve metnin sonunda suluboya resimleri var. Metnin sonunda bulunan elle yapılmış haritada, seyahatin başlangıç tarihi 23 Ağustos 1898 olarak gösterilmiş, bitiş tarihi olarak sadece 1898 tarihi yazılı. Gezinin 1898 yılı Kasım ayı içinde noktalandığı tahmin edilebilir.Avrupa Seyâhatnâmesi (1898), 19. yüzyıl sonlarında bir Türkün gözünden Avrupa şehirlerinin çeşitli yönleri üzerine ilginç bir belge. Lübnan asıllı Fransız yazar Amin Maalouf, son romanı Yolların Başlangıcı (Origines) ile Akdeniz Ödülünü (Prix Mediterrane) kazandı. Hatırlarsanız Maalouf'un bu kitabını buradan sizlere duyurmuştum.
Ödül, 9 Haziran Çarşamba günü Paris'te düzenlenen bir törenle Maalouf'a verildi. 1985'den beri düzenlenen yarışmada jüri, Akdeniz'e komşu kültürleri ele alan kitaplar arasından bir Fransızca, bir de yabancı romana ödül veriyor. En iyi yabancı roman ödülünü 1996 yılında "Kanın Sesi" adlı kitabıyla Yaşar Kemal kazanmıştı. Nur Onur'un "Moda Bulaşıcıdır" adlı kitabı yayımlandı. Herkesin istediği yerini gösterdiği bir sahne-dünya! Moda doğru bir şekilde büyüdü mü? Modaya adını yazdıranlar ve moda adına yaşananlar kimler? Bu soruların yanıtlarını bu kitapta bulabilirsiniz. Kitabın Kuruçeşme Reina'da yapılan tanıtımına Yıldırım Mayruk, Cemil İpekçi gibi moda dünyasının birçok ünlü isminin katıldığını da hatırlatalım.
Sayım Çınar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
