|
 |
 |
 |
Yunt dağı'nın zirvesinde dolar kazanıyorlar
Bitki kökleriyle boyanarak dünyaya 'nam' salan, Yunt Dağı halıları, yöre halkına yılda 1 trilyon kazandırıyor.
Manisa'nın Yunt Dağı'ndaki Örselli Köyü'nde 175 kadın girişimci tarafından 1986 yılından kurulan Doğal Boyalı El Dokuma Halı Üretim ve Pazarlama Kooperatifi, ABD, Norveç, Almanya, İrlanda, İngiltere başta olmak üzere 20 ülkeye yılda 3 bin metrekare halı ihraç ederek 1 trilyon liranın üzerinde gelir elde ediyor. Doğal bitkilerden elde edilen kök boyaların kullanıldığı halıları satın almak için Örselli Köyü'ne otobüslerle turist taşınıyor. Kooperatifin kuruluşundan bu yana başkanlığını yürüten Cennet Deneri, halıcılıkla geçimlerini sağladıklarını belirterek "Toprağımız yok. Süt para etmiyor. Metrekaresini 250 dolardan sattığımız halıların geliri ile yaşantımızı sürdürüyoruz. İhracattan elde edilen 1 trilyon liradan, ithal boya, yurt dışındaki fuarlara gidiş masrafları, bitkiler için ödenen paralar çıktıktan sonra aile başına 3-4 milyar lira para kalıyor. Fakat hayat pahalı. Bununla bir yıl geçiniyoruz. Üyelerin aylık geliri 350-400 milyon lira civarında kalıyor" diyor.
PROF. ATLIHAN ÖNCÜLÜK ETTİ
Örselli Köyü'ndeki kooperatifin kurulmasına Marmara Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Şerife Atlıhan önderlik etmiş. Yörede el sanatları üzerine araştırma yapan Prof. Atlıhan, Yunt Dağı kadınlarının halı ipliklerinin boyanmasında yöredeki bitki kökleri ve çiçeklerden elde edilen boyaları kullandıklarını görünce, "Bu olay başka yerde yok. Doğal  boyalı halılarınızı ihraç edebilirsiniz" diyerek kooperatifin kurulmasına öncülük yapmış. Çalışmaları da yakından takip eden Atlıhan, doğal boyanın yanısına halıların çözgü ve iplik sayılarının da belirlenen oranlarda olmasını isteyerek 'el dokuma' kalitesinin sürekliliğini sağlamış. 18 yıldır kooperatif yöneticilerine gönüllü danışmanlık yapan Prof. Atlıhan, üretimden satışa kadar her aşamada köylü kadınlara yardımcı oluyor.
ALICILAR AYAĞINA GELDİ
Örselli, Yenice, Koru ve Sarıahmetler köylerinden kooperatife üye olan kadınların dokuduğu halıların satışı için öncelikle yurt dışındaki alıcılarla bağlantı kuruluyor. New York, Hamburg, San Fransisco, Oslo'da fuarlara gidilerek Yunt Dağı halıları yabancılara tanıtılıyor. Yunt Dağı halılarının yabancılar tarafından tercih edilmesinin en büyük nedeni halıların kalitesi yanında doğal boya kullanılması. Yurt dışındaki alıcılar ise Örselli'ye kafileler halinde turist gruplarını getirerek, yerinden halı almalarını sağlıyor. Alman Hard Böhmer ile Amerikalı Bill Mc Donnel Örselli Kooperatifi'ne en fazla müşteri getiren aracılar. Bill Mc Donnel önceki yıl 100 bin dolarlık ihracat gerçekleştirilmesini sağlamış. Örselli Doğal Boyalı El Dokuma Halı Üretim ve Pazarlama Kooperatifi üyesi kadınların dokuduğu halılar, metrekaresi 250 dolardan satılıyor. Ancak dalgalı döviz kuru nedeniyle doların 1 milyon 300 bin lira seviyelerine kadar düşmesi,  kooperatifin kazancını, buna bağlı olarak da üyelerin eline geçen paranın miktarını düşürmüş. Bu nedenle 2003 yılında beklenen satış gerçekleşmemiş.
ERKEKLER TARLADA ÇALIŞIYOR
Örselli, Yenice, Koru ve Sarıahmetler köylerindeki kadınlar kurdukları kooperatif aracılığıyla para kazanırken, erkekler de tarla işlerinde çalışıyor. Bir kısmı da yöredeki mandralarda işçilik, ustalık yapıyor. Yöre, halısı kadar yağlı, katkısız tulum peynirleri ile de tanınıyor. Adı geçen bu dört köy Yunt Dağı'nın deniz seviyesinden 700-800 metre yüksekilğindeki tepelerinde bulunuyor. Yöre halkı yaylacıklardaki 5'er 10'ar dekarlık tarlalarda buğday, nohut ve arpa yetiştiriyor. Tütün ekmekten ise halıcılığın yaygınlaşması kota uygulamalarından sonra vazgeçmişler. 100 haneli Örselli Köyü'ndeki 375 kişi geçimi halıcılık ve hayvancılıktan sağlanıyor.
RENKLERİN KAYNAĞI OTLAR
Doğal boyalı halılarda kullanılan renkler ayrı ayrı bitkilerden elde ediliyor. Mavi boya Hindistan'dan getirilen 'hindigo' bitkisinden sağlanırken, kırmızı, yörede yetişen 'yapışkan otundan'; yeşil, Konya yöresinde toplanan muhabbet çiçeğinin kaynatılmasından elde ediliyor. Halının zemininde kullanılan kiremit rengi, yine yapışkan otundan imal edilirken, sarı boya da yörede bol miktarda bulunan papatyadan elde ediliyor. Siyah renk de yine yörede yaygın olan palamut ağaçlarının pelit kabuklarının kaynatılmasıyla sağlanıyor.
Tevfik TORTAMIŞ (MANİSA / MERKEZ)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
