Uluslararası Mahkeme'ye 'evet' geliyor
ABD, Çin ve Rusya'nın karşı çıktığı mahkemeye Ankara'dan yetki çıkıyor
Türkiye, bugüne kadar altına imza atmaktan kaçındığı Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin yetkisini tanıyan sözleşmeyi onaylıyor. İmza atmayan öteki ülkeler ABD, Rusya, Çin, Hindistan ve Pakistan.
Anayasaya Girecek
Sözleşme, savaş ve soykırım suçu işleyenlerin bu mahkemede yargılanmasını öngörüyor. Sözleşmenin gücünü artırmak için anayasa taslağına madde eklendi.
***
Bir adım daha
Türkiye, ABD, Rusya, Çin, Hindistan, Pakistan'ın karşı çıktığı uluslararası savaş ve soykırım mahkemelerini kabul eden sözleşmeye imza koyacak.
Demokratikleşmede yeni bir adım daha atılıyor. Türkiye, bugüne kadar altına imza koymaktan kaçındığı, savaş ve soykırım suçlarını işleyenlerin Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde (UCM) yargılanmasını öngören sözleşmeyi imzalama kararı aldı. Adalet Bakanlığı da Sözleşmeyi Anayasa zırhına kavuşturmak için haftaya görüşülecek değişiklik taslağına bir madde olarak ekledi. Türkiye, "terör suçlarının" da mahkemenin kapsamı içine alınmasını istiyor. AKP'den Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu ile CHP'li Onur Öymen'in de hazır bulunduğu, geçen yıl Moskova'da yapılan UCM'nin ele alındığı uluslararası toplantıda Türkiye heyeti bu talebini yineledi. Ancak sözleşmeye imza koyan taraf ülkeler Türkiye'nin önerisine karşı çıktı. Türk heyeti bu durumda toplantıdan çekileceğini bildirince, sonuç bildirgesine bir tavsiye olarak madde konuldu. Adalet Bakanlığı UCM'yi Anayasa değişiklik taslağına koyarken, bu durum AKP içinde tartışma yarattı. AKP'li Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu, "Divan'ın, kuruluş sözleşmesini Türkiye'nin imzalayıp, onaylaması yeterli. Ayrıca bir hüküm koymaya gerek yok" dedi.
Kapsadığı Suçlar
Türkiye, UCM Sözleşmesine imza koyduğu anda, sözleşme gereği şu suçların işlenmesi halinde mahkemede yargılanmasına onay vermiş olacak: "Bir grubun üyelerinin öldürülmesi. Bir grubun üyelerinin ciddi bedensel veya zihinsel zarara uğratılması. Bir grubun yaşam koşullarının üyelerine fiziksel zarar verilmesi amacıyla bilerek zorlaştırılması. Bir grup içinde yeni doğumların önlenmesi. Bir grubun çocuklarının, zorla başka gruba aktarılması." Merkezi Hollanda'nın Lahey kenti olan ve amacı, "soykırım, insanlığa karşı suç ve savaş suçu"yla ilgili davalara bakmak olarak açıklanan Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kuruluşuna ilişkin Uluslararası Sözleşme 1 Temmuz 2002 tarihinde yürürlüğe girdi.
Dünyanın ilk daimi uluslararası savaş suçları mahkemesi olan Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kuruluş sözleşmesini 74 ülke onayladı. Türkiye'nin de arasında bulunduğu ABD, Rusya, Çin, Hindistan ve Pakistan gibi ülkeler ise Temmuz 2002'den bu yana sözleşmeye imza koymadı. ABD'nin UCM'ye karşı çıkmasında dünyanın çeşitli yerlerinde gerçekleştirdiği operasyonlar ve işgaller rol oynuyor. Rusya ise UCM'ye Kaflaslardaki operasyonları dolayısıyla karşı çıkıyor.
Zübeyde YALÇIN / Hülya KARABAĞLI/ANKARA
|
