Para sayarak para kazananların, sahtecilikten mağdur olmaması için pek çok kuruluş, vezne memurlarına eğitim aldırıyor. Son olarak yurtdışından ithal edilen bir 'para kamerası' da "gizlilik anlaşması" ile veznelere yerleştiriliyor.
Geçtiğimiz hafta, piyasadaki sahte 20 milyon liraların bankalar yoluyla dağıldığını bildiren haberimizin ardından, pek çok okurdan, "Benim de başıma geldi" şeklinde yakınmalar aldık. Okurlar, özellikle ATM'den çektikleri paralarda mağduriyetlerini kanıtlayamadıklarından yakındılar. Ortaya çıktı ki, sorunun boyutları çok büyük, ancak sahte para ile karşılaşanlar yasal süreçten ve sorgulanmaktan korkarak hemen paradan kurtuluyor, resmi makamlara başvurmuyor.
Öte yandan, sahte parayı farketmeden alan vezne ya da gişe memurları da, bunun bedelini maaş kesintisiyle ödüyor. Üstelik sahteciler, veznedarı kandırmak için akla gelmedik yöntemler buluyor. Bunlar arasında, gösterişli takı ve giysilerle veznedarın dikkatini dağıtmak başı çekerken, bu yöntem "Hipnoz" adıyla anılıyor. Sahtecilikteki artış, bu konuda çözümler sunan şirketler de yaratıyor. Bunlardan biri Sigma Teknoloji Ürünleri ve Eğitim Hizmetleri. Yıllardır para sayma makinaları pazarlaması yapan şirketin son yeniliği, gerçek para kağıdına basılmış sahte parayı algılayarak vezne ya da gişe memurunu uyaran kamera.
Sahte banknot üzerindeki tüm detayları görebilecek bir kamera ve bu görüntüyü yansıtan ekrandan oluşan Sigma 1100 adlı cihazın kullanımı özel bir uzmanlık istemiyor. Kameranın görüş alanı içinde tutulan banknotlar, gerek deste halinde gerekse tek tek olmak üzere gerçek para özelliği taşımıyorsa kameradan yansıyan görüntü ile anında saptanabiliyor. Cihazın kullanımı öncesi paranın tanınması ile ilgili eğitim veriliyor. Şirketin kurucuları Dr. Ayşen Bakkaloğlu ve Ahmet Ruta, özellikle paranın değer kazandığı ve yeni banknotların piyasaya çıktığı dönemlerde sahteciliğin arttığını vurguluyor.
GİZLİ SATIŞ Firma, yaklaşık 700 adet sipariş verilen kameranın satışını gizlilikle yürütüyor. Pazarlama sırasında referans bile göstermeyen şirketin korkusu, kalpazanların bu cihazı satın alarak inceliklerini öğrenmesi ve cihazı yanıltacak tekniklerle sahte para üretmesi. Yaklaşık 1.500 dolar fiyatla satılan cihaz, özellikle gerçek para kağıdına basılmış sahte parayı yakalamaya odaklanan bir çalışmanın sonucu. Cihaz, gerçek kağıda basılmış 20 milyon lira ile birlikte dolar ve Euro'da da sahteyi ayırt ediyor. Banknot tomarlarının para sayma makinesine konmadan önce kameranın önünde birbirinden ayrılması öneriliyor.
