|
 |
|
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Kurun kendini düzeltmesi de, düzeltmemesi de risk
Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, Londra'da dün yaptığı konuşmada, ekonomide enflasyon riskinin ortadan kalktığını ancak mevcut durumda piyasaların kur riskiyle karşı karşıya olduğunu kayetti.
Gerçekte eylül ayı rakamları enflasyon düşüşünün mayıs ayına kadar kolaylaştığını ve tek haneli rakamlara dahi varılabileceğini ortaya koyuyor. İşin daha zor kısmı nisan sonrasında başlayacak. Ancak enflasyon riskinin giderek azaldığını kabul etmek gerekiyor.
Reel efektif döviz kurunun eylül sonu itibariyle 151.5'e çıktığı ve 2001 kriz öncesi düzeyini bile aştığı bir ortamda Merkez Bankası Başkanı enflasyon riskinin yerini kur riskinin aldığını vurguluyor. Ancak bu riskin hangi yönde olup olmadığını belirtmiyor.
* İşler yolunda gitmezse- Kurdaki bir risk, bir gün aniden dönüş yapması yani yükselişe geçmesi. TL'nin aşırı değerlenmesini bu yolla düzeltmesi. 1994'ü 100 kabul eden ve ülkeler arasındaki enflasyonu arındıran reel efektif döviz kuru eylül ayında 151.5'e yükseldi. Habuki aynı endeks 2001 Ocak ayında, yani kriz öncesinde 148.1'e çıkmıştı.
Dolayısıyla bahsedilen risk, işlerin yolunda gitmediği durumda kurun kendini düzeltmesi ve bu düzeltmenin ani, yani devalüasyon şeklinde gerçekleşmesi riski olabilir.
* İşler yolunda giderse- Kurdaki ikinci risk, mevcut eğilimin devam etmesi yani kurun düşüş yolundan geri dönmemesi durumu. Böyle bir durum var mı derseniz, elbette var. Döviz arzı devam ederse dış açık karşılanmış olacak. İşlerin yolunda gittiği, ABD'nin Türkiye'ye destek çıktığı, AB süreci ile yabancı sermayenin Türkiye'ye girdiği, döviz tevdiat hesaplarının çözülmeye başladığı bir süreçte kurun kendini düzeltmesi zor. Nitekim 2004 büyüklüklerini belirlemek için toplanan Yüksek Planlama Kurulu'nda dolar kurunun bu yıl ortalama 1.5 milyon olacağı tahmin edilmiş. Gelecek yılki ortalaması ise 1.600-1.605 bin lira. Aradaki artış yüzde 7. Aynı yıl için ortalama enflasyon artışı yüzde 12 olarak alınacak. Yani TL'nin gelecek yıl da değerlenmeye devam edeceği gibi bir durum ortaya çıkıyor. Sonuçta kurun dönmemesi riski de az bir risk değil.
* Düzeltme nasıl olmalı?- Kurun bugünkü durumundan şikayet eden büyük bir kitle var. Müdahalelerine ve açıklamalarına bakılırsa Merkez Bankası da durumdan rahatsız. Ancak kurun düşüşünden dolayı gerçekleşen kazanımlardan başta hükümet olmak üzere büyük bir kitle de son derece memnun. Kurda ciddi bir düzeltme olacaksa büyümede, enflasyonun düşüşünde, faizlerin indirilmesinde, kişilerin alım gücünün artmasında elde edilen kazanımlar kaybedilebilir.
Yani kur dönerse bir türlü, dönmezse bir başka türlü risk altındayız.
Bu işin ideali ise hafif düzeltmelerin olmasında yatıyor. Burada da Merkez Bankası'nın becerisi, IMF'yi ikna etmesi, kura müdahale yöntemi ön plana çıkıyor.
* Sonuç- "Dön dön arkana bak, adettendir ya tuzu, ya kaşığı unutmak" Türk Atasözü *
Mesajlarınız için:
ayildirim@sabah.com.tr
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
