|
 |
|
9 Saniye karardı
8 kent sadece 9 saniyede çöktü. Elektrik halen kesik. Metroda binlerce kişi mahsur kaldı, ATM'ler çalışmadı, su sistemi iflas etti, halk sokakta yattı
Amerikan filmlerindeki ışıl ışıl New York manzarası karanlığa gömüldü... Önceki gün 16.00'da başlayan ve tamamen düzelmesinin aylar süreceği belirtilen elektrik kesintisi, sadece kenti karanlığa büründürmekle kalmadı. Her sistemin elektrikle çalıştığı, her şeyin otomatik olduğu Amerika'da hayat durdu. Amerika'nın kuzey eyaletleri ve Kanada'nın sınır kentlerine elektrik veren Niagara santralinde meydana gelen arıza New York, Detroit, Cleveland, Toledo, Erie, Albany, Ottawa ve Toronto kentlerinde hayatı felç etti. Kanada'nın "Yıldırım düştü", Amerika'nın da "Santralin Kanada tarafında aşırı yüklenmeden çökme yaşandı" şeklinde açıkladığı kesinti nedeniyle Amerikalılar'ın birçoğu belki de ilk kez sokakta yattı...
HAVALANDIRMA SİSTEMİ ÇÖKTÜ
Para çekme makineleri çalışmadı; asansörler durdu, içlerinde birçok kişi mahsur kaldı; kesinti başladığında hareket halinde olan 600 metro treninde yerin metrelerce altında mahsur kalanlar polislerce kurtarıldı; elektrikle çalışan su pompalama sistemi durunca hiçbir yere su verilemedi; klimalar ve havalandırma sistemleri devredışı kaldı; yağmadan korkan marketler kepenk indirince halk yiyecek bulamadı; trafik ışıkları çalışmadı; birçok kentte 18 yaşın altındakilere sokağa çıkma yasağı getirildi...
Yüksek binalarda oturanlar elektrik ve asansör olmadığı için dairesine çıkamadı. Olay anında dairelerinde olanlar da saatler sonra aşağı inebildi. New York'ta belediye yetkilileri, acil durum sığınaklarını açtırdı. Ancak sıcak havanın da etkisiyle sokaklarda, tren istasyonlarında ve parklarda yatan binlerce kişi "evsizdi"...
ABD, KANADA'YI SUÇLUYOR
New York Belediye Başkanı Michael Bloomberg ve Vali George Pataki, "Arıza Kanada'da meydana geldi. New York şebekesinin fazla elektrik alması durumunda tedbir alınması gerekiyordu. Operatör arızanın Ontario'da meydana geldiğini düşünüyor. Neden önlenemediğini, neler olduğunu bilmiyoruz" açıklamasında bulundu.
ABD basını ülkeyi bir anda krize sokan kesintiyle ilgili üç konu üzerinde duruyor
1. Elektrik geldiğinde aynı anda herkes kullanmaya başlayacak. Aşırı yüklenmeyle ya sistem yine çökerse? 2. Herkes başka bir gerekçe gösteriyor. Bu çöküntünün nedeni ne? 3. Çok geniş bir bölge aynı yerden elektrik alıyor. Kesintiyle hayat felç oldu. Ya teröristler bunu kullanmaya kalkarsa?... 1965 yılından bu yana yaşanan en büyük elektrik kesintisinin nedeni hakkında halen kesin bir bilgi verilemedi. Terör saldırısı olmadığının açıklanması dahi 2 saati buldu. New York'un yarısına dün elektrik vermeye başlandı. Edison şirketi sözcüsü "3.1 milyon abonemizden yarısına elektrik verildi" dedi. Yetkililer sistemin normal düzene girmesinin uzun süre alacağı konusunda uyarıda bulundu.
POSTANE MERDİVENLERİ EVE GİDEMEYENLERE YATAK OLDU
İşten çıkan New Yorklular ulaşımın felce uğraması nedeniyle evlerine gidemeyince geceyi sokaklarda geçirmek zorunda kaldı. Yüzlerce kişi çareyi 8. caddede 33. sokakta bulunan postanenin merdivenlerinde uyumakta buldu.
Elektriklerin kesilmesiyle trafik ışıkları da devreden çıktı. Kolombiya Üniversitesi Profesörü Peter Abeles (sağda) de arapsaçına dönen yollarda mahsur kalan sürücülere yardım etmek için gönüllü trafik polisliği yaptı.
Karanlığın yanı sıra sıcaklarla da baş etmek zorunda kalan Amerikalılar marketlere akın etti. Yağmalama olmaması için satışlar polis gözetiminde kapıdan yapıldı, içeri müşteri alınmadı. Öte yandan aşırı heyecan ve klimaların iptal olmasıyla artan sıcaklık yüzünden birçok yaşlı hastaneye kaldırıldı.
METRODAKİLER KURTARILDI
Amerika'nın birçok eyaletinin yanı sıra Kanada da elektrik kesintisinden nasibini aldı. Toronto kentindeki metroda mahsur kalan yolcular uzun süren çalışmalar sonucu kurtarıldı. Amerika'da da metro ve asansörde yüzlerce kişi rehin kaldı. Şans eseri can kaybı olmadı. Polisler fenerlerle metro tünellerindeki yolcuları acil çıkışlardan caddeye ulaştırdı.
TEKNOLOJİDEN UZAK GECEDEN NOTLAR
*Çöken Niagara santralini 3 yıldır İngiliz National Grid şirketi yönetiyor. Santralin ürettiği elektriğin yüzde 60'ı ABD'ye, yüzde 40'ı Kanada'ya veriliyor;
*50 milyon insan, 200 bin kilometrekarelik alan karanlıkta kaldı;
*10 nükleer elektrik santrali kapatıldı;
*10 bini New York'ta olmak üzere, 40 bin polis görevlendirildi;
*Ottawa'da onlarca mağaza yağmalandı. New York'ta sadece 4 soygun yaşandı;
*ABD ve Kanada'da 6 havaalanı kapatıldı;
*Ontario'da 140 madenci mahsur kaldı;
*Trafik ışıkları çalışmadığı için birçok kişiye araba çarptı;
*Asansörde mahsur kalanlardan bazıları kalp krizi geçirip hastanelik oldu;
*Pentagon güvenlik için, F-16'ları havalandırdı;
*18'inci kattan saatler sonra dışarı çıkan bir kadın öldü;
*El fenerleri 25, piller 10, bir şişe su ise 5 dolardan satıldı;
*Broadway'de müzikaller iptal edildi;
*Ford'un 21 otomobil fabrikasında üretim durdu;
*New York'ta, özel eğitimli ATLAS timleri görevlendirildi;
*Kanada ve ABD'de borsalar normal saatinde açıldı. New York borsası dalgalı seyir izledi;
*Günde 2 saat elektrikle yaşayan Iraklılar, "Partilere, günde defalarca duş almalara son. Onlar da bizim yaşadıklarımızı biraz yaşasın. Yardım gerekirse bizi arasınlar" açıklaması yaptı;
*Rus yetkililer, kendi elektik sistemlerinin daha iyi olduğunu, kesintinin nedenini araştıracaklarını söyledi;
*Gazeteler, diğer eyaletlerdeki matbaaları kullandı. New York Times gazetesi sayfa sayısını azalttı. ABC televizyon kanalı yayınlarını Washington stüdyosundan yaptı;
*Mumlar yüzünden 3 bin yerde yangın çıktı;
*Amerika'da acil yardım hattına 80 bin telefon geldi.
Aslı AYDINTAŞBAŞ
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
