|
 |
|
ABDURRAHMAN YILDIRIM
İhracattaki artış, kriz senaryosunu çürütüyor
Dün açıklanan haziran ayı dış ticaret verileriyle yılın ilk yarısına ait sonuçlar ortaya çıktı. İlk yarıda ihracatımız yüzde 32.1, ithalatımız yüzde 34.4 büyüdü. 21.6 milyar dolarlık ihracata karşılık 30.6 milyar dolarlık ithalat var. Yani dış ticaret açığımız 9 milyar dolar. Dış ticaret açığı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 40 arttı. İlk yarıyılda ulaşılan sonuçlar, temmuz ayında yapılan revizyonda yılsonu hedeflerinin tam yarısına denk geliyor. Hem ihracatın hem de ithalatın aynı trendini koruması halinde yılsonunda 18 milyar dolarlık açık oluşacak demektir.
* Tehlike işareti mi?- Acaba bu düzeyde bir acık tehlikenin eşiği mi? En iyi örnek en yakın krizden. 2001 Şubat Krizi öncesinde ocak ayında dış ticaret açığı son bir yılda 27 milyar dolara ulaşmıştı. 28.2 milyar dolarlık ihracata karşılık 55 milyar dolarlık ihtalat vardı. İhracatın ithalatı karşılama oranı son bir yılın toplamında yüzde 51 düzeyindeydi.
2003 yılına gelindiğinde ihracat ithalatın yüzde 70'ini karşılıyor. Bu bir kriz eşiği değil. Eğer 18 milyar dolarlık dış ticaret açığında kalınacaksa bu da ödemeler dengesi krizinin nedeni olmayacak.
* Krizin şartları ne?- Kriz alanına girmek için ihracatın hız kesmesi, ihtalatın artmaya devam etmesi, ithalatın ihracatı karşılama oranının yüzde 50'li seviyelere doğru inmesi, dış ticaret açığının 25 milyar doların üstüne çıkması gerekiyor.
Türkiye için tehlikeli olan, ihracatın hız kesmesine karşılık ihtalatın aynı artış trendini sürdürmesi. Gelecek aylarda asıl buna dikkat etmek gerekiyor. Çünkü ekonomi ve iç talep canlandı. İç pazarda satılan malın önemli girdisi ithalat yoluyla karşılanıyor. Yine ihracatçı iç pazarın durgunluğundan dolayı üreticiden uygun fiyatlı mal alabiliyordu. Şimdi canlanan iç talep karşısında ihracatçı aynı malı daha yüksek fiyata almak zorunda kalırsa durum değişir. Ne de olsa sanayici kapasite kullanımının sonuna yaklaşıyor.
* Sanayicinin tutumu- Hem ihracattaki performansın korunması hem de enflasyon düşüşünün sürmesi açısından özel sektörün fiyatlama alışkanlığını terkedip terketmeyeceği belirleyici olacak. Bunu da sonbahar aylarında göreceğiz. Şimdilik ekonomi dış ticaret kaynaklı bir krizden uzaktır.
Aybaşına kadar izinde olacağım. Eylülde yeniden buluşmak dileğiyle.
* Sonuç- "Her şeyin bir zamanı vardır" Shakespeare
Mesajlarınız için:
ayildirim@sabah.com.tr
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
