|
 |
|
MEHMET TEZKAN
Türkiye büyürken sokak daralıyor..
Ekonomik göstergelerle yaşam birbirini tutmuyor..
Ekonomiye bakıyorum.. Türkiye geçen yıl yüzde 7.8 büyüdü.. Bu yıl da yüzde 7 büyüme bekleniyor..
Milli gelire bakıyorum.. 2001 yılında 148.5 milyar dolara inen milli gelirin, yıl sonunda 230 milyar dolara çıkması bekleniyor..
Ama bu, sokağa yansımıyor..
İşsizlik oranı yüzde 10'un altına inmiyor.. İstihdam yaratılamıyor..
Neden?
Devlet de özel sektör de şişkinliğini atıyor da ondan..
Kamu yeni eleman alamıyor.. Bırakın almasını, 45 bin fazlası olduğunu kendi açıkladı.. Kamuda çalışan kişi sayısının indirileceği IMF'e bildirildi..
Özel sektörde de durum farklı değildi.. 2001 yılında kriz vurunca herkes derlenip toparlandı..
Şişkinliğini attı..
Bir başka önemli etken daha var..
İnşaat, istihdam açısından emek yoğun bir sektördür.. Bu sektör darbe üstüne darbe yedi.. İlk darbe Gölcük depremiyle geldi.. Olası Marmara depremi, üstüne tuz biber ekti.. 2001 krizi son darbeyi vurdu.. Koskoca sektör tuş oldu..
İnşaat deyip geçmeyin; 40 tane alt sektörü besliyor..
Peki, piyasalar beklenen canlanmaya neden kavuşamadı? Kıpırdanma var ama eski günlerin çok uzağında..
Bunun nedeni işsiz sayısının her geçen gün artmasıyla birlikte çalışanların da büyük gelir kaybına uğraması..
2001 kriziyle birlikte çalışan kesimin aldığı ücret reel olarak yüzde 25 azaldı.. Daha az kazanmaya başladı.. Doğal olarak daha az tüketti.. Masraflarını kıstı..
Çalışan kesim de ev ekonomisindeki şişkinliği indirdi..
Bu da alışverişi etkiledi.. Esnafın kâr marjını düşürdü..
İndirim üstüne indirim yapmalarının, promosyonlu satışlara yönelmelerinin nedeni bu..
Tatlı günler geride kaldı..
İşveren cephesinde de durum farklı değil.. Yüksek girdi maliyetleri ile rekabet etmeye çalışıyorlar.. Elektrik pahalı, vergi oranları çok yüksek.. SSK primleri de öyle.. Üstüne üstlük faizler yüksek.. Para pahalı..
Bu kesimde de kâr marjı çok düştüğü, zaten ürettiğini zor sattığı için yatırıma yönelen pek olmadı..
Özel sektör istihdam yaratamadı..
İşte iki yıl üst üste büyüyen, milli gelirini 230 milyar dolara çıkaracak olan Türkiye'nin tablosu bu..
Peki ücretlere zam yapılarak piyasanın canlanması sağlanabilir mi? Tüketim artarsa, üretim de artacağı için bu, çıkış yolu olabilir mi?
Bir görüş bu.. Diğer görüş, bunun enflasyonu azdırabileceğini söylüyor..
Her neyse..
Ben ekonomist değilim.. Çözüm bulmak onların işi..
Ben sadece fotoğraf çektim.. Türkiye büyüdüğü halde bunun neden sokağa yansımadığını anlatmaya çalıştım..
Hepsi bu..
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
