kapat
Sabah Gazetesi 18.06.2002

Telefonu Bell bulmamış

Telefonu kim buldu?Cevabınız Graham Bell'se bir daha düşünün... Çünkü işin aslı ortaya çıktı. Bell aslında hocası Meucci'nin projesini çalan bir sahtekarmış!

TARİHÇİLERİN uzun yıllar süren arşiv çalışmaları, telefonun mucidinin İskoç Graham Bell'in değil İtalyan Antonio Meucci olduğunu ortaya çıkardı. Bell, telefonun patentini aynı çalışma atölyesini paylaştığı, hocası Meucci'den "aşır"mıştı! Amerikan Kongresi de Meucci'yi, telefonun asıl mucidi olarak kabul etti...

"Mekanik dahisi" olarak tarihe geçen Meucci, aslında İtalyanlar'ın fazla tanınmış bilim adamlarından değil. Hayatı boyunca kıt kanaat geçinen Meucci, 1830'larda eşiyle birlikte göç ettiği Küba'da hastaları elektrik şokuyla tedavi etme yöntemleri üzerinde çalışıyordu. Hayatını sürdürecek kadar para kazanamayınca bu kez 1850'de New York'a bağlı Staten Adası'na göç etti. Bu dönemde eşi Ester felç geçirdi. Evlerinin hemen bitişiğinde bir atölyede çalışan Meucci, yatağa mahkum olan eşiyle bir haberleşme sistemi geliştirdi. Ester'in yatağıyla atölye arasında kurulan basit iki kutucuk ve aralarındaki kablo, şimdiki telefonunun ilk haliydi!.. Meucci, sistemini 1860'da New York'ta yayın yapan İtalyan gazetelerine tanıttı. Fakat eşi Ester, paraya ihtiyaçları olduğu için bu sistemi ikinci el eşyalar alan bir mağazaya yalnızca 6 dolara sattı...

Patent için başvuran Meucci'nin 250 dolar yatırması gerekiyordu. Oysa o, karınlarını doyuracak parayı zor kazanıyordu. 1871'de bu kez "geçici patent" istedi. Böylece 1 yıl boyunca kimse telefonun patentini alamayacak, o da para bulacaktı. Ancak gerekli olan 10 doları bile bulamadı. Çizimlerini Batı Birliği adlı şirkete göndererek görüşmek istedi. Talebi reddedildi. Çizimlerini geri istedi. Birliğin 1874'te gönderdiği cevap ise mucidi tarihin sayfalarına gömdü: Çizimleriniz kayboldu...

Çok değil 2 yıl sonra çırak Bell, "telefon" için patent başvurusunda bulundu ve tarihe, telefonun mucidi olarak geçti. Meucci, Bell'i dava etti. Tam zafere ulaşacaktı ki 1889'da öldü. Telefonun mucidi olarak vatandaşları Meucci'yi kabul eden İtalya yıllardır gerçeğin ortaya çıkması için mücadele ediyordu. Kongre'nin kararıyla onlar da rahatladı.