Win-Türkçe
ASCII

DOLAR % 5 DÜŞTÜ
Önceki gün 1 milyon 230 bin lira seviyesinde seyreden dolar, dün açılışla birlikte 1 milyon 160 bin lira civarına indi. Merkez Bankası'nın yine satış ihalesi açması, piyasalar tarafından "Kurların fazla düşmesi istenmiyor" şeklinde yorumlandı. Dolar, Devlet Bakanı Kemal Derviş'in 14 Nisan'da açıkladığı yeni ekonomik programı açıklamasının ardından düştüğü seviye olan 1 milyon 160 bin lira düzeyinde tutundu.

Kriz sırasında arz eksikliği nedeniyle küçük miktarlı alımlarla çok hızlı tırmanan döviz kurlarında dün yüzde 5'i aşan hızlı bir düşüş gerçekleşmiş oldu. 1 milyon 300 bin liralık zirveye göre düşüş 140 bin lira, yani yüzde 10'u geçti. 21 Şubat'a göre devalüasyon oranı ise yüzde 70'te duruyor.

BORSA FIRLADI
Dün borsa adeta uçtu. Endeks yüzde 13.53 oranında değer kazanarak 12 bin 363 puana tırmandı. İlk seansta hemen hemen tüm hisseler tavan yaptı, satıcılar kalmadı. Borsanın kriz sırasında ve özellikle devalüasyondan sonra dolar bazında ucuzlaması yabancı alımlarını da teşvik etti. Programın ve dış desteğin açıklanması sonucu Türkiye'ye yabancı fonların geldiği gözlendi. Dün yerli yatırımcılar ise daha çok satıcı tarafındaydı. Dünkü en önemli gelişmelerden biri de borsadaki işlem hacminin haftalar sonra 1.1 katrilyona ulaşmasıydı.

BONODA HIZLI ALIM
Yerli yatırımcılar ise daha çok bono piyasasında alım yaptı. Bileşik bazda faiz oranı 6-10 puan aralığında geriledi. Önceki gün yüzde 101-113 civarında bulunan bileşik faizler, dün piyasaların ilk açılışıyla birlikte hızla gerileyerek yüzde 95-103 aralığına indi. Bonoların getirisinin gecelik faize göre yüksek olması, bono alımını destekledi. Bu arada Merkez Bankası gecelik faizin iki puan düşmesine izin verdi. Yüzde 79'da duran alt faiz limitini yüzde 77'e çekti. Merkez Bankası dolar depo faizini de yüzde 35'ten yüzde 30'a indirdi.

Siyasi kararlılık gözaltında!
IMF ve Dünya Bankası'nın dış destek açıklamalarının ardından gözler hükümete ve bu desteğin süreklililğini sağlayacak siyasi performansa çevrildi. Piyasalar şimdi iki sorunun cevabını arıyor. Acaba bu para ne zaman ve ne şartlarda gelecek? Ve hükümet bu desteğin kesintisiz olarak gelebilmesini sağlayacak mı?

8 ay içinde geleceği belirtilen 14.3 milyar dolarlık bir mali destek, her çeyrekte 4-5 milyar dolarlık bir girişin olacağını gösteriyor. Ancak bu fonlar bir program karşılığında, yani şartların yerine getirilmesi sonucu gelecek. Bu girişin devam edebilmesi için de hükümetin yeni niyet mektubunda yer alacak taahhütlerini aksatmadan yerine getirmesi, geçen yıl sonunda yaşanan gecikmeleri bu kez yapmaması gerekiyor.

Piyasalar 14.3 milyar dolarlık destekle sevinmiş durumda. Ancak bu sevincin sonsuza kadar devam edebileceği konusunda henüz siyasilere güven duymuyor.

Dolar fazla gerilemez
Dolar dün hızla gerileyerek 1 milyon 160 bin liraya indi. Önümüzdeki günlerdeki gelişmelerle fiyatların bir miktar daha gerileyebileceği tahmin ediliyor. Ancak genel beklenti doların 1 milyon 100 bin liranın altına fazla inemeyeceği yönünde. Çünkü ekonomik performansımız bu yıl ihracat ve turizme, dolayısıyla kurdaki rekabete dayalı. Kurlar, dalgalanmaya bırakıldığı 21 Şubat'a göre yüzde 70'e yakın değer kazanmış durumda. Bu avantaj kaybedilmek istenmiyor. Ayrıca önümüzdeki günlerde ithalatın yanı sıra bankaların sendikasyon ödemeleri de geliyor. Dalgalı kura geçildiğinden beri bankaların açık pozisyonlarını uygun fiyat buldukça kapatma yönünde de istekleri var.

Düzeltme gelebilir
Dış kaynak miktarının netleşmesi borsayı füze gibi çıkardı. En yüksek 12 bin 630 seviyesini gören endeks kapanışa doğru kâr satışlarının gelmesiyle 12 bin 363 puandan kapandı. 23 Nisan Bayramı nedeniyle 4 gün işlem gören hisse senetlerinin haftalık getirisi ise yüzde 28 gibi rekor bir seviyeye ulaştı. Önce yerlilerin alımı ile yükselen endekste dün yabancıların ağırlığı kendini hissettirdi. Borsadaki hızlı tırmanış doğrusu beklentilerin de üzerindeydi. Bu nedenle önümüzdeki hafta herkes bir düzeltme beklentisine kilitlendi. Endeksin kısa vadede yoluna yer yer düzeltme hareketleri ile yatay bir şekilde devam etmesi bekleniyor.

Gecelik faiz inişte
Piyasadaki fazla parayı çekerek faizde alt limiti gayrıresmi olarak belirleyen Merkez Bankası bu oranı 2 puan düşürerek yüzde 77'e indirdi. Ekonomik canlanmanın yaşanabilmesi için önümüzdeki günlerde gecelik faizlerin daha da gerilemesi bekleniyor. Bono oranlarının seyri de gecelik faizlere bağımlı. Şu anda bono getirisi, gecelik faiz getirisine yaklaştı. İki piyasada paralel bir hareketin yaşanacağı düşünülüyor. Piyasaların yeni ihalelerle dengesini bulması beklentisi var. Çünkü dün bir miktar artsa da bono ikinci el piyasasında işlem hacmi bir zamanlar görülen 200-300 trilyonluk seviyelerin çok altında. Bu da yeni ihraçlarla mümkün olacak.

Borsada hacim 1.1 katrilyon
Uzun süredir işlem hacmi ve miktarı açısından dar alanda seyreden borsa dün zincirlerini kırdı. Gün boyunca yerliler satıcı iken hafta başından bu yana piyasada kendini gösteren yabancılar alımdaydı. Bu gelişmelerin etkisi ile rekor düzeyde işlem oldu. Günlük işlem miktarı 198.6 milyar adete ulaştı. Bundan önce en yüksek seviye 173.4 milyar adetin el değiştirdiği 22 Şubat'ta oldu. TL bazında hacim de 26 Nisan 2000'den bu yana ilk defa bir katrilyonu aştı.

İşlemler kademeli arttı

Tarih	İşlem hacmi
	(Trilyon TL)
18 Nisan	341.7
19 Nisan	374.2
20 Nisan	453.6
24 Nisan	579.6
25 Nisan	576.1
26 Nisan	768.6
27 Nisan	1.104.1

Bazıları 'treni' kaçırdı

Hayri Çulhacı /Akbank Genel Müdür Yrd.
AslInda Kemal Derviş'in programı açıklamasının ardından piyasada iyimser hava zaten doğmuştu. Dış kaynağın kokusunu alan yabancılar geçen haftadan bu yana piyasaları provoke etmeden, gerek tahvil gerekse bono da alıma geçmişlerdi. Ancak yoğun alıma yönelmekten kaçınıyorlardı. Bazı yabancı yatırımcılar negatif görüşlerini koruyordu. IMF ve G-7'den gelecek olumlu açıklamaların sinyalini önceki gün öğleden sonra alan piyasalar iki günde adeta rally yaptı. Türkiye hakkında olumsuz görüşünü koruyan bazı yatırımcılar bu rallyi kaçırdılar. Bundan sonra artık piyasalar daha temkinli hareket edecektir. Dış kaynak ve Ersümer'in istifası satın alındı, bitti. Bundan sonraki gelişmeler hükümetin icraatlarına bağlı. Dün bu gelişmelerin etkisi ile dolar 70 bin lira geri geldi. Benim beklentim yakın vadede 1 milyon 100 bin seviyelerine gelmesi. Ondan sonra inişler de çıkışlar da zor olacak. Bence yıl sonu dolar 1 milyon 300 binin altında kalacak.

Yerli sattı, yabancı aldı

Uğur Yılmaz / Gedik YO Genel Müdürü
Borsa nasıl asansör ile düştü ise yine asansör ile çıktı. Gün içerisinde ciddi anlamda bir hisse değişimi var. Yerliler satarken, yabancılar alım pozisyonundaydı. Aslında son iki gündür çok hızlı yükseldi gibi görünse de endeks dolar bazında yabancılara göre halen iskontolu. Bundan sonra endeksin seyrinde yabancıların davranışları önemli. Bir miktar geri çekilme yapabilirler. Endeksin geri gelmesi durumunda yerlilerin yeniden alıma yöneleceğini tahmin ediyorum. Endeks dün 13 bin seviyelerine dayandı. Bundan sonra önünde 13 bin 500 hedefi var. Bazılarına göre bu denli yüksek çıkış sağlıksız görünse de bence henüz olumlu hava bitmedi. Ancak bundan sonra çıkış bu denli hızlı olmayacak. Zaman zaman geri dönüşler söz konusu. Bu sene borsada oldukça ilginç bir durum yaşanıyor. Piyasa değeri olarak tarihinin en ucuz dönemini yaşarken, fiyat kazanç oranı açısından ise en pahalı döneminde.

Dış basında Türkiye

ABD önemli rol oynadı
Türkiye IMF ve Dünya Bankası'ndan 10 milyar dolarlık yardımı garantiledi. Yardımın gelmesi konusunda ABD önemli rol oynadı. Kemal Derviş paranın kesin geliş tarihi ile ilgili onayın en geç iki hafta içerisinde geleceğini söyledi. ABD yönetimi ülkelere yapılacak ekonomik yardımlar konusunda daha sert bir yol izleyeceğinin sinyallerini veriyor.

Mali yardımın şekli değişti
ABD Hükümeti Türkiye'ye yapılacak son yardımla birlikte gelecekteki yardımların şekli hakkında bir fikir verdi. Gelecekte ekonomik yardımlar ülkelerin gayretleri dikkate alınarak yapılacak. Hükümet IMF'nin işleyiş şekillerini değiştirmeye kararlı. Yardım konusunda artık belirli ülke ve kurumlar ellerini cebine atmayacak.