Feministler, "Cumhuriyet kurulalı onca yıl geçti, erkek egemen zihniyet değişmedi" diyor. Haksız da değiller. 1940'larda çıkan kadın-magazin dergisi Yedigün'ü inceleyen araştırmacı Feryal Saygılıgil bunu örnekleriyle gösteriyor

TÜRK KADINI TİPİ
Toplumsal Tarih Dergisi'nin Mart sayısında, Feryal Saygılıgil'in, "Yedigün Dergisi'nde İdeal Eş ve Anne Olarak Kadın" başlıklı yazısında, Yedigün'ün kadınlara yönelik yayın politikası ve dergide yayınlanan yazılara yer veriliyor.

1933-1950 arasında yayınlanan haftalık Yedigün'de, halkın ilgisini çekecek röportaj ve fotoğrafların yanısıra Reşat Nuri Güntekin, Nezihe Muhittin, Şükufe Nihal, Halide Edip Adıvar, Cahit Uçuk, Sait Faik gibi tanınmış edebiyatçıların yazı ve öyküleri yer alıyordu. Münif Fehim ve Ramiz Gökçe gibi çizerlerin illüstrasyonlarının da yer aldığı Yedigün, dönemin en çok satan dergisiydi. Derginin tanımladığı kadın, Hikmet Feridun Es'in makalesinin başlığı olan "Evde hizmetçi, dışarıda hanım"dı.

'DEJENERE KADIN'
1935'ten itibaren evlilik ve kadınla ilgili yazıları büyük oranda artan dergide, İbrahim Alaaddin Gövsa kadın hakkında en çok yazan erkekti. Gövsa, ev işleri, çocuk bakımı gibi görevleri yerine getirmeyip, "vazifesini ihmal eden" kadınlara, "erkekleşen ve dejenere olan insan tipi" olarak bakıyordu. Gövsa'nın idealindeki Türk kızı, "taassup derecesinde kuvvetli, dayanıklı, daima uyanık, bir milliyet şuuruna hakim ve güçlüklerin her türlüsüne dayanabilecek bünye ve ruh kudretine sahip" olmalıydı.

MESUT İZDİVAÇ
Dr. Mahmut Şemsi de "Mutlu Evliler" isimli yazı dizisinde şöyle diyordu: "Yüksek maaşlı bir yerin bir kadın tarafından işgal edilmesi, münevver bir erkeğin aile kurmasına ve böylece başka bir kadının evlenmesine engel olur. Meslek sahibi olmak kızların evlenmeye olan istekleri üzerine fena tesir etmekte ve neticede sosyal yükselişlere de izin vermemektedir."

Koca avlamanın temel ilkeleri
KadInlardan beklenen ya da kadınlara atfedilen 'koca avlamak'tır. Bu avda uyulması gereken kurallar ise şöyle anlatılmaktadır:

* İyi huylu olmak, * Fazla boyanmamak, * Erkeğe arkadaş olabilmek, * İyi ev kadını olmak, * Kıskanç olmamak, * Erkeği kıskandırmamak, * Akıllı hareket etmek, * Artist ruhu barındırmak, * Erkeğine göre gösterişli ya da gösterişsiz giyinmek, * Çok zayıf değil, * Balıketinde olmak.

Dergi, kadınları "sahte münevver, ukala, şımarık, artist, dişi kurt, süs kadını" gibi kadınları sınıflara ayırır ve erkekleri, bu tür kadınlarla evlenmemeleri konusunda uyarır.

EVLENDİRME CEMİYETİ
Dergide 14 Ekim 1947'de kurulan "Evlendirmeyi Kolaylaştırma Cemiyeti"nden de bahsedilir. Üye sayısının 300'den fazla olduğuna işaret edilen cemiyete girebilmek için aranan tek şart bekar olmaktır. Yedigün'e göre ideal evlenme yaşı kadınlarda 24, erkeklerde 29'dur.

Evlenilecek kadında ilgili erkeklere tavsiyelerde bulunulur: "Kadın hakiki olmalıdır. Anneliğe tam anlamıyla yakışmalıdır. Mükemmel bir anne ve tam bir ev kadını olacağına ihtimal vermediğiniz kadınla sohbet ediniz ama asla zevce olarak intihaba yanaşmayınız." (...) "Vücudu sağlam, asabı kuvvetli, çizgileri yuvarlak, gözleri parlak, dudakları dolgunca bir kadının normal olması ihtimali fazladır."

BOŞANMA VERGİSİ
Dergide boşanma aleyhine de birçok yazı da yer alıyor. Gövsa'ya göre, 'boşanma vergisi'nin çıkarılmalıydı çünkü: "Cemiyetimiz için aile ve evlilik bağının gevşemesi her bakımdan tahlil edildiği zaman o derece zararlı bir haldir ki, onu memleket ilerisi için komünizm kadar, hatta ondan daha fazla tehlikeli saymak yanlış olmaz."

'Çocuk istemeyen kızı normal saymam'
Cumhuriyet münevveri ve Yedigün yazarı Alaaddin Gövsa; yeğeninin kızı, manken İlgi Gövsa'nın 'Evimin kadını olacağım' demesine herhalde çok sevinirdi

YEDİGÜN'ÜN kadınlar hakkında en çok "ahkam kesen" yazarı İbrahim Alaaddin Gövsa'ydı. Seksi pozlarıyla tanınan manken İlgi Gövsa'nın babasının amcası olan İbrahim Alaaddin, kadınların meslek sahibi olmasına, pantolon giymesine, saçlarını kısa kestirmesine karşıydı. Bakın ne diyordu Güzel mankenin atası:

"Mesela nadir olarak ve faydalı olacağı ihtisas dairesinde hekim olmasını caiz bulsam bile, bir kadının avukatlığa veya mühendisliğe hazırlanmasını tamamıyla lüzumsuz ve münasebetsiz sayarım. (...) Hatta üniversite şubelerinde kızlarımızın rasgele her şubeyi takip etmelerinin de terviç olunmamasına taraftarım... Aile teşkilini, çocuk yetiştirmeyi düşünmeyen kızı normal saymam."

Şule TÜRKER