EKONOMİDEN SORUMLU
Hükümetin Merkez Bankası Başkanlığı önerisini görüşmek üzere bugün Ankara'ya gelmesi beklenen Derviş'e ekonominin sorumluluğu da önerilecek. Edinilen bilgiye göre Ankara'da yapacağı görüşmeler sırasında Derviş'e Merkez Bankası Başkanlığı görevini yürütürken geniş yetkilerle donatılarak ekonomik programın koordinasyonunu yürütmesi de önerilecek. Böylece ekonominin sorumluluğunun ve koordinasyonunun tek elde toplanmasının sağlanması planlanıyor. Derviş'in Dünya Bankası'ndaki görevi bırakıp Türkiye'de önerilen görevi kabul etmesi durumunda resmen değilse de fiilen ekonomiden sorumlu bakan konumunda olması öngörülüyor.

Derviş'le Başbakan Bülent Ecevit'in yanısıra koalisyon ortağı parti liderlerinin de görüşmesi bekleniyor.

PROGRAMA İNANMIŞTI
Kemal Derviş, daha önce çeşitli konuşmaları, yazı ve demeçlerinde, "Hükümetin enflasyonu düşürme programının başarıya ulaşmasının çok önemli olduğunu" vurgulamıştı: "Makro ekonomik krize ve dengesizliğe uğramayınca, Türkiye yüzde 7'lik bir büyüme hızını çok kolaylıkla yakalayabilir. Bizi bu konuda sınırlayan, maalesef, son 15 yıldaki makro ekonomik dengesizlikler, yüksek enflasyon, dolayısıyla yüksek faiz ve pahalı yatırımlardır. Hem büyüme hem yoksullukla mücadele açısından bugünkü programın başarıya ulaşması şart. Hem uluslararası kuruluş temsilcisi ve hem de Türk vatandaşı olarak, ekonomik programın başarısının çok büyük öncelik taşıdığını düşünüyorum."

Özal 'Sola lider ol' demişti
Kemal Derviş, Dünya Bankası'nın Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) Bölümü'nden sorumlu Başkan Yardımcılığı görevine getirildiği yıllarda dönemin Başbakanı Turgut Özal ile tanıştı. Türkiye'nin 1988 yılında IMF ile yaptığı görüşmelere Dünya Bankası adına katıldı. Özal'ın o dönem özel kalem müdürlüğünü yapan Fevzi İşbaşar'ın aktardığına göre, bu görüşmelerde Derviş, Türkiye'deki ekonomi yönetimine ilişkin ağır eleştirilerde bulundu. Ancak bakış açısı ve söyledikleri Özal'ı çok etkiledi, "Sizi takdir ettim" dedi. Özal, Derviş'i sosyal demokrat olmasına karşın önce partisine, sonra da Türkiye'ye davet etti. Derviş, bu öneriyi geri çevirdi. Özal, önerisini geri çeviren Derviş'e "Türkiye'ye gel, siyaseti de öğrenirsin. Solun başına geçersin, senin karşında seçim kaybetmeye bile razıyım" dedi. Buna karşın Derviş Türkiye'ye dönmeyeceğini ısrarla tekrarladı ve siyaset için de "No politika" dedi. Bu dönem sık sık Türkiye'ye gelip konferanslar da veren Derviş, 1994'lerde Cem Boyner'in Yeni Demokrasi Haraketi'nin (YDH) dar kapsamlı yapılan toplantılarına davet edildi. YHD'da kurucu üye teklifini de geri çeviren Derviş'in "Dış Ticarette Planlama Modelleri" ve "Kalkınma Politikası İçin Genel Denge Modelleri" isimli iki kitabının yanı sıra, çok sayıda ekonomi makalesi bulunuyor.

Politikayı hep reddetti
Dünya petrol şokunun yaşandığı 1970'li yıllarda Bülent Ecevit'in ekonomi danışmanlığını yapan ve yaşanan ekonomik kriz nedeniyle Merkez Bankası başkanlığı önerisiyle Türkiye'ye çağrılan Dünya Bankası Başkan Yardımcısı Kemal Derviş'in politikayı reddeden, başarılarla dolu bir potresi var. Derviş, 1947 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Babası Rıza Derviş, dönemin önemli işadamlarındandı ve oğlunu yurtdışında okutmaya daha baştan karar vermişti. Ancak Türkçe'yi de iyi öğrenmesi için Kemal Derviş, ilk ve orta öğretimini Türkiye'de tamamladı. Liseyi Fransa'da, üniversiteyi ise İngiltere'de okudu. Anadili gibi Fransızca, İngilizce ve Almanca bilen Derviş İngiltere'de ekonomi alanında dünyanın sayılı üniversitelerinden olan London School of Economics'den mezun oldu. Daha sonra ABD'nin ünlü Princeton Üniversitesi'nde de yüksek lisans ve doktora yaptı. Doktora yaptığı sırada Yale Üniversitesi'ne bir konferans için gelen Prof. Besim Üstünel ile tanıştı.

ÜSTÜNEL TANIŞTIRDI
1977 yılında Maliye Bakanı olarak 2. Ecevit hükümetinde görev yapacak olan Besim Üstünel, ilk tanışmayı anlatırken, Kemal Derviş'i "pırıl pırıl bir zeka, müthiş idealist bir genç" olarak tanımlıyor. Bülent Ecevit, Kemal Derviş adını ilk kez 1973 seçimlerinde görev almak için Türkiye'ye çağrılan Besim Üstünel'den duydu. Derviş, petrol krizinin etkilerinin en aza indirilebilmesi için Almanya, Japonya ve Türkiye'nin katılacağı üçlü işbirliği projesinde görev aldı. Başbakan Ecevit'in bu proje ile ilgili Almanya Şansölyesi Helmut Schmidt ile yaptığı görüşmede bulundu. Bu çalışmalarından tam not aldı. 1973 ile 1976 yıllarında Ecevit'in en yakınında bulunan ve en güvendiği isim olarak sayılan Kemal Derviş, Ecevit'ten gelen politikanın içinde yeralması önerisini ise geri çevirdi. Kemal Derviş, 1950'li yıllarda Başbakan Adnan Menderes'i "çılgına çeviren" Türkiye raporunu yazan Dünya Bankası başiktisatçısı Profesör Chenery'in önerisi, Anne Kruger'in de yardımıyla 1978 yılında Dünya Bankası kadrosuna katıldı. Bu kurumdaki kariyerinde hızla yükseldi, uluslararası düzeyde önemli bir prestije sahip oldu.

Veli ÖZDEMİR