Asala, Türk diplomatlarını öldürüyordu. Böyle bir ortamda Güneri Cıvaoğlu, Ecevit'in 1969'da yazdığı şiiri gündeme getirmişti. Ancak 'küçücük' bir 'büyük hata' yapmıştı

DEMOKRASİ ÖZLEMİ
12 Eylül sonrası ilk kez demokrasi özleminden bahsediliyor, kesintiye uğrayan demokrasinin kimler tarafından nasıl yereştirileceği üzerine söz ediliyordu. Bunun üzerine Ecevit'in, deyimiyle "adım başı engeller" de başlayacak, askeri yönetimin duyduğu rahatsızlık kendisini gösterecekti.

Ecevit 3. sayıda "Daraltılmış Değil, Genişletilmiş Demokrasi" talebinde bulundu. 4. sayıda "Çulun İçindeki Aslan"ı anlattı. 5. sayıda "Çanakkale Savaşı ve Ulus-Vatan Bütünleşmesi"ni yazdı. 6. sayıda ise "Türkiye'de Rejimin Geleceği"ni sorguladı.

İşte "Türkiye'de Rejimin Geleceği" başlıklı yazı askeri yönetimi ayağa kaldırmaya yetecek, Hamzakoy'dan sonra Ecevit ile askerleri ilk kez karşı karşıya getirecekti. Ecevit, Mamak'a Sıkıyönetim Komutanlığı'na çağrılacaktı.

Ardından çıkacak 7. sayıda Ecevit'in yazacağı "İşkence" yazısı, derginin toplatılmasına neden olacaktı.

İŞTE OLAY ŞİİR
Arayış'ın hemen her sayısı deyim yerindeyse yok satıyor, Bülent Ecevit de başyazılarında "daraltılmış değil, genişletilmiş" demokrasi talebini sık sık yineliyordu. Bu arada yeniden başgösteren ASALA terörü ile birlikte Ermeni sorunu yeniden gündeme getiriliyor, şimdi olduğu gibi Fransa o dönemde de Ermeni sorununa benzer bir yaklaşım sergiliyordu. Arayış'ta Fransa sert dille uyarılıyor, Ermeni tedhişine karşı sert ve uyarıcı yazılar yeralıyordu. Arayış'ın 4. sayısında "Fransa'nın Utanç Verici Tutumu" diye başlık atılıyordu..

Tam bu günlerde yani 13 Mart 1981 tarihinde Tercüman Gazetesi'nin Başyazarı Güneri Cıvaoğlu, "Ermeni Tedhişi ve Moskova" başlıklı yazısında isim vermeden Ecevit'i hedef alacak, köşesinde "Pülümürün Yaşsız Kadını" şiirini yayınlayacaktı. Cıvaoğlu, yazısının son bölümünde şöyle diyecekti :

"Bir şiir geldi dudaklarıma. 1969 yılında yazılmış bir şiir. Türkiye denince akla o gelir. Sunalım :

Pülümür'ün bir dağ köyünde gördüm onu/ Yaşını sordum, bir giz gibi güldü. / Kimi seksen dedi köylülerden, kimi yüz / Yüzüne baktım, bir giz gibi güldü.

Bir asa vardı elinde / Bir solmuş krallığın / Kadifeden harmanisi üzerinde / Bir Hititliydi o, bir Selçukluydu / Bir Ermeniydi. Bir Kürttü

Zamanı onda yitirdim ben/ Yitik zamanlara onda eriştim / En soylu yoksulluğun döşeli sarayında / Bir taç gibi kondu başıma / Türkiyeliliğim

Şiiri hatırladınız... Şairini de tanıdınız mı? Şairi artık herkes tanıdı, ama, çok geç..."

"TÜRK" UNUTULUNCA
Birden fazla cephede mücadele veren Ecevit'e gazetelerden de bu tür eleştiriler geliyordu. Yazıda dolaylı da olsa Ermeni sorunu ile Ecevit arasında bir bağlantı kurulacaktı. Ecevit, şiirini köşesine alan Cıvaoğlu'na Arayış'ta sert bir yanıt verecekti. Ancak, eleştirinin en ağır yanını da şiirinden çıkartılan mısraı oluşturacaktı. Çünkü Cıvaoğlu, Ecevit'in şiirinin bir bölümünü yazıya almamış, "Bir Kürttü"den sonra gelen, "Bir Türk" dizesini görmemişti. Böylece şiirin bütünlüğünü bozuyordu, anlamı kayboluyordu. Cıvaoğlu'nunki büyük ihtimalle bir dalgınlıktı. Ama, Ecevit, belki de o dönemki eleştiriler karşısında en büyük tepkiyi buna gösteriyordu.

OMUZ VERENLER

Nahit Duru'nun büyük özverisi
Dergİnİn üzerinde artacak baskıların ayak sesleri duyulurken Arayış'ta da bir kadro değişikliği yaşandı. Gazeteci Necdet Onur yazı işleri müdürlüğünden 4. sayının çıktığı 14 Mart'ta ayrıldı. Kim böyle bir aşama yazı işleri müdürlüğünü kim kabul ederdi?

Akla ilk gelen isim Nahit Duru olur. 12 Eylül öncesi Gençlik ve Spor Bakanı Yüksel Çakmur'un basın danışmanlığını yapan Nahit Duru o dönem Spor Toto Teşkilatı'nda genel müdür yardımcısıdır.

Nahit Duru, "Benim Spor-Toto'dan dünya kadar tazminat alacağım var. Durduk yerde, 'Ben istifa ediyorum' dersem sevinçten böbek atarlar" diyordu ama nafile... Nahit Duru, Spor-Toto'daki alacaklarından vazgeçer ve Arayış'ın da yazı işleri müdürlüğünü kabul eder. Artık Nahit Duru'yu cezaevine kadar götürecek bir süreç başlamıştır. Bu değişiklikle birlikte Mehmet Erdül de imtiyaz sahibi görevine getirilmişti. Dergi artık kapanana kadar Duru ve Erdül ile yazı kurulu üyelerinin omuzlarındadır.

ÖZKÖK'ÜN KATKISI

Arayış'tan Hürriyet'e
Derginin etrafında 150'ye yakın isim oluştu. Bunların çoğunluğu ise genç akademisyenlerdi. Kimi imzalı yazıyor, kimi imzasız; dosyalar hazırlanıyor, araştırmalar yapılıyordu. Kadro; Necdet Onur, Rahmi Özyazgan, Çağlayan Tunç, Murat Yetkin gibi gazetecilerin yanı sıra Şahin Mengü, Hasan Bıyıklı, Haluk Gerger, Alpaslan Işıklı, Oruç Aruoba, Zeynep Aruoba, Şükrü Sina Gürel, Tanju Polatkan, Necmettin Erkan, Ömer Madra, Hasan Köni, Ertuğrul Özkök, Rıza Sümer'den oluşuyordu. Bu kadroya ileride yazı işleri müdürü Nahit Duru ile Baki Özilhan da katılacaktı.

Derginin emektarları Mehmet Erdül ise hem Ecevit'in özel kalem müdürlüğünü yaparak hem de yazı yazarak, dergi kapanana kadar yukarıdaki isimler arasında yeralacaktı. Bülent Makas, Muzaffer Soykan da dergi için vazgeçilmeyecek isimler olacaktı.

EVREN, DEMİREL'E DAHA ÇOK SİNİRLENDİ
'Ecevit apaçık oynadı öteki ise gizli kapaklı'

Ecevit muhalefetini Arayış ile sürdürürken Süleyman Demirel, eski kadroları çevresinde toparlıyordu

2 NİSAN 1981'de Kenan Evren'in Çankaya Köşkü'nde önemli bir konuğu vardı: 12 Eylül öncesinin Cumhurbaşkanı Vekili, AP Senatörü İhsan Sabri Çağlayangil... Konu rejim, rejimin geleceği geniş ölçüde de yasaklı liderlerin siyasileri faaliyetleri idi. Arcayürek'e göre, "Kenan Evren, kapalı dönemde Süleyman Demirel'in siyaset yapmadığına hiç inanmamıştı. Bir söyleşide, 'Ecevit açık oynadı, çıktı ortaya savaştı. Ama öteki... Kapalı kapılar ardında' diyor, Demirel'in evinde politika yaptığını söylüyordu." Bu inancını Evren 13 Eylül 1989 yılında da tekrarlayacaktır...

'İŞKENCE' YASAKLANDI
Arayış bürosuna hiçbir eski milletvekili gelmiyor, orada sadece dergi ile ilgili çalışmalar ve toplantılar yapılıyordu. Askerler elle tutabilecekleri hiçbirşey bulamıyorlardı. Üstelik Arayış traj kaybetmiyor, tam tersine her hafta trajını arttırıyordu. Bülent Ecevit 4 Nisan 1981 tarihli 7. sayının başyazısını işkence olayına ayırdı. Şimdi çok sıradan gibi görülen bu konuda yazmak 12 Eylü'ün karanlık günlerinde bir cesaret işiydi.

7 Nisan 1981 günü dergi toplatıldı. Bu toplatılan ilk sayı oldu. Yöneticileri haberi radyodan duymuş ve nedenini anlamamışlardı. 8 Nisan'da avukat Hasan Bıyıklı toplatılma nedenini Ecevit'in "İşkence" yazısı olduğunu öğrendiği ana kadar... Gerekçe ise "emniyet kuvvetlerini tahkir ve tezyif" idi. Ama yazıda böyle bir şey yoktu. Çünkü Arayış'ta yayınlanan tüm yazılar önce avukatlar Şahin Mengü ve Hasan Bıyıklı tarafından inceleniyordu. Saat 15:00'de Ecevit ve Nahit Duru, basın savcılığına avukatlar Hasan Bıyıklı ve Şahin Mengü ile ifade vermeye gittiler.

YARIN
* Arayış'ın yasaklı sayılarını hava yüzbaşı nerede sakladı?

* Olay yaratan hangi yazı üzerine Arayış 2. baskıyı yaptı?

* Ecevit'i, Evren'e şikayet eden deneyimli politikacı kimdi?