Bizim kadar denizle iç içe, fakat denize ilgisiz çok toplum var mı? Sanırsınız Orta Asya'da yaşıyoruz. Düşünün Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz bize büyük nimetler sunuyor. Bereketleri bir tarafa, elalem küçücük gölleri bile taşımacılık ve ulaşım için kullandığı gibi, balıkçılığını yapıyor, ayrıca su sporları ve yelkencilikte de fevkalade büyük başarılar elde ediyor...

Peki bizim neyimiz eksik? Sanıyorum bu da bir kültür meselesi. Denizle birlikte yaşamaya alışmak lazım. Nasıl olacak bu iş? Onu da bilenlere sormalıyız. Akla ilk gelen isim, Sadun Boro.

Nitekim TEB de öyle yapmış. Hasan Çolakoğlu'nun geçen yıl sözünü ettiği "Ege'den Akdeniz'e Kıyıların Efsanesi" vücud bulmuş (356 sahife, Aralık 2000, İstanbul). İlk fikir Sadun Boro'nun deniz notlarına kenar notu olarak sahillerin arkeoloji ve mutfak kültüründen eklemelerle beslenecek bir kitaptı. Nitekim kitabı yayına hazırlayan Sevin Okyay da Boro'nun yanına Şadan Gökovalı ve Gökçen Adar'ı davet etmiş...Sadun Boro bir efsane. 1965'te çıktığı bir dünya seyahatinden dönünce hepimiz ona gıpta etmiş idik. Şadan Gökovalı, kültür turlarının başlatıcısı, 20'den fazla kitabı var. Gökçen Adar ise Ege Mutfağı hakkında folklorik derlemeler yapan kıymetli bir arkadaşımız...

Kitap dört bölümden oluşuyor. "Ege'den Akdeniz'e doğru" başlıklı ilk bölüm Kuşadası'ndan başlıyor. Tabii ki Efes'e bakılıyor. Hemen bir derkenar: Yaprak Enginarı... Selçuk, Kuşadası, Aydın, Çine'de çok gözde bir yemek. Elbette zeytinyağlı. Sonra Akbük Limanı. Marmaris yöresinin bir tencere yemeğiyle devam ediyor hemen arkada "Deli Kenger Dolması" Kenger (devedikeni) yabani bir bitki, mutlaka denemenizi öneririm. Üzümlü fıstıklı ya da kalamarlı harçlı tarifeleri var.

Kuyucak Limanında iseniz Mandalya Körfezi'nin güneyine, Bodrum'un kuzey sahillerine geldiniz demektir. Milas ve Bodrum'un Otlu Dolması hazırda. Böreklik karışık ot dalgan, arapsaçı, gelincik, pancar yaprağı, taze soğan, dere otu, taze nane, maydanoz bulmalısınız ki bu börek olsun. Yemeklerin çoğu zeytinyağlı. Pişirme usullerine de özen göstermelisiniz.

Kısık ateş, az su ve uzun süre ilkesi unutulmamalı. Kapağı kapalı tencere ile uzun süre ile kısık ateşte pişen bu yemekler hem daha lezzetli hem daha sıhhatli oluyor...

Yine kitaptan: Kızartmalarda çığırtma yöntemini denemelisiniz. Sebzeler zeytinyağı ile yağlanmış kulaklı tencerenin dibine yerleştirilir. Kapak örtülerek, orta ateşe yerleştirilir. Sebzeler alt üst edilerek domates ya da şarap ilave olunur. Ocağın altı kısılır. Sonucun çok hafif olacağına emin olunuz.