Belediyelerdeki istihdamın faturasını kim ödüyor?

Başta belediyeler olmak üzere, kamu kurumlarının Maliye'ye, faizi ile birlikte, 2.4 katrilyon lira yani 3.5 milyar dolar civarında, vergi borçları var. Başka bir anlatımla, Maliye'nin birikmiş vergi alacağının yarısı, bu kurumlardan. Tutarı 5 katrilyon lira olarak ifade edilen birikmiş vergi alacağına, 18 eşit taksitte ve yıllık yüzde 3 tecil faizi uygulanacak şekilde, ödeme kolaylığı getirildi. Bu uygulamadan, ne kadar para toplanabileceği konusunda tahminler yapılırken, ilgililer özellikle belediyelerin ve diğer kamu kurumlarının yine ödeme yapmayacakları belirtiyorlar.

Belediyelere özel kolaylık
Belediyelerin bir kısmı, işin kolayını bulmuşlar. "Paramız yok" diyorlar ve vergi borçları ile sigorta primi borçlarını ödemiyorlar. Bu işe artık köklü bir çözüm bulmanın zamanı gelmiştir. Örneğin, 18 ay olan tecil süresi belediyeler için "özel bir kolaylık" sağlanmak suretiyle, biraz daha uzun tutulur ve ödemeler de haziran ayından başlatılabilir.

Bu kolaylığa rağmen, "ödemiyoruz" diyen belediyeler çıkarsa, onlara da gereği ne ise o yapılır. Kaynaklarının dağılımını yakın takibe almak, haciz, gelirlerine el koymak, gayrimenkullerini satışa çıkarmak bunlardan sadece birkaçı...

Ancak, ödeme kolaylığı sağlamak tek başına çözüm değil. Bundan böyle de, belediyelerin vergi borçları aylık olarak takip edilip, ödenmediği an tahsil operasyonu başlatılmalı... Öyle belediyeler ve kamu kurumları var ki, siyasi baskılarla ya da hesaplarla, işe yarasın, yaramasın devamlı eleman alınmış. Bir kişinin yapabileceği işi 5 kişi yapıyor gözüküyor. Bunlara dünyanın parası ücret olarak ödeniyor. Sonra, ücretlerinden kesilen vergi ve sigorta primleri de yatırılmıyor. Yatırılmayınca da, tutarı katrilyonlarca liraya ulaşıyor. Vergi ve sigorta primini tahsil edemeyen Devlet de, gidiyor, yüzde 60-70 faizle borç para topluyor... Borcun faizini de, vergisini ödeyen vatandaş karşılamış oluyor...

Artık bu gidişe "dur" demek ve bir "ince ayar" yapmak gerekiyor.

İhtilaflı dosyalar
Bir diğer konu, ihtilaflı dosyalarla ilgili...

Şu anda Vergi Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştay'da, onbinlerce ihtilaflı dosya var. Elde resmi bir rakam olmamakla birlikte, bu dosyalarla ilgili ihtilaflı tutarın faiziyle birlikte, yüz trilyonlarca lirayı aştığı söylenebilir.

Maliye'nin 414 No'lu Tahsilat Genel Tebliğiyle yaptığı açıklamaya göre; ödeme kolaylığından 31 Aralık 2000 tarihi itibariyle vadesi geldiği halde ödenmemiş borçlar yararlanabiliyor.

Vergi mahkemelerinde dava açılması, ihtilaflı alacağın tahsilini yani vadesinin gelmesini önlediği için (İYUK Md.27/3) bu dosyalar ödeme kolaylığından yararlanamıyor.

Bu aşamada, bir çözüm gerekiyor. Yargıya intikal eden ihtilafların, yüzde 80-85'inin mükellef lehine sonuçlandığı da gözönüne alınarak, ihtilaflı dosyaların da, ödeme kolaylığından yararlandırılması sağlanabilir. Böylelikle, hem Devletin kasasına, büyük kısmını ileride tahsil edemeyeceği yüz trilyonlarca lira para girer hem de, vergi yargısının iş yükü ortadan kalkar...