Genel Merkez'in "bindirilmiş kıtalar" olarak 30 bin yeni üye kaydetmesi ve muhalifleri ihraç kararı alması nedeniyle CHP'nin son kurultayı mahkemede bitecek gibi görünüyor

ANADOLU SOLU MU SAĞA KAYIŞ MI?
Denİz Baykal'ın yeniden genel başkanlığa gelmesinden sonra, sağ siyasetçilerin odalarının duvarlarını süsleyen ve "var olup olmadığı" bile tartışılan Şeyh Edebali'nin sözlerini duvarına asması, seçimlerde kullandığı "yeni sol" yerine "Anadolu solu" tanımını getirmesiyle başladı yeni dönem tartışmaları. Muhalifler "partiyi sağa kaydırıyor" derken, Baykal sağcı isimleri de aralarına aldığı "CHP Bilim, Yönetim ve Kültür Platformu" oluşturdu ve tartışmanın boyutu büyüdü. Bu arada Baykal'ın MYK'da yaptığı bir konuşmada Diyanet İşleri Başkanlığı'nın kurulmasını "yanlış" olarak değerlendirip, tarikatların önünü açan "sivil unsurlar dini inançlarını gerektiği gibi yerine getirebilmelidirler" sözlerinin PM'deki yansıması da hayli sert oldu.

Genel Merkez yönetiminin, kongre takviminin belirlenmesinin hemen ardından genel merkez tarafından kurultaya yönelik olarak geliştirdiği strateji, muhalifeti de harekete geçirdi. Baykal göreve geldiğinde partinin başarısı için destek vaadeden muhalif liderler, işbirliği için "sohbet" adı altında toplantılar düzenlemeye başladı. İlk toplantı, eski Genel Sekreter Yardımcısı Şule Bucak'ın evinde eski Genel Başkan Altan Öymen, eski Genel Sekreter Tarhan Erdem, SHP'nin son genel başkanı Murat Karayalçın, sol kanattan Ercan Karakaş, Fikri Sağlar, İzmit Büyükşehir Belediye Başkanı Sefa Sirmen, Mustafa Kul ve Hüsnü Bozkurt'un katılımı ile yapıldı. Öymen ile Karayalçın yeni organizasyonda da birlikte hareket ederken, sol kanadın genel başkan adayı Hasan Fehmi Güneş ile Ertuğrul Günay bu merkezde yürütülen çalışmalara katılmama kararı aldılar.

YÖNETİME MUTLAK BAĞLI 30 BİN YENİ ÜYE
Kongre hesapları yapılırken, Altan Öymen döneminde üyelikleri yenileme amacıyla başlatılan çalışmanın döneminde kongre hesabıyla yürütüldüğü ortaya çıktı. CHP'nin bir milyon 900 bini bulan üyesinin sıfırlanıp, önce aday sonra resmi üye olarak yazılmaları amacıyla başlatılan işlemler sonucunda üye sayısı ancak 200 bine ulaşabildi. Genel Merkez'in, olağanüstü durumlarda MYK'ya üye kayıt yetkisi tanıyan tüzüğün 13'üncü maddesini kullanarak, 30 bin yeni üye kaydetmesi üzerine muhalefet ayaklandı. Genel Merkez böylece il ve ilçe kongrelerini garantiye almayı hedefliyordu. Üye kayıtlarıyla birlikte pek çok il ve ilçe yönetiminin görevden alınması ve yerine genel merkeze "mutlak bağlı," CHP'li olup olmadığına bile bakılmaksızın atama yapılması ise bardağı taşıran son damla oldu. Baykal ekibinin bugüne kadar 2 bin 500 il ilçe yöneticisi ve yönetim kurulu üyesini görevden aldığı öne sürüldü. Bu aradabüyük kentlerin ilçelerinde yeni kayıtlı üyelerle, diğer il ve ilçelerde de eski üyelerin katılımı ile kongrelerini yapacak olan partinin kongre takvimi de belli oldu. Üye kayıtlarının yenilenmesi işlemi nedeniyle bu süreci hayli sıkıntılı geçirecek olan Genel Merkez, üyelerden gelecek itirazların değerlendirebilmesi için itiraz süresini 33 güne yaydı. İlçe kongreleri 18 Mart-15 Nisan, il kongreleri ise 8 Nisan-13 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilecek. Büyük Kurultay da ise Haziran ayı içinde Parti Meclisi'nin belirleyeceği bir tarihte toplanacak. Ancak, Genel Merkez'in açıklamasına karşın, tartışmalı yerlerde üye listelerinin askıya çıkmamış olması kavgaya hukuki boyut ekledi. Muhalifler açıklanan sürede listelerin askıya çıkmamış olmasını noter aracılığıyla tesbit ettirdiler.

Partililer duruma tepkilerini sesli olarak da dile getirirken, İstanbul teşkilatında tepkiler eyleme dönüştü. İstanbul İl Başkanı Ali Topuz, Pazar ve Pazartesi günü İstanbul İl Başkanlığı önünde eylem yapan partililer hakkında disiplin soruşturması başlattı.

SON DARBE OLARAK İHRAÇ KARARI
Haklarında soruşturma açılanlar arasında partinin önemli isimlerinden Mehmet Moğultay ile İstanbul İl Disiplin Kurulu Timurlenk Dal da bulunuyor. Moğultay ve Dal'ın durumu yarınki PM'de gündemin ilk maddesi olarak ele alınacak. Fikri Sağlar için İçel İl örgütü, Ercan Karakaş için ise İstanbul İl Başkanlığı gerekli kararı verebilecek. Esenyurt Belediye Başkanı Gürbüz Çapan ile ilgili olarak da son kararı PM verecek.

BAYKAL "YETKİMİ KULLANIRIM" DİYOR
İhraç kararı eski genel başkanları da harekete geçirdi. SODEP, Halkçı Parti, SHP ve CHP'nin eski genel başkanı Erdal İnönü, Cezmi Kartay, Murat Karayalçın ve Altan Öymen bir araya gelerek, Deniz Baykal'a uyarı mektubu gönderdiler. Ancak mektubu aldıktan sonra resmi bir yanıt vermekten kaçınan Baykal, kulislerden sızan bilgilere göre "Mektubu yok sayın" dedi.

Baykal, büyük kurultaya sahip olacağı delege yapısının genişliği ile tek aday olarak gitmeyi hesaplarken, parti yönetiminde de fire vermemek için planlar yapıyor. Son dönemde sık sık dile getirdiği "Kavgalı eve kız vermezler" sözü ile verdiği mesajı, artık açık bir biçimde "Genel başkanlıktan kaynaklanan tüm yetkimi, parti içinde tek sesli yapının kurulması için kullanacağım" diyen Baykal, bu sözleriyle parti içindeki grupları tasfiyeye kararlı olduğunu da ortaya koyuyor.

PARTİ MECLİSİ'NİN GÜNDEMİ

Önce ihraç sonra ülkenin sorunları
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal imzası ile yarın olağanüstü toplantıya çağrılan PM'nin gündeminde yer alan maddelerin sıralaması hayli dikkat çekici. Genel Başkan'ın sunuşu ile başlayacak olan 20 Şubat 2001 tarihli toplantının 4'üncü sırasında, "ülke sorunları ve parti çalışmaları ile ilgili görüşme" yer alıyor. Ülke sorunlarından daha önemli görüldüğü için gündemin 2 no'lu maddesi Mehmet Moğultay'ın, 3 no'lu maddesi ise İstanbul İl Disiplin Kurulu Başkanı Timurlenk Dal'ın parti tüzüğünün 70/A maddesine göre "kesin çıkarma" isteğiyle Yüksek Disiplin Kurulu'na gönderilmesi.

"Bizim kavgamız hukuksuzlukla"
Partinin önemli isimlerinden Mehmet Moğultay'ın durumu yarınki PM'de ele alınacak. Moğultay, hakkındaki disiplin işlemiyle ilgili, SABAH'a şunları söyledi:

"Binlerce kişi tüzüğün 13'üncü maddesine göre üye yapılmış. Bu hüküm sadece olağanüstü durumlarda birkaç üye için işletilir. Ama binlerce üye için işletilmiş. Ben PM üyesiyim, bana listeyi vermiyorlar. Listeler askıya çıkarıldı diye açıklama yapılıyor ama, noter aracılığıyla tesbitler yaptırdık, askıya çıkan liste yok. Bizim kavgamız hukuksuzluk ile."

Karakaş: Herkes tavır koymalı
Genel Merkez'e muhalif isimlerden olan ve Mehmet Moğultay'ın ardından ihraç edilecek isimler arasında yer alan Ercan Karakaş da İstanbul'da bazı üyelerin disipline verildiğini ancak kendisine gelen hiçbirşey olmadığını söyledi. Karakaş, "parti içindeki gelişmelerden kaygı duyan herkesin tavır koyması" gerektiğini savundu.

28 YIL SÜREN MARATON

63 yaşındaki genç lider
Türk siyasetinde 28 yıldır aktif rol oynayan Deniz Baykal, 20 Temmuz 1938'de Antalya'da doğdu. İlkokula giderken gürbüz, kırmızı yanaklı bir çocuktu. Oyun oynarken tartıştığı arkadaşları tarafından "domates" diye kızdırılırdı. Bu sıfat ileriki yıllarda politikaya atıldığında rakipleri tarafından da sık sık tekrarlanacaktı.

Siyasetle 1960 öncesinde DP iktidarına karşı gelişen öğrenci hareketlerine katılarak tanıştı. 1960 askeri hareketinden kısa bir süre önce Kızılay Meydanı'nda DP iktidarına yönelik büyük gösterinin ön saflarında yürüyenlerden biri de oydu. Arabasıyla oradan geçmekte olan dönemin başbakanı Adnan Menderes'in üstüne yürüyüp yakasına yapıştığı uzun yıllar anlatıldı. CHP, 1973 seçimine vitrinini değiştirerek girmek istiyordu.

İLK KAVGA ECEVİT'LE
CHP lideri Bülent Ecevit, Baykal'ı politikaya davet etti. Ve Baykal 1973'de 35 yaşında milletvekili seçildi. Ecevit'le mücadeleye girmesi uzun sürmedi. Parti içinde kendi hizbini oluşturdu, Ecevit'le bugüne uzanan amansız bir kavganın startını verdi. 12 Eylül'de 5 yıl siyasetten yasaklandı. Yasak kalkınca 1987'de SHP'den milletvekili seçildi. Partide grup başkanvekilliğinden sonra üstlendiği Sekreterlik'ten 1990'da istifa etti. Kapatılan partilerin açılmasına izin çıkınca 9 Eylül 1992'de CHP'ye genel başkan seçildi. 1995'de SHP ile "Bütünleşme Kurultayı"nda seçilemeyince koltuğu bıraktı. 9 Eylül 1995'de birleşmeden sonra genel başkan seçildi. 1995 seçimlerinde barajı zor aşan CHP, 1999'da barajın altında kaldı ve Baykal istifa etti ama, son kurultayda yine aday oldu ve seçildi.

Sedat BOZKURT