İFLASLAR ÇOK YAKIN
* Ya birleşmeler?

Sektörlerin çoğu ekonomik ölçekte değil. Piyasa koşullarında rekabete hazırlanmak için vizyonlarını değiştirecekler. Ekonomik ölçeğe gelmeyi düşünecekler. Bunları erken başaran da güçlenerek ayakta kalacak, pazar paylarını artırarak, güçlenecek. Diğerleri de yıkılıp gidecek diye düşünüyorum. Bir sektör düşünün, kapasite kullanım oranı yüzde 35-40. Bu kapasiteyle üretim yapıp para kazanması mümkün mü? Bunlar tek bir fabrikada birleşecek. Kapasitelerini yüzde 80'lerin üzerine çıkaracaklar. Kâra geçecekler.

*Bir örnek verebilir misiniz?

Herhangi bir gıda sektöründe bu durum var. Örneğin makarna. Sektörde 1 milyon tonun üzerinde kapasite oluştu. Tüketim ise 300 bin ton. İki tane firma geçen yıl kepenk indirdi. Daha fazlası da yolda. Ya birleşecek ve para kazanacaklar. Ya da elenecekler. Aklın yolu bir. Nehirleri dağlara doğru akıtmak mümkün değil.

* Ne zaman bekliyorsunuz bu gelişmeleri?

Önümüzdeki aylar, hatta günler içerisinde bekliyorum.

"BİZİ ALIN" DEDİLER
*Sizin şirket satın alma gibi bir planınız var mı?

Çok sayıda şirket geldi ve "bizi alın" dedi. Ama ilgilenmiyoruz. Bizim birinci hedefimiz mevcut üretimlerimizin zarar görmesini önlemek, hatta güçlenmelerini sağlamak. Özellikle bankaların eline geçecek çok sayıda şirket olacağını sanıyorum.

*Peki ne zaman nefes alabileceğiz?

Eğer siyasi istikrar devam ederse ve reçete düzgün şekilde uygulanırsa, 2002 yılında Türkiye enflasyonu yüzde 9-10 seviyesine indirmiş ve yavaş yavaş makul büyümeyi sağlamış bir ülke olacak. Biz Koç Holding olarak buna inanıyoruz. Planlarımızı ona göre yapıyoruz.

Ancak şunu unutmamak gerekli. Türkiye moralle ayakta duran bir ülke. Başbakan dahil, bu programın sahiplenilmesi, sıkıntıların geçici olduğunun halka anlatılması gerekir. Gazete manşetlerinde "Battık, intihar ediyoruz" dersek, bu mücadeleden galip çıkamayız.

Esnafa 1960 model koruma!
* Süper, hiper marketlerin şehir dışına çıkarılması konusundaki yasa teklifini nasıl karşılıyorsunuz?

"Esnaf, bakkal hipermarketlerden çok etkilendi, bunları şehir dışına çıkaralım" diye bir fikir ortaya atıldı. Bunlar demode olmuş düşünceler. Serbest piyasa rekabetinde kim daha verimli çalışıyorsa, kim kaliteyi daha ucuza satıyorsa, onun ayakta kalması ülke için de gerekli.

Ayrıca marketler hem istihdam sağlıyorlar, hem de ambalajı, hijyeni, kaliteyi ön plana çıkarıyorlar. Marketler kayıt dışı olan ürün satışını da kayıt altına alıyor. Marketler olmadan önce gazete kağıdına konan ürünleri yiyorduk. Şimdi markalı ürünler var. Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de modern çizgiye gidiş, marketlerle başladı. Ekonomik krizin faturasını marketlerin rekabetine bağlamak çağdışı bir düşünce. Türkiye'yi tekrar 1960 öncesine mi götürmek istiyoruz. Bunu Başbakan'a da söylettiler ya aşkolsun!

Ben Erzurumlu'yum. 5 yıl önce Migros'u açmaya gittiğimizde, "Bir tane Migros açacaksın, 40 bakkal kapanacak" dediler. Ben de onlara, "Bakallar kendilerine çeki düzen verecek, temiz olacak, mahalleli ile ilişkilerini daha düzenli hale getirecek ve yaşamaya devam edecekler. Orada yaşayan halk iş bulacak. Üretici dünya standardına göre üretimi öğrenecek, daha sonra Migros kanalıyla Erzurum'un dışına çıkılacak" dedim.

Ertesi yıl gittiğimde Migros'un cirosu 1 trilyon lira olmuştu, üreticiler 700 milyar liralık malı da Migros'un kanalıyla Türkiye genelinde satıyordu. 40 bakkal da kapanmamıştı.

Esnaf edebiyatıyla bütün marketleri dışarı çıkarıp, halkı küçük bakkalardan alışveriş yapmaya mahkum etseler bu halk ne der, merak ediyorum!

NADİN TAŞCIOĞLU