ÇUKUROVA'DA ROMEN İŞÇİ
Ancak, yabancı kaçak işçilerin Türk ekonomisine verdikleri zarar sadece bu meblağla sınırlı değil. Asgari ücret üzerinden alınan yüzde 15 oranındaki vergi gözönünde bulundurulduğunda, Türkiye'nin yabancı kaçak işçilerden kaynaklanan vergi kaybı 450 milyon dolara ulaşıyor. Yani toplam olarak yabancı kaçak işçilerin Türk ekonomisine zararı 1 milyar 650 bin doları buluyor.

Çoğunluğu dağılan Sovyetler Birliği ve eski Doğu Bloku ülkelerinden olmak üzere, İran, Irak, Suriye ve Afrika'dan gelen işçiler, asgari ücretin çok altında fiyatlarla tarım, turizm ve tekstil başta olmak üzere pek çok sektörde ekmek parası arıyorlar. Çalışma Bakanlığı yetkilileri, Türkiye'de geçim kapısı arayan yabancıları "siyasi amaçlı gelenler, ekonomik nedenlerle gelenler ve "Türkiye'yi batı ülkelerine geçiş kapısı olarak görenler" şeklinde üç kategoriye ayırdı.

Bakanlık müfettişleri, bu yıl Çukurova'daki ürün hasadında binlerce kaçak Romen işçinin çalıştırıldığını tekstil ve turizm sektöründe de çok sayıda yabancının istihdam edildiğini tespit etti. Özellikle sahne sanatları yoluyla Türkiye'ye gelen yabancı kaçak işçi sayısında da büyük artış var.

Yabancı kaçak işçilerin yoğun çalıştığı illerin başında İstanbul geliyor. Çocuk bakıcılığı sektöründe önemli bir yer edinen Moldovalı kadınlar, genellikle orta sınıfın üstündeki aileler tarafından tercih ediliyor.

Ülkelerinde iyi bir üniversite eğitimi almış olan bu kadınlar, Sovyetler Birliği yurttaşlarından oluşuyor. Moldovalı kadın çalıştıran İstanbullu aileler, bakıcı anneleri referans yoluyla birbirine tavsiye ediyor. Rusya ve eski Doğu Bloku ülkelerinden gelerek Türkiye'de çalışmak isteyen erkeklerin çoğunluğu da üniversite eğitimi görmüş kalifiye elemanlardan oluşuyor.

Kaçak çalıştırana 5 milyar ceza

Tasarıdan notlar...
* Yabancı işçiye çalışma izni, ikamet ve hizmet akdi süresi gözünöne alınarak bir yıl süreli verilecek. Üç yıla kadar uzayabilecek.

* 8 yıl Türkiye'de kesintisiz ikamet edenler ve toplam 6 yıllık yasal çalışması olanlar süresiz çalışma izni alabilecek.

* Yabancıların çalıştırıldığı sektörler, sosyo-ekonomik koşulların gerekli kıldığı hallerde belirli süre için sınırlandırılabilecek.

* Yabancı işçinin çalışma izin talebi kamu düzeni, genel asayiş, kamu yararı, genel ahlak ve sağlık gibi gerekçelerle reddedilebilecek. Red kararının üstünden bir yıl geçmeden yeni başvuru yapılamayacak.

* Yabancı işçi çalıştıran kuruluşlar, durumu 15 gün içinde Çalışma Bakanlığı'na bildirecek. Denetimler, iş müfettişleri ve SSK müfettişlerince yapılacak.

* Bildirim yükümlülüğünü yasal süresi içinde yerine getirmeyenlere işçi başına 150 milyon, çalışma izni olmadan çalışan yabancıya 500 milyon, kaçak yabancıyı çalıştıran işverene işçi başına 2.5 milyar, bağımsız çalışan yabancıya 1 milyar ceza verilecek.

Fatma SİBEL