'Bale, tayt giymiş bir takım insanların sahnede tepinmesi değildir...' diyen ünlü Rus balet Vadim Pisarev, Fındıkkıran Balesi için İstanbul'da

GÜZELİM RUS STİLİ
Kiev Akademisi'nin ünlü dans hocası Dinisienko tarafından eğitilen Pisarev, 1990 yılında 'yılın erkek dansçısı' ödülünü kazanırken, 1985'te Jackson Missisippi'deki Uluslararası Bale Yarışması'nda birinci seçilmiş. Pisarev, bugün de sık sık Bolşoy Balesi'yle birlikte dünyanın çeşitli şehirlerinde sahneye çıkıyor.

Pisarev'i 18, 19, 20, 21 Ocak günlerinde Mydonose Showland'in konuğu olacak Çaykovski'nin Fındıkkıran balesinde baş dansçı olarak izleme fırsatını bulacağız. Gösteri öncesinde kısa bir süre için İstanbul'a gelen Pisarev'i ilk gördüğünüzde ünlü bir balet olduğunu anlamak çok zor. Ancak ayağa kalkıp da ilk adımını attığı anda fark ediyorsunuz dünyanın hayran olduğu 'Rus stili'ni.

Pisarev, kendi adını taşıyan bale topluluğunu yetiştiren okulu anlatarak başlıyor söze: "Okulumuzda klasik bale eğitimi veriyoruz. Okulu bitiren bir baletin yardımcı dersler sayesinde modern dans hakkında da bir fikri oluyor. Başvuranların yeteneklerini anlamak için özel bir sınav yapıyoruz. Sınavı geçenler okula ücretsiz devam ediyorlar. Okula devam edenlerin büyük bir bölümü kimi zaman topluluğumuzda dans ederek, öğrendiklerini uygulama fırsatı buluyor. İsteyen toplulukta yoluna devam ediyor isteyen ise Avrupa ya da Amerika'da şansını deniyor" diyor.

'İster Amerika'da, isterse Avrupa'da olsun duruşundan, parmaklarının biçiminden bir dansçının Rus olduğu anlaşılır' fikrinin doğru olup

olmadığını sorduğumuzda Pisarev gülerek 'elbette' diyor. Sonra hemen ayağa fırlayıp, işin tekniklerini anlatmaya koyuluyor: Kollar belirli bir açıyla yukarıya doğru uzanacak... Parmakların açısıyla kolların, hattâ vücudun duruş açıları birbirine yakın olacak. Baş daima yukarıda, ayaklar ve vücut gergin...

KLASİK BALE
"Rusya'dan Avrupa'ya gidenler, önce çok idealist davranıyorlar. Amaçları klasik baleyi sevdirmek. Bir süre sonra ise Rusya'da bulamadıkları paranın esiri oluyorlar" diyen Pisarev yine de klasik balenin geleceği için ümitsiz değil: "Seyirci bakımından bale, son yıllardaki en kötü günlerini yaşıyor. Sinema ve televizyon, balenin izleyicisini çalıyor. Çünkü balenin ne anlama geldiği öğretilmiyor insanlara. Oysa bale sanıldığı gibi tayt giymiş birkaç adamın sahnede tepinmesi değil. Zaten günümüzdeki sanat meraklarının geçici olduğunu düşünüyorum. Balenin değeri, sanatın içinden insan öğesinin azalmasıyla daha çok anlaşılacak."

Pisarev'e göre, 'bale hak ettiği değeri elde edene dek', bu sanata gönül verenlere düşen şey, klasik baleyi en iyi şekilde korumak. "Öyle bir zamanda yaşıyoruz ki, insanlar elindekileri bozmaya meraklı. Bari klasik bale bozulmasın" diye yakınıyor. Klasik baleyi yaşatmak amacıyla, topluluğunda da klasik bale eserlerine ağırlık veriyor. Klasik yapıtların, son yıllarda Avrupa'da yeniden yorumlanmasına pek de sıcak bakmıyor ünlü balet.

Bale izleyicilerinin sayısı her ne kadar azalsa da dansçıların bugün geldiği tekniğin yüzyılın doruk noktasına vardığını düşünüyor. Şimdi tek problem, izleyicileri salonlara çekebilene kadar bale topluluklarının yaşamlarına devam edebilmeleri. Bu yaşam savaşının temelinde de para yatıyor.

Para konusunda Pisarev, birçok meslektaşından daha şanslı. "Dünyaca ünlü bir balet olunca, baleye para yatırmak isteyen kaynaklara ulaşmak daha kolay oluyor" diyor. Zor durumdaki bale topluluklarına ise biraz daha sabırlı olmalarını öneriyor.

Pınar Çelikel