S A B A H O N L I N E 08.11.2000

Şu an 8 Kasım 2000 - Çarşamba tarihli sabah.com.tr'yi okumaktasınız.
Bugüne ait sabah.com.tr içeriği için tıklayın »

kapat

CUMARTERİ EKİ

08.11.2000

Anasayfa

Cumartesi Eki

Win-Turkce US-Ascii

© Copyright 2000
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

Avrupa Birliği'ne bir iki
8 Kasım'da AB Türkiye'nin Katılım Ortaklığı Belgesi'ni açıklıyor. Türkiye'nin değiştirmesi gereken tek şey insan hakları ve kokoreç standardı değil. Dolmuşlardan eğitime, yollardan mahkemelere ve hastanelere AB yolunda ödevimiz çok

Avrupalı olmak ya da olmamak... Avrupa Birliği'nin aile fotoğrafına giren Türkiye tam üyelik için keskin virajlı bir yolda ilerlemeye başladı. 71 milyonun üzerindeki nüfusuyla AB üyesi olmak isteyen Türkiye'nin işi zor. İnsan hakları anlayışımızdan, yeme alışkanlıklarımıza, eğitim sistemimizden mahkemelerimize, yollarımızdan siyasetçilerimize kadar her alan için AB "Değişin, yoksa tam üye olamazsınız" diyor.

AB, neleri değiştirmemiz gerektiğini 8 Kasım'da açıklayacağı Türkiye'nin Katılım Ortaklığı Belgesi'nde söyleyecek. Bu belgenin açıklanmasından sonra Türkiye, Ulusal Eylem Raporu'nu hazırlayacak. Bu raporu adım adım uygulamak ise siyasi iradeye kalacak. Siyasetçilerimizi ellerini çabuk tutup değişiklikleri hızla yaparlarsa Türkiye'nin tam üyelik süreci de hızlanacak.

AB'ye giriş hazırlıkları kapsamında Türkiye yapmak durumunda kalacağı değişiklikleri gösteren bir rapor da hazırladı. Başbakanlık İnsan Hakları Üst Kurulu tarafından hazırlanan İnsan Hakları Raporu'nda AB'nin özellikle üzerinde durduğu "demokratikleşme, insan hakları ve hukukun üstünlüğü" konularında yapılacak yasal düzenlemelere yer verildi.

Katılım Belgesi'nin açıklanmasından sonra ise Türkiye'nin AB yolundaki trafiğinin de yoğunlaşması, Türkiye'nin adım adım değişiklikleri gerçekleştirmesi bekleniyor.

AB Genel Sekreteri Volkan Vural: Siyasi iradeye bağlı

AB'nin öncelikleri sunacağı rapor doğrultusunda eylem planı hazırlanması için çalışmalar başladı. Farklı konularda çalışma grupları oluşturuldu. Genel Sekreterlik bünyesinde yürütülen bu çalışmaların dışında ilgili bazı kurumlardan bilgi isteniyor ve farklı alanlarda çalışmalar sürdürülüyor. Ulusal Eylem Planı hazırlanırken her kurumun katkısını alacağımızı söyleyebiliriz. Planı da Devlet Planlama Teşkilatı ile işbirliği halinde hazırlıyoruz. "AB'ye şu tarihte gireriz" diyemem. Çünkü değişiklikleri ne kadar zamanda gerçekleştireceğimiz belli değil. Bu da siyasi iradeye bağlı.

Neler değişecek?
AB Danışmanlık Şirketi Yönetim Kurulu üyesi Sinan Ülgen Türkiye'yi bekleyen değişimleri şöyle sıraladı:

* Devlet tekeli olan birçok piyasa özelleşecek. Örneğin yurtiçi hatlarda Türk Hava Yolları'nı kullanma istemeyen biri, yabancı bir şirketi tercih edebilecek.

* İletişim sektöründe de değişimler olacak. Örneğin; telekomünikasyon rekabete açılacak. Türk Telekom'a değil de, başka bir şirkete abone olup aynı hizmeti alabileceksiniz. Bu hizmetin kalitesini artıracak ve seçim olanağı tanıyacak.

* AB tek para sistemine doğru gidiyor. Türkiye tam üye olduğunda lirayı değiştirecek. 1 Ocak 2002'den itibaren ulusal paralar Avrupa'da ortadan kalkacak.

* Gençlere eğitim fırsatları doğacak. AB'ye giriş ile örneğin ODTÜ'de okuyan bir öğrenci bir senesini Oxford'ta ya da Cambridge'de geçirebilecek.

*AB'nin ulaşım konusunda da standartları var. Dolmuşlarımız kalkacak.

* Cebimize giren parada çok net bir çoğalma olacak. Adaylık süreci Türkiye'yi enflasyon üreten bir ülke olmaktan çıkaracak.

* Eğitim sisteminde değişiklikler olacak. Okullarda üç öğrenci bir sırada oturmayacak, sınıflar kalabalık olmayacak.

*Yollarımız değişecek. Çünkü ihale sistemi değişmek zorunda kalacak. 2886 sayılı Devlet İhalesi Kanunu değişecek. Bu anlamda birçok kez farklı yorumlara neden olan ihale sistemi şeffaflaşacak.

* Adalete ayrılan pay artacak. Mahkeme süreleri kısalacak.

* Hastanelerde de Avrupa standartları kurulacak. Sıra beklemek, aylar sonrasına ameliyat için gün almak ortadan kalkacak.

İnsan Hakları
Başbakanlık İnsan Hakları Koordinatör Üst Kurulu'nun hazırladığı İnsan Hakları Raporu'nda belirtilen değişiklikler ise şöyle:

* Siyasal partiler yasası değiştirilmeli.

* Anayasa'nın 13, 14, 17, 26, 28'inci maddeleri değiştirilmeli.

*Yaşama hakkı ve ölüm cezası, kolluk aşırılıkları, işkence, güvenlik soruşturması, gözaltı, tutukluluk ve benzeri konularda kişi dokonulmazlığı ve güvenliğinin asgari düzeyde kısıtlanmasını hedefleyecek şekilde düzenlemeler yapılmalı.

* Basın özgürlüğünü engelleyen hükümler kaldırılmalı.

* MGK yeniden düzenlenmeli.

Barlas Özener: Çok tartışacağız
Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz'ın dış politika danışmanlarından Barlas Özener'e göre eksiklikleri giderince AB kapısından geçeceğiz: "Avrupa Birliği 1997'de hata yaptı. 1999'da Helsinki'de bu yanlışını düzeltti ve Türkiye'ye tam üyelik perspektifini açtı. Türkiye artık adaylığın gerçekleşmesi için katılma müzakerelerini yürütecek.

Helsinki siyasi kriterleri karşısında takıntılarımız varsa onları değiştirmemiz gerekiyor. İlk hedefte Türkiye'nin Helsinki kriterleri karşısında temize çıkması lazım. Bizim artık "katılma görüşmelerine hazırız" diyebilecek noktaya gelmemiz gerekiyor. Daha sonra da "Avrupa Birliği'ne nasıl girilecek? Türkiye'nin sosyal şartları nelerdir?" konuları gündeme gelecek. Eksiklikler yerine getirilince üyelik kapısından da girilecek.

Katılma Belgesi önümüzdeki yolu bize daha iyi gösterecek. Bundan sonra beklenen değişikleri gerçekleştirmek bize kalacak. Önümüzdeki yıllarda bu değişiklikleri çok tartışacağımızı söyleyebiliriz.

Elif Ergu