Elimde olanak bulunsa ne yapardım biliyor musunuz?
Kasım 1900 tarihinde İstanbul'da yayınlanmış gazetelerden bazılarını, Latin harfleriyle yeniden basar ve mevcut gazetelerden herhangi bir tanesiyle birlikte bir Pazar eki olarak dağıtırdım..
Kasım 1900 tarihindeki İstanbul gazeteleri acaba hangi konularla ilgiliydiler?
Hadi bir miktar-ı münasip, köşe başı filozofluğu da yapalım:
- O gazeteleri okuyup, güncel olaylar üstünde değişik düşünceler yürütmüş olanlar, acaba şimdi nerelerdeler?
100 yıl sonrasını düşleyebiliyor musunuz; 2100 yılının Kasımı'nı? Uzaya tatile gitmiş oğlunuzla; okyanusların hayat dışı derinliklerinde, o derinliklere bizzat inmiş; hayatı oralarda da yaratma çalışmalarındaki bazı eğlenceli görüntüleri izlerken, yapacağınız şakacı konuşmalar..
Örneğin tarihin dilediğiniz döneminde sanal olarak yaşama olanağı sağlayan elektronik kasklarınızı, karşılıklı 100 yıl öncesinin Kasımı'na ayarlamak..
Oğlunuz uzayda, siz okyanusların hayat dışı derinliklerinde; bugün bizim yaşamakta olduklarımızı; sanal kasklarınızla yeniden ortaklaşa yaşıyor ve dalganızı geçiyorsunuz 100 yıl önceki aptallıklarla..
Benim ilkokula yeni başladığım yıllarda Göztepe'ye henüz elektrik gelmemişti. O nedenle kimsede radyo falan da yoktu.. Ve kurgulu gramofon büyük lükstü..
Çamlıca'daki teyzelere gece yatısına gitmek için, bir hafta öncesinden başlardı hazırlıklar.
İstasyonun yanında duran tenteli arabalardan biri tutulur ve tek tük ağaçlı tarlalar ortasından geçen, arka toprak yoldan gidilirdi Çamlıca'ya.. Yokuşlarda arabacı yere iner; zorlanan beygiri yularından tutarak, biraz da çeke çeke götürürdü yokuş yukarı..
O yıllarda babaannemle cicianneme:
- 40 yıla kalmayacak evde oturduğumuz yerden, insanoğlunun Ay'da nasıl yürüdüğünü izleyeceğiz, desem...
Alacağım cevap herhalde:
- Hadi bakayım zırvalama, aklını peynir ekmekle mi yedin sen?
Olurdu.
Geçenlerde kapıcı Muzaffer'e, Napoleon'unkinden çok daha gelişmiş bir düzeyde yaşadığını söylüyordum..
Napoleon ne otomobil görmüştü, ne uçak, ne telefon, ne televizyon...
Aradan 200 yıl bile geçmeden, İstanbul'daki kapıcı dostlar, Avrupa İmparatoru'nun yaşam konfor ve standardının çok üstüne çıkmışlardı...
Nasıl bir değişimdi ki bu, en sıradan insanların yaşam kalitesi bile, 100-150 yıl önce yaşamış olan imparatorlarınkini çok gerilerde bırakıyordu?
Evet, teknolojiler değiştikçe, yaşamlar da değişiyordu..
100 yıl sonra insan ömrü, Clinton'la Tony Blair'in de haber verdiği gibi, 1000 yıla doğru uzamaya başlayacak...
Ulusal bayramlarda sert adımlarla yürümek; yahut ramazanda davulla sahura kalkma gelenekleri, yine sürüp gidebilecek mi?
447 yaşındaki bir adamın, 500 yıl sonra öldüğünde cehennemlik olmama özeniyle yaşaması; yahut "kahraman atalarının şanlı izinde, vatanı için kanının son damlasına kadar her türlü özveriyi göstermeye hazır olma" edebiyatıyla cezbeye gelmesi; ne kadar mümkün olacak?
Bizim şimdi yaşamakta olduğumuz günler, özellikle Türkiye'deki saçma sapan tutarsızlıklarla da harmanlandığında; kesinlikle "dandik yaşamlar" olarak değerlendirilecek 2100 Kasımı'nda...
Ve Bitlis'de oturmakla; Londra, yahut Roma'da oturmak arasında fark kalmayacak..
Şimdi kırmızı ışıkta duran arabalara kağıt mendil satmaya çalışan çocuklar, stratosferde sörf yapma eğlencelerini yaşayacaklar..
Ne diyorsunuz fazla mı uçtum? Hep aynı yerde tüyü yolunmuş spenç horozu gibi kanat çırpmaktan usanıyor insan...
Bu gün de biraz uçalım, derken; şayet ölçüyü kaçırdıysak, lütfen hoş görün...
