Büyük çarpıklık
Araştırmaya göre, Türkiye'de kayıtdışı ekonominin gelişmesiyle kayıtdışı istihdam da toplam işgücünün yüzde 50'sine varan büyüklüğe ulaştı. Kaçak işçi yanında endüstri ilişkilerinde hızlı bir kaçış eğilimi yaşanıyor. 1980'lerde 2 milyonu aşan sendikalı işçi sayısı 1999 yılında 900 bine düşerken, bu işçilerin 700 binini kamu sektörü işçileri oluşturuyor.

Araştımaya göre, tarımın toplam istihdamdaki payı yüzde 42'den yüzde 45'e yükseldi. Sanayinin payı ise yüzde 23'den yüzde 20'ye, hizmet sektörünün payı yüzde 34'den yüzde 33'e geriledi. 1999 Nisan ayında Türkiye'de 10 milyon 96 bin kişi tarım sektöründe istihdam edilirken, bunların yüzde 59.3'ünü ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Tarımdaki ücretsiz aile işçilerinin yüzde 72.7'sini ise kadın işgücü teşkil ediyor.

Öğretmen olmak zor zanaat!
"İstihdam politikaları" başlıklı araştırma, Türkiye'deki öğretmenlerle ilgili ilginç sonuçları da ortaya koyuyor. Özellikle gelir yetersizliği ve gelirlerdeki reel düşüş karşısında çalışanların kendiliklerinden bazı ek işler oluşturdukları biliniyor.

Yapılan araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin yüzde 70'i ek iş yapıyor.

Kayıtdışı istihdamın belirgin özelliklerden birisini de çocuk ve yabancı kaçak işçiler oluşturuyor. Hemen tüm sektörlerde çocuk ve genç işçinin istihdamı yaygınlaştığı görülüyor.

Turizm, bankacılık başta olmak üzere bir çok hizmet sektöründe stajyer ve çırak adı altında asgari ücretin bile ödenmediği yoğun bir çocuk ve genç istihdamı ile karşılaşılıyor.

Özellikle 1 ile 9 personel çalıştıran küçük işyerlerinde çok sayıda kaçak işçi yanında, çocuk işçinin de çalıştırıldığı gözleniyor. İstanbul bölgesinde 300-400 bine yakın bir çocuk işçinin varlığı hesaplanıyor. Bir başka ilginç gelişme de kaçak yabancı işçilerde yaşanıyor. Türkiye'de 2 milyonun üzerinde kaçak yabancı olduğu tahmin ediliyor.