Zeugma girişimi...

18 Nisan seçimlerinden bir gün önce gazetelerde "Kültür Girişimi"nin ilanı yayınlanmıştı. "Türkiye'nin gündeminde kültür yine yok" feryadı ile başlıyordu. Türk siyasetçisinin kültür varlığımıza ve sorunlarına yaklaşımını eleştiren bu ilan, yedi hüküm cümlesi getirmişti. İstense daha özenli hazırlanabilir, daha can alıcı noktaları özetleyebilirdi.

Bu ilanı, sizin için üç cümlede özetliyorum.

* Anadolu kültürlerine saygı göstermeyen politikalar, Türkiye'yi dünyanın siyasal ortamında bulunması gereken yere getiremez.

* 21. yüzyılda Türkiye'nin kaderi, siyaset kadrolarına ve bürokrasiye bırakılamaz; sivil örgütler kültür politikalarında etkin noktaya getirilmeli ve karar alma sürecine katılmalıdırlar.

* Türkiye, siyasal inançlara göre değişen kültür politikalarından kurtulmalı, sanat, kültür ve bilim kuruluşlarının katılımlarıyla bir kültür planı saptanmalıdır.

Bu bildiriyi ülkemizin on beş kültür, sanat, bilim ve siyaset adamı imzalamıştı: (İsmail Cem, Şakir Eczacıbaşı, Ufuk Esin, Nilüfer Göle, Bozkurt Güvenç, Talat Halman, Hüsrev Hatemi, Doğan Hızlan, Ekmeleddin İhsanoğlu, Emre Kongar, İoanna Kuçuradi, Metin Sözen, Hıfzı Topuz, Stefan Yerasimos, Tahsin Yücel)

Bu ilanın üzerinden on beş ay geçti ve "Kültür Girişiminin özlem ve hedefleri doğrultusunda dikkat çeken bir girişimi duyulmadı, görülmedi. Ümitsizliğe kapılıyordum ki Zeugma Girişimi başlatıldı...

Bu girişimin başarısı, ilk örneğimiz olarak her zaman önem ve değer taşıyacaktır.

***

Türkiye kültür varlığı ve politikaları konusunda belki de en kısır dönemini yaşamakta. Örneğin Sekizinci Planda "Kültürün Adı Yok"... DPT'nin bu acımasız ihmali tek kelime ile ne Meclis'te, ne medyada tartışılmadı.

Türk dili gündemden düşürüldü. İlkokul çocuklarına, İngilizce öğretimi mecburi hale getiriliyor... Dikkat edin Türkçe değil, İngilizce... Okullarda çocuk oyunlarının ve şarkılarının İngilizce olmasını isteyen, Talim Terbiye Kurulu kararı yayınlıyoruz. "Aç kapıyı bezirgan başı", "Yağ satarım, bal satarım" yerine kovboy şarkıları öğretilecek...

Kültür Bakanlığı ile İstanbul Sanat Vakfı, Kültür Sarayı konusunda kılıçlarını çektiler. Yakında iki tarafın da çığlıklarını duyacaksınız. (Önemli Not: Mevcut bilgi ve belgelere göre Kültür Bakanlığı haklı görünüyor ama nedense destek görmüyor)

***

Kültür ve toplum ilişkisinde Türkiye ciddi bir sınavdan geçiyor. Zeugma Girişimini başından sonuna kadar en ince ayrıntısında izliyorum. Evrensel ilgi çekmiş bir konuda bu girişimin başarıya ulaşacağı ümidini de taşıyorum.

Türkiye kültürünü geçmişin övünülecek öğesi olarak algıladı. Çok kültürlülüğün önemini fark etti ama bunu övünme düzeyinden öteye götürmedi. Türkiye tarihin değerlerine sahiptir ama, aslında kültür açısından yarının ülkesidir.

Zeugma Girişimi'ni başarıya ulaştırmak için bütün imkanlar kullanılmalı; hiç olmazsa bir örnek ile sivil girişimlerin başarısı gösterilmelidir. Devletin bu konuda sağlayacağı katkı önemlidir. Ve bildiğim kadarıyla bu kadar içten, cesur ve umutlu başlayan başka bir girişim örgütlenmesi yoktur.

Hiç olmazsa tek örnekte başarılı olalım.

***

İslam düşünce tarihine bakınca, mantık ve usul derslerinin medrese eğitiminde en önemli müfredat başlığı olduğu görülür. Elbette ki tek başına mantıkla doğruyu bulmak mümkün değildir; ama yanlışa sapmak önlenebilir.

Mantık eğitiminin amacı, sürekli düşünen, doğru yorumlayan, olgun davranan, toplumu için yaratan ve üreten özgür insanı yetiştirmekti.

Hilmi Ziya Ülken, İslam'ın kendi kültürüne sahip çıkan ciddiyet ve üstünlüğünü, girişimin arkasındaki sağlam mantık ve ciddiyette gördüğünü yazar.

Gelin şu Zeugma Girişimini bütün dünyaya örnek mükemmeliyette destekleyelim... Geçmişten getirdiğimiz bunca güzel örneğimiz varken...