Bağışlanan ya da miras kalan gayrımenkulün satışı

Vergi yasalarında son yıllarda arka arkaya yapılan değişiklikler, çok kişinin kafasını karıştırdı. Bize gelen mektup ve fakslardan anladığımıza göre, bunların başında da, gayrimenkul sahipleri geliyor. Eski maddeler, yeni maddeler iki yıl sonra yürürlüğe girecek olanlar, şimdilik ertelenen maddeler, yenilenen beyannameler vs. derken vatandaşın kafası iyice karışmış durumda...

Bu konuları, derli toplu bir şekilde, iki-üç ayrı yazı halinde ele alıp, mevcut durumun ne olduğunu açıklamakta yarar görüyoruz. Bugün, bağışlanan ya da miras kalan gayrimenkullerin, satışı konusunu ele alacağız.

Bağış ve mirasın vergisi
Bağışlanan ya da miras kalan bir gayrimenkul, "Veraset ve İntikal Vergisi"ne tabi. Kendisine, gayrımenkul bağışlanan ya da miras kalan kişinin, bu gayrimenkulü Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi ile beyan edip vergi ödemesi gerekiyor. Bağış yoluyla gayrimenkul edinenler, bu gayrımenkulün tapu siciline kaydedildiği tarihten itibaren "bir ay içinde" beyanname verecekler. Ölüm nedeniyle, miras yoluyla gayrimenkul edinenler ise, ölüm tarihinden itibaren "dört ay içinde" beyanname verecekler. Bu süre, duruma göre sekiz aya kadar çıkabilmektedir. (Bkz. Veraset ve İntikal Vergisi Yasası. Md. 9)

Bağış ya da miras yoluyla gayrımenkul edinenler, aşağıdaki tarife üzerinden, veraset ve intikal vergisi ödemek zorundalar.

Miras yoluyla gayrımenkul intikalinde, eş ve çocukların her birine 13 milyon 946 milyon lira "istisna" tanınır. Yani bu tutar vergi dışı bırakılır. Hibe halinde bu tutar 323 milyon liradır.

Hesaplanan vergi, tahakkukundan itibaren, "üç yılda" her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere, iki eşit taksitte ödenir (Md. 19).

Gayrımenkulün satışı
Bağış ya da miras yolu ile edinilen gayrımenkulün satışından elde edilen kazanç, Gelir Vergisi'ne tabi değildir. Buna göre; bağış ya da miras yolu ile edinilen ve Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesinde örneğin 50 milyar lira beyan edilen bir gayrımenkul, iki hafta ya da iki ay sonra veya 3 yıl sonra satıldığında, 500 milyar liraya satılsa dahi, aradaki fark Gelir Vergisi'ne tabi olmayacak.

Gelir Vergisi Yasası'na göre, gayrımenkullerin, iktisap (yani edinme) tarihinden itibaren 4 yıl içinde elden çıkartılmasından elde edilen kazançlar, "değer artışı kazancı" olarak, Gelir Vergisi'ne tabidir. Ancak ivazsız (yani bağış ve miras yoluyla) edinilen gayrımenkuller de, bu 4 yıllık süre aranmaz. (Gelir Vergisi Yasası Geçici Md. 56/D 6). Başka bir anlatımla, bağış ya da miras yolu ile edinilen gayrımenkuller, ne zanan ve kaç liraya satılırsa satılsın, bundan doğan kazanç, Gelir Vergisi'ne tabi tutulamaz.