Yeni Gümrük Yasası ve kullanılmış otomobil ithali

Bugünlede, konuşulan konulardan biri de, "Bedelsiz Otomobil İthalatından (Kullanılmış Araç İthalatından) Alınan Gümrük Vergisi" oranlarının, 5 Şubat 2000'den itibaren, sıfıra inecek olması nedeniyle ithal otomobil fiyatlarının da ucuzlayacak olmasıyla ilgili.

Bazı okurlarımızın gözünden kaçmış olabilir. Avrupa Birliği ile imzalanan "Gümrük birliği" anlaşması kapsamında, Gümrük Yasası'nın yenilenmesi ve AB ile uyumlu bir duruma getirilmesi gerekiyordu. Bu amaçla hazırlanan ve yaklaşık 300 maddeden oluşan "Yeni Gümrük Yasası" 4 Kasım 999 tarihli Resmi Gazete'de, 5 Şubat 2000'de yani üç ay sonra yürürlüğe girecek şekilde yayımlandı.

Tarih yaklaştıkça, merak edilen konular da artıyor. Bunların başında da, "Kullanılmış oto ithalatı" konusu geliyor. Şu aşamada çok kişi, 5 Şubat'tan sonra, kullanılmış ithal otomobil almanın cazip olacağını düşünüyor. Gerekçesini de Gümrük Vergisi ve KDV alınmayacağına bağlıyorlar.

5 Şubat'dan sonra bedelsiz ithalat
Bedelsiz ithal edilebilecek otomobillerin satın alındığı tarihteki model yılı dahil 3 yaşından büyük olmaması gerekiyor.

Olayın gerçek durumunu ortaya koyabilmek için, son düzenlemelere gözatmakta yarar var.

Yeni Gümrük Yasası'nın yürürlüğe gireceği 5 Şubat 2000'den itibaren, bedelsiz ithalat konusundaki uygulamayı, kamuoyundaki tartışmaları da gözönüne alarak, üçüncü ülkeler ve AB ülkeleri şeklinde ikili bir ayırıma göre açıklamakta daha uygun olacak.

1- Üçüncü Ülkeler olarak adlandırılan AB dışındaki ülkelerden yapılacak bedelsiz otomobil ithali en çok tartışılan konuların başında geliyor. Yeni Gümrük Yasası'nın 167-5/a maddesi uyarınca, Gümrük Vergisi alınmayacak. Yani bu ülkelerden ithal edilecek kullanılmış otomobiller için Gümrük Vergisi ödenmeyecek.

2- AB ülkelerinden yapılan bedelsiz otomobil ithalatında ise, Gümrük Vergisi alınmayacak. Ayrıca, hem üçüncü ülkelerden hem de AB ülkelerinden ithal edilecek kullanılmış otomobillerde; dahilde bir otomobilin satışı anında aranan Ek Taşıt Alım Vergisi ve diğer iç mali mükellefiyetler de aranılacak.

KDV boyutu
Bu aşamada , gerek üçüncü ülkelerden gerekse AB ülkelerinden yapılacak bedelsiz otomobil ithalatında, Gümrük Vergisi alınmayacağı netleşmiş durumda. Ancak, olayın KDV boyutu farklı. KDV Kanunu'nda ayrı bir düzenleme yapılmadığı yani KDV Yasası değişmediği sürece, KDV yönünden bir istisna sözkonusu olamaz. Bildiğimiz kadarıyla, şu aşamada böyle bir yasa değişikliği de, gündemde değil.

KDV oranlarında ise, KDV Yasası'nın 28. maddesinde yeralan yetkiye istinaden, Bakanlar Kurulu'nca indirim ya da artırım yapılabilmektedir. Bu aşamada, oranlarla ilgili bir düzenleme de yapılmış değil.

1998 yılında, otomobil ithalatının pazardaki payı yüzde 35 iken, 1999'da yüzde 46'ya yükseldi. Bu oran, 2000 yılında son gelişmelerle daha çok artabilir. Bedelsiz ithalat yolu ile gelen bazı otomobillerde, parça ve servis sorununun da olduğu bu aşamada, konu ülke ekonomisi açısından da, ayrı bir önem arzediyor. Türkiye'de üretim yapanlar ile otomotiv yan sanayii üzerindeki olumsuz etkiler de gözönüne alınarak, kanunun aksayan yönlerinin gözden geçirilmesinde yarar vardır.