REFİK DURBAŞ

Masal değil, gerçek bir hayat hikâyesi, yaklaşık 500 yıl önce Londra'da geçiyor. İngiltere Kralı Sekizinci Henry, karısından ayrılıp bir başkasıyla evlenmek istiyor. Fakat Papa, bu evliliğe muhaliftir. Bunun üzerine Kral, Papa'ya karşı bir yasa çıkarıyor ve kendisini İngiliz Kilisesi'nin başı ilan ediyor. Bütün din adamları Kral'ın bu emrine uyuyor, bir kişi hariç...

Çünkü ona göre parlamento bir adamı kral ilan edebilir, ama bu adam bütün dünyada Katolik Kilisesi'nin başı olamaz. Bir başka deyişle bir kent, bütün ülke adına yasa çıkaramayacağı gibi, tek bir Hıristiyan ülkesi de öteki Hıristiyan ülkeler adına yasa çıkaramaz.

Bu adam, "Utopia"nın yazarı olarak da bilinen Thomas More...

Ve More, 1 Temmuz 1535'te yargılanacak, bir hafta sonra da idam edilecektir.

İdamına da şölene gider gibi gidecek, hatta celladına bir altın lira armağan verecektir. İdam sehpası bir ara yıkılacak gibi olunca "Rica ederim, beni sağ salim şuraya çıkarın, inerken durumu nasıl olsa idare ederim" diyebilecektir.

Başını kütüğün üzerine koyarken ise sakalını bir yana çekerek bir şaka daha yapacaktır: "Ne de olsa sakalım vatana ihanet etmedi, o bari idam edilmesin..."

More, yaşadığı bunca gerçekliğe rağmen, hayallerini de yazıya dökmekte usta bir bilim ve din adamı...

Hayallerinin kanıtı olarak, bütünüyle akıl yoluyla yönetilen ve ortak mülkiyete dayalı bir kent devletini anlatan "Utopia" başlıklı kitabı, yaklaşık 500 yıllık mazisi ile hâlâ okurların belleğini süslemekte...

Daha önce "Çan", "Cem", "Adam" yayınlarından çıkan "Utopia", yine Sabahattin Eyuboğlu, Mina Urgan ve Vedat Günyol'un özenli çevirisiyle şimdi de İş Bankası Kültür Yayınları arasında çıktı. Hem de Mina Urgan'ın More'un yaşamı ve yapıtını irdeleyen incelemesiyle...

Utopya, adı üzerinde, gerçekleşmesi olanaksız görülen hayaller manzumesi...

Uygarlık da böylesi gerçekleşmesi mümkün görünmeyen hayallerle gelişmedi mi?

İflah olmaz "Dinozor" Mina Urgan'ın anıları ile gezi yazılarını okuyanlar başta olmak üzere, hayatlarını hayalleriyle süsleyenlerin severek okuyacağı bir kitap "Utopia"...

Depremin yürekleri kana buladığı şu günlerde çocukların ne kadar oyuna ihtiyacı varsa, biz büyüklerin de hayale, yani utopyalara...

"Hayalimi kim çaldı?" dememek için üstelik...