ABD Başkanı Bill Clinton Türkiye'de bulunduğu süre içinde heyecanla beklenen Bakü-Ceyhan petrol boru hattını anlaşmasına şahitlik etti. Deprem bölgesine gidip halkla kucaklaştı, işadamlarıyla yemek yiyip, 'Ortağınızız' dedi. Sivil toplum örgütleriyle biraraya gelip, 'Bölgedeki değişimin itici gücü siz olacaksınız' mesajını verdi.
Clinton'ın yüzünü yakından görüp, iki cümle konuşan çok az sayide işadamı olabildi. Binlardan biri Mustafa Koç'tu, diğeri de sivil toplumcu Kemal Köprülü. İkisi de yaşı 40'ı bulmayan gençler...
Clinton'ın iş dünyasıyla biraraya gelmesi yalnızca Türk-Amerikan İş Konseyleri'nin düzenlediği yemekte gerçekleşti. 150 civarındaki işadamı, geliri depremzedelere gitmek üzere 750'şer dolar vererek Clinton'la yedikleri yemekle yetindiler. Bu yemekte Clinton'un masasında Mustafa Koç oturdu. Clinton'un Türkiye'de en uzun süre görüştüğü ikinci sivil isim yine bir gençti; Arı Haraketi Başkanı Kemal Köprülü. Mazlum-Der, İnsan Hakları Derneği, Tema, Akut ve Kader ile Arı Hareketi'nin başkanlarıyla yarım saat görüştü.
AGİT'le birlikte anı anlatacak olanlar hafızalarına en fazla yarım saati sıkıştırmak dorumdalar. Çünkü Clinton, Türk-Amerikan İş Konseyi'nin Yıldız Şale'deki toplantısına 1.5 saatlik gecikmeyle geldiğinden yarım saat kalabildi. Sivil toplum örgüt temsilcileriyle de bir o kadar.
Kanada nükleer pazarlığını yürüttü
Kanada Başbakanı Jean Chretien AGİT Zirvesi için Türkiye'ye gelen ilk liderdi. Liderlerin Türkiye'ye ayak basma takvimi 17 Kasım'ı gösteriyordu. Chretien ise 16 Kasım'da buradaydı. Neden? İşte bu soru diplomasi çevrelerinde konuşuldu. Sonunda ortaya bir bilgi çıktı. Kanada elindeki nükleer santral teknolojisini Romanya'ya satmak istiyor. Romanya ülkesinde nükleer santral yapımı için koşul öne sürüyor.
Koşula göre, Kanada'nın yapacağı santralin ürettiği elektrik enerjisini Türkiye satın almalı. Romanya'nın bu talebini iletmek üzere de Başbakan Chretien'e AGİT dışında da bir iş düşüyor. 4 milyar dolarlık bu yatırım Türkiye'nin tavrıyla belirlenecek. Ancak bir pürüzün daha çıktığını aktaran kaynaklar, Bulgaristan'ın konuya muhalif olduğunu belirtiyorlar. Çünkü Türkiye Bulgaristan'dan enerji alıyor. Kanada'nın nükleer santral için Romanya'ya bastırması bir başka gelişmeyi de anımsatıyor. Türkiye Akkuyu Nükleer Santral projesi için ihale açtı. Buna başvuran firmalar arasında Kanadalı firma AECL'in önderliğinde Güriş, Gama, Bayındır konsorsiyumu var.
İhaleye girecek diğer konsorsiyumlar ise Siemens'in başını çektiği Simko, Garanti-Koza, STFA, Tekfen ve Westinghouse. Ancak Westinghouse'un nükleer santral inşa eden bölümünü İngilizler satın aldı. Yarış Alman Siemens ve Kanadalı AECL arasında geçecek gibi gözüküyor. Kulislerde söylenen ise Siemens'in teknolojisinin tercih edildiği yönünde. Bu durumda Kanada Türkiye'den nükleer santral yapımından umudunu kesmiş olabilir ve o nedenle Romanya projesini bastırıyor diye yorumlanabilir.
Kanada Başbakanı, Türkiye ile sıcak temasını devam ettirdi. Clinton'dan sonra deprem bölgesini gezen ikinci lider olan Chretien, Adapazarı'na helikopterle gitti. Kanada, Adapazarı'nda bir ilköğretim okulu yaptıracak. Burada (Serdivan beldesi) su arıtma tesisi de kurmuşlardı.
Sabancı ihracat birimleri kuruyor
Koç Topluluğu'nda Arçelik, Beko ve TEE'nin yeni yapılanmasının ardından, Sabancı Topluluğu'nda da değişiklikler oldu. Yased Yönetim Kurulu üyeleri içinde daha önce Belçika şirketi Amylum Nişasta'nın Genel Müdürü olması nedeniyle yer alan Selçuk Ataman, Sabancı'nın Mitsubishi otobüs ve minibüsleriyle, Komatsu iş makinalarının bağlı olduğu Temsa'nın İhracat Direktörlüğüne geçti. Sabancı'nın dış ticaret şirketi Eksa var. Ancak grubun tüm dış ticaretini bu şirket götürmüyor, her şirket kendi ihracat bölümünü kuruyor. Ataman 'Otomobil ihracıyla, tekstil ihracını aynı şirkete yaptırmak doğru değil' diyor.
Ataman bu yıl 8-10 milyon dolar seviyesinde olan Temsa ihracatının yeni yapılanmayla artacağını vurguluyor. Son 20 yılı Adana'da geçen Ataman, Sabancı Topluluğu'na uzak bir isim değil. 10 yıl Sasa'da çalışmış. Sonra merhum Ahmet Sapmaz'a ait olduğu dönemde Güney Sanayi'de yöneticilik yapmış. Ataman 20 yıl aradan sonra İstanbul'a Temsa ile geliyor.
Koç üst düzey toplanıyor
Koç Topluluğu'nun her yıl düzenlediği "Üst Düzey Yöneticiler Toplantısı" 26 Kasım günü geleneklerin aksine sazsız-sözsüz gerçekleşecek. Bu yıl deprem nedeniyle eğlence programının yer almadığı, sabah toplantıda Rahmi Koç, "Koç Topluluğu'nun 2000 Yılı ve Sonrası Stratejileri", Koç Topluluğu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Temel Atay ise "Topluluğun 1999 Yılı Neticeleri ve Yeni Dönemdeki Hedef ve İlkeleri" başlıklı konuşmalar yapacaklar. Enerji, 2000 Yılı Sendromu, Stratejik İletişim Modeli gibi konuların da ele alınacağı panellerle başlayan zirve, kokteyl prolonje ile bitecek. Koç üst düzeyi, akşam eşlerin de davetli olduğu toplantıda en çok yeni yapılanma ve kriz ekonomisi üzerine odaklaşacak.
