Kaçakçılıkta hapis cezası kalktı mı?

Bundan yaklaşık bir yıl kadar önce, Sevgili Ali Kırca'nın, yıllardır başarı ile yürüttüğü "Siyaset Meydanı" programında, dönemin Maliye Bakanı ile birlikte, Kırca'nın konuklarından biriyiz.

Yaklaşık beş saat süren programın ortalarına doğru bir ara Sayın Bakan, şunu söyleme gereğini duydu;

- Türkiye'de vergi kaçakçılığı suçundan hapse girmiş bir tek kişi yoktur. Yaptığımız düzenlemelerle, vergi kaçıranlar hapse mahkum olabilecek...

Dayanamayıp, söz aldım;

- Sayın Bakan, vergi kaçakçılığı suçundan dolayı bugüne değin çok sayıda insan hapse girdi. Ben bu programa gelmeden önce, Yargıtay'ın ilgili ceza dairesinde araştırma yaptım ve vergi kaçakçılığı suçu nedeniyle hapse mahkum edilen yüzlerce mükellefle ilgili yargıtay kararlarını edindim. Bu kararlardan farkedileceği gibi, Türkiye'de, vergi kaçakçılığı suçundan dolayı, hapse mahkum olan ve hapiste yatan yüzlerce vergi mükellefi var.

Bunun üzerine Maliye Bakanı;

- Açıkçası, gerçek durumu, yani vergi kaçakçıları için hapse girenlerin olduğunu, şu anda Sayın Kızılot'dan öğreniyorum...

Yukarıda ki konuşmalar, ATV'de, "Siyaset Meydanı" programında yüzbinlerce izleyicinin gözü önünde olduğu için, burada da yazmakta sakınca görmedim.

Hapis cezalarında şimdiki durum

Bu programdan birkaç ay sonra, 4369 sayılı Yasa ile, "hapis cezaları" yeniden düzenlendi.

Buna göre;

* Önceki uygulamada; yıl içinde farklı tarihlerde 4 kez fatura, serbest meslek makbuzu vs. düzenlenmediği saptananlar ile yine yıl içinde farklı tarihlerde iki kez vesikasız mal bulundurduğu saptananlar "kaçakçılığa teşebbüs" etmiş sayılıyorlardı. Bunun yaptırımı da 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıydı (VUK Md. 358). Son düzenlemeyle, bu fiiller hapis cezasının kapsamından çıkartıldı. Artık bir firma, değil 4 kez, 104 kez dahi fatura düzenlemese, hapis cezası uygulanmayacak.

* Daha önce, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasını gerektiren bazı filler vardı. (Örneğin, sahte ya da kapsamı itibariyle yanıltıcı belgeyi bilerek kullananlar gibi). Bu fiiller saptandığında, ilgili maddede yazılı bir hüküm gereği, para cezasına dönüştürülemiyordu. Yapılan düzenleme ile bu fiilin yaptırımı "6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası" şeklinde değiştirilerek, paraya çevrilme olanağı sağlandı. Böylece, parası olan kişi, örneğin 6 ayın karşılığı olarak yaklaşık 7 milyar lira parayı ödeyip hapis cezasından kurtulabilecek (VUK Md.359).

* En önemlisi de, "tarhiyat öncesi uzlaşma" ile ilgili. Önceden, hapis cezasını gerektiren fillerle ilgili vergiler, uzlaşmanın kapsamında değildi. Yeni düzenlemelerle, bu vergiler de tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına alındı. Tarhiyat öncesi uzlaşmaya varılması halinde de, yasa gereği hapis öncesi uzlaşma kapsamına alındı. Tarhiyat öncesi uzlaşmaya varılması halinde de, yasa gereki hapis cezası uygalanamıyor (VUK Ek Md.11). Yargıtay'ın da bu yönde yüzlerce kararı var. Şimdi ne olacak diye sorarsanız, hemen söyleyelim. Örneğin, 5 trilyon vergi için, tarhiyat öncesi uzlaşma isteyen ve uzlaşan kişi, daha sonra bir kuruşunu dahi ödemese, bu uygulamadan yararlanabilecek.

Bu yazıda, sadece yasaların ilgili maddelerini belirttik. Ne dersiniz, yukarıdaki Yasa maddelerine göre, kaçakçılıkta hapis cezası fiili olarak kalktı mı acaba?

Aynı zamanda değerli bir bilimadamı ve seçkin bir vergi hukukçusu olan şu andaki Maliye Bakanımız Sayın Prof.Dr. Nami Çağan'ın, vergi yasalarında bazı düzeltmeler yapılacağını söylerken kasdettiği maddelerden biri de "kaçakçılık suçu ve hapis cezası" ile ilgili olsa gerek...