kapat

SALI 13 NİSAN 1999

ZEYNEP GÖĞÜŞ (e-posta:zgogus@sabah.com.tr )

Ekonominin yıldızı

Asgari ücretlinin bile vergi ödediği yerde rantiyeden vergi almadan olmaz!" Gerçekten de ilk bakışta doğru mantığa oturan bir cümle. Gelgelelim rantiyeden aldığınız vergi yüzünden sonunda asgari ücretleri de ödemeyecek duruma gelirseniz ne olacak? İşte bugün Türkiye'nin hızla sürüklendiği durum budur.

Ünlü iktisatçı Keynes'in dediği gibi, "İktisatta çok şey, çok kimsenin anlamayacağı kadar karmaşıktır..." Vergi reformunu yapanların bugünkü krizi arzulayarak yola çıkmadıkları kesin. Ancak iktisatçıların uyarılarına kulak tıkandığı da bir gerçek. Ne mi demişti iktisatçılar? Devletin ödünç parasından (yani borçlarından) vergi almaya kalkmanın sonu felaket olur!

Dünya, krizi, durgunluk, Rusya'daki çöküntü... Hepsi tamam da bugünkü yüksek faizlerin müsebbibinin ve Türkiye'nin yaşadığı ekonomik krizi büyüten asıl etkenin vergi reformunun yol açtığı vergi krizi olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Niye böyle oldu? Sanırım burada bir zihin kurgusu sorunu yaşandı. Başbakan Ecevit'in kafasındaki klasik şablon, Türkiye'nin aslında çok dinamik olan yapısına uymadı. "Cehennemin kapısı iyiniyet taşlarıyla döşelidir" lafını gel de hatırlama, çünkü o zihin kurgusunun çizdiği yoldan yürüyünce, rantiye yerine asgari ücretlinin canına okunmaya başlandı.

Bizde ekonominin nabzıni pazar yerinde tutmaya çalışan çoktur. Bakkalla, şoförle, berberle konuşulur, karara varılır. Oysa sağlıklı olan yöntem, devletin kendi yayınladığı rakamlara bakmaktır.

Devlet İstatistik Enstitüsü'nun her ay yayınladığı Aylık Sanayi Üretimi Endeksi bültenlerinden sonuncusuna göz atarsanız, fabrika kapatan otomobil sektörünün ölümcül kazaya uğradığını, lokomotif sektörlerden tekstilde bu yılın Ocak ve Şubat aylarındaki üretim düşüşünün geçen yılın aynı dönemine göre yarıdan da fazla olduğunu göreceksiniz.

Başbakan Ecevit "Ekonomide krize gideceğimizi sandılar, dedikleri çıkmadı" derken herhalde bu rakamlardan haberi olmadan konuşuyor.

Yıllar önce yine ekonominin krizde olduğu bir dönemde Başbakan Menderes'i sıkıştırmışlar. Krizle ilgili sorulara Menderes'in cevabı, "Ne battıysa göstersinler" olmuş. Çünkü Menderes ekonomiyi kayık zannedermiş. Bugün hâlâ ekonomiyi kayık zannedenlere Milli Gelir'de süregelen azalmayı da hatırlatmak gerekir.

Bu yazıyı benim dönemiminde derste okutulan ekonomi kitabının yazarı Samuelson'un Shakespeare'den yaptığı kısa alıntıyla bitirelim: "Hata yıldızımızda değil, kendimizdedir..."


© COPYRIGHT 1999 MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (Her hakkı saklıdır)
Yorum ve önerileriniz için: editor@sabah.com.tr