PAZAR 14 MART 1999
Tekstil ve konfeksiyon sektörü yaşadığı sıkıntılardan kurtulmak için kendi yarasını kendisi sarmaya karar verdi. Ama bu sefer hedefler daha ciddi, proje ise belli. Sektördeki tüm dernekler bir araya gelerek bir çalışma grubu kurdu. Yapılan çalışmalar sonucunda, Milli Tekstil Planı oluşturulacak ve konulacak hedeflere doğru emin adımlarla ilerlenecek. Türk Tekstil ve Hazır Giyim Sektörleri Çalışma Grubu'nun organizasyonunu Tekstil Sanayi İşverenleri Sendikası'nın ikinci başkanı Necmettin Öztemir üstlendi.
Öztemir, sendika olarak sektörün önünü açmak amacıyla çalışmalara başladıklarını ve acil önlemler adı altında bir paket hazırladıklarını ifade ediyor. Öztemir, acil önlemler paketindeki maddeleri şöyle sıralıyor:
"Dahilde işleme rejiminin AB normlarına göre uyarlanması; KDV oranlarında indirim yapılması; sektörün artan vergi yükünün azaltılması için peşin verginin kaldırılması veya yüzde 10'a indirilmesi; enerji desteği olarak, faturanın tahakkukundan 4 ay sonra ödenmesi; istihdam üzerindeki mali yüklerin azaltılması; kayıtdışı çalışan işyerlerinin kayıt altına alınması için özel bir çalışma yapılması."
İlgili mercilere bu taleplerini ilettiklerini kaydeden Öztemir, ardından sektördeki kuruluşlara çağrı yaptıklarını dile getiriyor. Bu kuruluşlar arasında, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD), İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB), İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB), Tekstil Terbiye Sanayicileri Derneği, Pamuklu Tekstil Sanayicileri Birliği ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) bulunuyor.
Necmettin Öztemir, oluşturdukları acil önlemler paketini müşterek bir metin haline getirmek amacıyla bu çağrıyı yaptıklarının altını çiziyor. Öztemir, "Sektörün yapısında yılların getirdiği, kuruluştan itibaren hükümetlerin ve ekonomik konjonktürlerin getirdiği sıkıntıların da ilavesiyle bozulan bir altyapı var. Bu yapısal bozuklukların araştırmasını yapalım. Değerlendirmesini yaptıktan sonra da bir tedbirler paketi anlamında, yeniden yapılandırma planı hazırlayalım" önerisini kuruluşlara götürdüklerini söylüyor.
Yapılan çağrıya cevap geldi ve 23 Şubat'ta 26 kişinin katılımıyla, "Türk Tekstil ve Hazır Giyim Sektörleri Çalışma Grubu" ilk toplantısını yaptı. Toplantıya bu konuyla ilgili olarak üç araştırma getirildi ve üzerinde müzakereler yapıldı. Necmettin Öztemir, görüşmelerin özellikle Belçika Tekstil ve Konfeksiyon Sanayiini Yeniden Yapılandırma Planı üzerinde yoğunlaştığını söylüyor. Bu kapsamda, ilk olarak bir arama konferansı yapılmasına karar verildi. Arama konferansı, şirketlerin yapısına ve sektörün alt bölümlerine dönük genel problemlerin tartışılacağı bir forum haline getirilecek. Öztemir, bu sayede sektörün hasta bölümlerinin ortaya çıkarılabileceğine inanıyor. Bu konferans öncesinde ise plan ve program oluşturabilmek için bir envanter çalışması yapılacak. Çalışmanın 6 ay içinde tamamlanması bekleniyor. Öztemir, envanter çalışmasıyla ilgili şunları söylüyor:
"Mevcut işletmelerin kapasite durumlarını, nakit akım tablolarını, organizasyon problemlerini kapsayan bir bünye analizini şirketler bazında temin ettiğimiz, bunu da belli kriterle değerlendirdiğimiz takdirde, önce bireysel anlamda sonra da genel anlamda çözümlerin daha kolay ortaya çıkacağını düşünüyoruz. Bu çalışmayı gerçekleştirebilirsek, sektöre gerek hükümetlerin gerekse finans kaynaklarının daha yapıcı ve daha tutarlı bir yaklaşımla destek vermeleri imkanını sağlayacağız."
Sekiz kuruluşun temsilcilerince oluşturulan grupta şu isimler yer alıyor:
TOBB adına Abdülkadir Konukoğlu ve Mustafa Metin; TİS adına Halit Narin, Necmettin Öztemir, Ertekin Ashaboğlu, Ercüment Rona, Türker Arslan, Başar Ay, Lerzan Öztürk; TGSD adına Bülent Atuk, Önder Eren, Güngör Keşçi, Sabahnur Erdemli; İTHİB adına Evrensel Erdoğan, Haluk Özelçi; İHKİB adına Okan Oğuz; Tekstil Terbiye Sanayicileri Derneği'nden Mehmet Ali İnce ve Muzaffer Soy; Pamuklu Tekstil Sanayicileri Birliği adına Şevki Altınöz; İSO adına Halil Demirkaya, Ataman Onar, İhsan Güdükkurt ve Bilal Kaya.
Üniversitelerden katılanlar ise Prof. Dr. Mustafa Aysan, Prof. Dr. Nusret Ekin, Prof. Dr. Özer Ertuna.
BELÇİKA'da 1980 yılında beş yıllık bir süre için onaylanan Belçika Tekstil ve Konfeksiyon Sanayiini Yeniden Yapılandırma Planı'nın üç temel çıkış noktası vardı; sosyal, mali ve hizmet kanadı. Planın orijinalliğini oluşturan hizmet kanadı üç tip müdahaleden oluşmaktaydı; ticari faaliyetler, teknik faaliyetler ve eğitim.
PLANIN yönetimi ve finansmanı için iki müessese kuruldu. ITCB (Belçika Tekstil ve Konfeksiyon Enstitüsü), planın hizmet kanadı için tek sorumluydu. SNI'nin (Yatırımlar Milli Şirketi) yan kuruluşu olan ve ITCB ile teknik konularda ortak çalışan SNTC (Tekstil ve Konfeksiyonu Yeniden Yapılandırma Milli Şirketi) ise mali konulardan sorumluydu.
Planın ilk hedefi, ekonomik düzeyde varlığını sürdürebilecek istihdam seviyesini korumaktı. Bu açıdan, Ağustos 1980 planını onaylayan sendikacıların, sanayi temsilcilerinin ve hükümet temsilcilerinin bir araya gelmesi gerekiyordu.
Mali kanadın ilkesi müesseseleri şu nedenlerden dolayı korumak ve desteklemekti: Verimliliği artırmayı ve maliyeti düşürmeyi amaçlayan yatırımların gerçekleştirilmesi, ciro artırımlarına cevap verecek biçimde işletme sermayelerinin artırılması, bilançonun yeniden biçimlendirilmesi.
İlkesi pazar payını yeniden kazanmak veya artırmak amacıyla güçlü noktaları takviye etmekti. Kanadın tek sorumlusu ITCB'nin elinde ticari ve teknik müdehaleleri finanse etmek için 5.7 milyar Belçika Frangı vardı. Kuruluşlardan makul bir düzeyde mali katılımda bulunmaları istendi. ITCB'nin faaliyetleri ticari ve teknik faaliyetler ile eğitim ve yeniden bilgilendirme olarak üç noktada toplandı.
Moda-dizayn, tanıtım ve pazar araştırmalarını kapsıyordu. Söz konusu olan, sektörün yaratıcılığını canlandırıp, teşvik etmek, ürünleri talebe daha uygun hale getirmek, Belçika tekstil/giyim endüstrilerinin marka imajını iyileştirmekti.
Amaç, mevcut üretim araçlarını rasyonel kılmak, yeni ürünler aramak ve verimliliğin artırılmasıydı. Tekstil alanında çeşitli laboratuvarlar inceleme ve araştırmalarını iyileştirerek kuruluşların hizmetine yeni teknik uygulamalar sundular. Verimlilik ve organizasyon da ise, beş yıl sonunda bilgisayarla entegre imalat sisteminin imalatın her bölümüne, her safhasında entegrasyonu hedefleyen bir programı giyim ve örme sektörüne yerleştirmekti.
ITCB'nin çalışmaları üç yöndeydi. Altyapıların ve eğitimlerin yaratılması. Bu sanayilerde bulunan farklı makam profillerinin kesin tanımı. Tekstil ve konfeksiyon sanayilerinin sosyal yapılara dönük verilere adaptasyonunu sağlayabilmek ve bu sanayileri şekillendirecek politikaları oluşturmak için anket çalışmaları yapmak.
Temel amaç, yani 100 bin işçinin istihdamının muhafaza edilmesi başarıldı. Belçika Tekstil Planı'nın kar ve zarar analizi oldukça olumlu. Eğer plan olmasaydı, istihdam muhtemelen 1981-1985 yılları arasında 105 bin işçiden 75 binin altına inecekti. Tekstil sanayilerinin toplam Avrupa Ekonomik Topluluğu üretimi içinde payı yüzde 6.5'ten yüzde 7.5'e, konfeksiyon sanayinin payı ise yüzde 3.6'dan yüzde 4'e yükseldi.