ÇARŞAMBA 23 EYLÜL 1998
Dünya borsalarında yaşanan gelişmeler milyonlarca insanın tasarruflarını da etkisi altına aldı. Nitekim, Türkiye'de yaygın tasarruf aracı olarak kullanılan dolar, TL karşısında geçtiğimiz 22 gün içinde, bırakın değer kazanmayı binde 2 oranında değer kaybetti. Aybaşında 277 bin 350 liradan satın alınan dolar, aradan geçen üç hafta içinde hâlâ bu değere ulaşamadı. Mark ise aynı dönemde yüzde 4.47 oranında prim yaptı.
Böylece parasının enflasyona karşı dolar tasarrufu yaparak korumak isteyen bu ay hayal kırıklığına uğradı. Bu işten özellikle ay başında maaşını dolara yatırıp, gıdım gıdım bozdurarak harcayan dar gelirli kesim zararlı çıktı.
Ancak madalyonun bir de tersi var. Dolara endeksli kira, taksitli borç ödeyenler bu işten kârlı çıktı.
Mark ve doların TL karşısında farklı bir grafik izlemesi ise dünya piyasalarındaki hareketli günlerin eseri.
Aslında Türk insanının cebinde yaşanan bu değişimin mimarları ABD Başkanı Bill Clinton ve ABD Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan idi. Greenspan, piyasalara 4 Eylül'de "global krizin derinleşmesini önlemek için doların faizini düşürebiliriz" şeklinde bir sinyal verince ABD para birimi değer kaybetmeye başladı.
Bu gelişmenin yanına bir de Clinton'ın seks skandalı nedeniyle istifa edebileceği endişesi yoğunlaşınca doların düşüşü hızlandı. Aybaşında 1.74 mark seviyesinden işlem gören dolar, bir ara 1.67'ye kadar indi. Dün de ancak 1.69 mark seviyesine kadar çıkabildi.
Dolar yurtdışında yükselmeden, iç piyasada da TL karşısında mark kadar hızlı değer kazanamayacak. Çünkü Merkez Bankası da günlük kur artışını belirlerken, yurtdışındaki dolar/mark paritesini dikkate alacak.