Ali Rıza Kardüz (e-posta:arkarduz@sabah.com.tr )

Faize vergi geldi. Yurtdışında mukim (6 aydan fazla yurtdışında oturan) Türkler'in Merkez Bankası'nda açtırdıkları döviz tevdiat hesapları ile süper döviz hesaplarının "cazibesi" arttı. Çünkü bu hesaplara yatırılan tasarruflara hem yüksek faiz ödeniyor, hem de bu hesapların faizi vergiye tabi değil.

Bugün sayın okuyucularıma kredi mektuplu döviz tevdiat hesabı hakkında bilgi vereceğim. Yarın da süper döviz hesabını anlatırım.

Bu hesaplar Merkez Bankası'nda açılıyor. Bu hesaplara verilecek faizi Merkez Bankası belirliyor.

Bu hesaplar yurt dışındaki Türkler'in açabileceği hesaplar. Yurt dışında işi olanlar, işsiz güçsüz yaşayanlar veya yurt dışında bir eğitim kurumuna devam eden öğrenciler bu hesapları açtırabilir.

Bugün Avrupa'da 3 milyona yakın Türk vatandaşı yaşıyor. ABD'de ne kadar Türk vatandaşı olduğunu bilemiyoruz ama bir milyon Türk'den sözedenler de var.

Şurası bir gerçek ki, yurt dışında okuyup, yurt dışında değişik kuruluşlarda görev yapan beyaz yakalı Türkler'in sayısı da giderek artıyor.

Bütün bu Türkler'in tasarrufları var. Paralarını bulundukları ülkede değerlendirseler dolara en yüksek yüzde 3, bilemediniz yüzde 5 faiz alabilirler. Halbuki Türkiye'de Merkez Bankası daha yüksek faiz veriyor.

Kredi mektuplu döviz tevdiat hesabı ile süper döviz hesabı, yurtdışında oturma veya çalışma izni ya da hakkı bulunan 18 yaşından büyük, TC pasaportuna veya (çifte vatandaşlık nedeniyle TC hükümetince verilen) "Pembe Belge"ye sahip tüm vatandaşlarımızca açtırılabilir. Ayrıca, kamu ve özel kuruluşlarınca yurtdışında sürekli olarak görevlendirilenler ile kamu ve özel sektör kuruluşlarının yurtdışında kurulmuş büro ve temsilciliklerinde çalışanlar da bu hesapları açtırabilir.

Kredi mektuplu döviz tevdiat hesabı en az: 1.000 Amerikan Doları, 1.000 İngiliz Sterlini, 2.000 Alman Markı, 2.000 Hollanda Florini, 2.000 İsviçre Frangı ve 10.000 Fransız Frangı yatırılarak açtırılabilir.

Diğer bir konvertbl döviz gönderildiğinde, bu dövizler yukarıdaki döviz cinslerinden herhangi birine çevrilmek suretiyle de hesap açılmaktadır.

Bu hesaplarda bir yıl vadeli dolara yüzde 5, iki yıl vadali dolara yüzde 7 faiz ödenmektedir.

Faiz ödemelerinde ödemeyi yaparken banka tarafından yüzde 13.2 oranında stopaj (kaynakta vergi) kesintisi yapılır.

Hesap sahibi yurt dışında olduğundan başkaca bir vergi mükellefiyeti yoktur. Faiz vergisi ödemez. Faiz geliri için beyanname doldurmaz.

Faiz oranları yıllıktır. Hesaplara vadeleri sonunda tahakkuk ettirilir ve bu tutar ana paraya eklenir. Hesabın son durumu hakkında ilgiliye bilgi verilir.

Bu hesaplarda vadeden önce de para çekilebilir. Vadeden önce çekilen kısma yüzde 2 faiz verilir. Talep edilmeyen çekim faizi bir sonraki vadeye kadar faizsiz hesapta bekletilir. Çekimden sonra hesapta kalan paranın tutarı hesap açma limitinin altına düşmezse, hesabın vadesi bozulmaz.

Kısmi çekimden sonra limitin altına düşen hesaplar çekim tarihi itibariyle yüzde 2 oranında faiz tahakkuk ettirilerek kapatılır.

Bu hesap Merkez Bankası'nda açılıyor. Yurtdışındaki bazı bankalar bu hesabın açılmasına aracılık edebiliyor.

Türkiye'de T.C. Merkez Bankası merkez ve şubelerine başvuramayanlar, Almanya'da Dresdner Bank AG, Hollanda'da United Garanti Bank International N.V. Amsterdam, Türkiye Garanti Bankası A.Ş., Rotterdam, Demir Halk Bank N.V. Rotterdam ve Amsterdam, İngiltere'de Türkish Bank (U.K.) LTD. Londra, Fransa'da Banque du Bosphare, Paris şubelerine başvurarak (bunlar yetkili bankalardır) veya bulundukları yerlerdeki diğer Türk ve yabancı banka şubeleri posta idareleri aracılığı ile havalelerini TC Merkez Bankası'na göndererek kredi mektuplu döviz tevdiat hesabı açtırabilir.

Bu hesapların özelliği, yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın ihtiyaçları olduğunda, vadeyi bozarak ve kredi mektubu göstererek yurt dışındaki yetkili bankalardan istedikleri zaman istedikleri kadar parayı geri çekebilme imkânına sahip olmalarıdır.

Kredi mektuplu döviz tevdiat hesaplarına ödenen faiz *