CUMARTESİ 24 OCAK 1998
İnsanlığa hizmet eden bir mucidi yitirdik geçen cumartesi akşamı, sessiz ve sedasız...
Bilime kazandırdıkları, Ahmet Ertegün'ün müziğe olan katkılarından daha az önemli olmayan bir isim... Yirminci yüzyıl bilim tarihine geçecek olan kahramanımızın adı Ahmet Kafadar'dı.
Ariane uydusunda Fransızlar'ın işbirliği yaptıkları yegâne Amerikan şirketi olan OEA'nın sahibiydi Kafadar. "Uydumuz" Türksat'lardaki en gerçek Türk katkısı onunkisiydi.
Challenger uzay mekiğinden tutun da F-16'lara kadar Amerikan Hava Kuvvetleri ve sivil uçaklar için üç binden fazla hassas parça üreten Kafadar'ın şirketinin parlak buluşlarından biri de otomobillerde güvenliği sağlayan hava yastığı (Aır bag) teknolojisiydi...
900 mühendisin çalıştığı OEA'nın sırf hava yastığından geçen yıl sağladığı kâr, 500 milyon dolardı.
Düşmekte olan uçakların pilot koltuğunun fırlaması, paraşütlerde dolanma tehlikesinin yokedilmesi, gökdelenlerin içe dönük olarak yıkılması... Hepsi de Kafadar'ın buluşları arasındaydı...
Bütün bunları masal gibi okuduğunuzu biliyorum, ama hepsi gerçek.
Türkiye'den Amerika'ya uzanan, rakılı ve lahmacunlu bir masal bu anlattığım. Colarado Eyaleti'nin Denver şehrinde 82 yaşında hayata veda eden kahramanımız, Gaziantep doğumlu bir Amerikan vatandaşıydı.
Yaşam öyküsünde gezinirsek, Kabataş Lisesi'ni bitirdikten sonra ver elini Fransa. O sırada İkinci Dünya Savaşı patlayacak ve kahramanımız maden mühendisliği dalındaki eğitimini ABD'nin Denver şehrinde tamamlayacaktır. Denver'li bir ayakkabı fabrikatörünün kızıyla evlenir ve dört çocuğu olur Ahmet Kafadar'ın. Önceleri Illinois Institute of Technology'de çalışan Kafadar, OEA'yı 1957'de kurar.
OEA hisselerinin hava yastığı nedeniyle Amerikan borsasında tavan yaptığı 1990 yılında Kafadar hakkında yazdığım yazıyı buldum arşivde. Başlığı, "Amerikan borsasında parlayan Türk" diye atmışım. O yıl hava yastığı kullanım oranı Chrysler otomobillerinde yüzde 93, Ford'da yüzde 38, General Motors'da yüzde 15 olmasına rağmen OEA'nın bu ürünle sağladığı yıllık yeni gelir 100 milyon dolardı.
Aynı yıl Toyota da OEA müşterileri arasına giriyordu ve borsa uzmanları OEA'yı en iyi yönetilen şirket seçiyorlardı.
Ahmet Amca'yı tanıdığımda sırt çantasıyla Yeni Dünya'yı turlayan 20 yaşında bir öğrenciydim ve o tam 35 yıldır Amerika'daydı.
Mükemmel Fransızcasının yanında Arapça ve Farsça da bilirdi. Bizim "öz" Türkçemizden pek hoşlanmıyordu. Gerçek bir entellektüeldi, kütüphanesinde on bin kitap vardı.
Denver'deki evde bir gece uyandığımda, uzaktan gelen müzik sesini merak edip ayaklarımın ucuna basarak kütüphaneye inmiştim.
O, elinde rakı kadehi, Münir Nureddin'le memleket hasreti gideriyordu.
Her akşam bir avuç Antep fıstığını meze yaptığı iki tek rakısından ve lahmacunundan son anına dek vazgeçmediğini söylediler.
Uğur Mumcu öldürüleli 1826 gün oldu; katilleri hâlâ yakalanamadı.