CUMARTESİ 29 KASIM 1997
CEMAL DOĞAN
27 sanığın 7.5 yıl, 3 sanığın 5'er yıl hapis cezasına çarptırıldığı davada 14 sanık da beraat etti. Mahkeme, Yargıtay'ın bozma kararına rağmen 11 sanığa 3 yıl hapis cezası verilmesi kararında direndi.
Ankara- Yargıtay'ın Ankara DGM'nin 26 Aralık 1994'te verdiği karardaki cezaları az bularak "bozma" kararı vermesi üzerine 19 Kasım 1996'da ikinci kez görülmeye başlanan 98 sanıklı Sivas davasında dün karar günüydü.
Ankara 1 No'lu DGM'deki duruşmanın sabahki oturumuna katılan tutuklu sanıklardan 12'si son sözlerini söylediler. Sanıklar olayla ilgileri bulunmadığını ve polis tarafından rastgele gözaltına alınarak davanın sanığı haline getirildiklerini öne sürerek beraat talep ettiler.
Sanıkların savunmalarını tamamlamalarının ardından Mahkeme Başkanı M. Orhan Karadeniz, kararı açıklamak üzere duruşmaya ara verdi ve oturumu öğleden sonra saat 15.00'e erteledi. Salon boşaltılırken, bazı sanıkların yasadışı İslami terör örgütü İBDA-C ve bozkurt işaretleri yaptıkları görüldü.
Öğleden sonraki duruşmaya geçildiğinde ise salon içerisindeki olağanüstü güvenlik önlemleri dikkat çekti. Bundan 2 yıl önceki kararda sanıkların karar açıklanması esnasında mahkeme heyetine ve salondaki basın mensuplarına saldırmaları nedeniyle özellikle polis ve jandarma, avukatlar bölümü, mahkeme heyeti ve gazetecilerin önünde etten duvar ördüler.
Saat 15.00'te kararın açıklanacağı bildirilmesine rağmen önce avukatlar ardından kalabalık bir gazeteci ordusu ve hemen ardından da izleyiciler ancak saat 15.45'te salona alındılar.
Duruşma salonuna getirilen 11 sanık sırayla jandarma nezaretinde yerlerini alırken, salonda gergin bir bekleyiş başladı. Kısa bir süre sonra mahkeme heyetinin yerini almasıyla duruşmaya geçildi. Ancak Mahkeme Başkanı Orhan Karadeniz, her zamanki alışkanlığı ile önce salondaki izleyicileri uyardı. Karadeniz "Burası tiyatro salonu değil. Sakın gürültü yapmayın, alkış ve slogan istemiyorum. Eğer olumlu veya olumsuz, karar açıklandıktan sonra bu tür eylemleri yapan olursa hemen gözaltına aldıracağım. Polisler sizleri izliyor. 6 aya kadar hapis cezası vereceğim" dedi.
Karadeniz, daha sonra da sanıkları uyardı. Karadeniz, çoğu idamdan yargılanan sanıklara "Sizler de bu tür eylemler yaparsanız sizlere de hücre cezası verilecek" uyarısından sonra "kararı okuyorum" dedi.
Mahkeme Başkanı Orhan Karadeniz kararı açıklarken, toplam 98 sanıktan 38'ine idam cezası verildiğini bildirdi. Ancak bu sanıklardan 4'ünün olay tarihinde 18 yaşından küçük olmaları nedeniyle idam cezaları 20'şer yıl ağır hapis cezasına çevrildi. Sedat Yıldırım, Temel Toy, Ali Teki, Durmuş Tufan, Yaşar Küçük, böylece idam cezasından kurtulurken sanıklardan Yusuf Şimşek'in de akıl hastası olduğu gerekçesiyle idam cezası, 15 yıl ağır hapis cezasına çevrildi.
Kalan 33 sanık ise TCK'nın 146-1 maddesinde yeralan "Anayasal düzeni cebir ve şiddetle yıkmaya çalışmak" suçundan idam cezasına çarptırıldı.
TCK'nun 146/1 maddesi gereğince idamla cezalandırılmaları öngörülenlerin isimleri şöyle: Caffer Tayyar Soykök, Muhsin Erbaş, Harun Gürbaş, Bekir Çınar, Erol Sarıkaya, Mevlüt Atalay, Ahmet Turan, Kenan Kale, Harun Yıldız, Zafer Yeltok, Faruk Ceylan, Yunus Karataş, Halil İbrahim Düzbiçer, Ömer Faruk Gez, Ali Kurt, Ahmet Oflas, Ekrem Kurt, Erken Çetintaş, Faruk Sarıkaya, Hayrettin Gül, Harun Kavak, Süleyman Toksun, Hayrettin Yeğin, Adem Kozlu, Mehmet Yılmaz, Mustafa Uğur Yaraş, Faruk Belkavli, Ömer Demir, Alim Özhan, ibrahim Duran, Ethem Ceylan, Vahit Kaynar, Turan Kaya.
TCK 146/3. maddesi gereğince Tekin Arıs ile Muammer Özdemir de 5'er yıl ağır hapis cezası verildi ve ömür boyu kamu hizmetinden yasaklanmaları öngörüldü.
TCK'nın 146/3 maddesi gereğince 27 sanığa 7.5 yıl ağır hapis ve kamu hizmetlerinden ömür boyu yasaklama cezası verildi. 7.5 yıl hapis cezası alan sanıkların isimleri şöyle:
Metin Ceylan, Haydar Şahinoğlu, Hasan Basri Koç, Muhammed Nuh Kılıç, Yıldırım Yüksel, Nevzat Aydın, Orhan Demir, Yılmaz Ceylan, Adem Ağbektaş, Latif Karaca, Abdulkadir Arıdıcı, Sadettin Yüksel, Ferhan Özkentürk, Osman Çıbıkçı, Fatih Erdem, Ramazan Önder, Tufan Caymaz, Adem Bayrak, Hüseyin Kaya, Halis Turan, Ünal Berka, Osman Düzardıç, Bülent Karayiğit, Özay Karatürk, Zaim Bayat, Zekeriya Tekin, Gazi Tufan.
Mahkeme kararında ayrıca, "Yargıtay bozma sebepleri mahkememizde usül ve kanunu uygun görülmediğinden mahkememiz 11 sanık hakkında Mahkeme Hakimi İsmail Tiryaki'nin muhalefeti ile oy çokluğu ile bu sanıklar hakkında direnilmesine" diyerek, şu sanıklar hakkında da 2 bin 911 sayılı toplantı ve gösteri yürüyüşüne muhalefet ettikleri gerekçesiyle 3 yıl hapis cezasına hükmetti.
Mahkeme, ilk yargılama sonunda 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet ettikleri gerekçesiyle 3'er yıl hapis cezalarına mahkum edilen ve bu mahkumiyetleri Yargıtay'ca bozulan sanıklar Yalçın Kepenek, Yusuf Ziya Eliş, Engin Durna, Metin Yokuş, Ahmet Kaşkaya, İlhami Çalışkan, Bünyamin Eliş, Özkan Doğan, Bülent Güldü, Çetin Asamaka ve Mustafa Dürer hakkındaki ilk kararda direndi. Mahkeme sanıklardan Bülent Güldü'yü ayrıca 2 yıl ağır hapis cezasına çarptırdı.
Mahkeme, sanıklar Murat Songur, Ali Temiz, Sadettin Temiz, Eren Ceylan, Murat Karakaş ve Bülent Düvenci'nin bugüne kadar hâlâ yakalanamamasını gözönüne alarak, haklarındaki kararı tefrik ederek dosyasını ayırdı. Bu sanıkların gıyabi tutukluluklarının devamına, ayrıca yakalanmaları için de gerekli yazıların yazılmasına karar verildi.
Haklarında isnat edilen suçu işlediklerine dair delil bulunamadığı gerekçesiyle 14 sanık beraat etti. Beraat edenler şunlar: Kerim Küçükkösem, ismet onar, Halit Karakaya, Halil Küçükte, Emin Bozkurt, Ahmet Onar, Kemal Onar, Ali Yılmaz, Ergün Kılıç, Mustafa Saydam, Vedat Yıldıran, Murat Çanaklıtaş, Özer Çanaklıtaş ve Mehmet Demir.
İdam kararının açıklanmasının hemen ardından Mahkeme Başkanı Orhan Karadeniz kalemini kırarak ayağa kalktı ve diğer üyelerle birlikte salonu terk ettiler. Mahkemenin kararı salonda büyük sessizliğe neden olurken, Sivas davasında hayatını kaybedenlerin yakınlarından herhangi bir tepki gelmedi.
Ancak avukatlar ve izleyicilerin karardan memnun oldukları gözlendi. Bu arada kararı yüzlerine okunan sanıklardan idam cezası alan başta Ali Kurt olmak üzere birkaç sanığın yüzlerini kapatarak ağladıkları gözlendi. Bir sanık ise konuşmak için elini kaldırdıysa da ne söylediği tam anlaşılmadan arkadaşları tarafından susturularak salonu terk ettiler.
Daha önce Yargıtay'ın mahkemenin verdiği cezaları az bularak kararı bozmasıyla ikinci kez görülen dava, yeniden Yargıtay'a gidecek. Yargıtay'ın onaylaması halinde 33 kişi hakkındaki idam kararları Meclis'e gidecek. Meclis'in de onaylaması halinde idamlar infaz edilecek.