kapat

CUMA 12 EYLÜL 1997

Piyasaya Tiffany and Tomato bombası düştü

Piyasaya ve bankalara 4 trilyon lira borcu olan Tiffany and Tomato mağazalarının sahibi Sedat Onur haciz yağmuruna tutuldu. Mağazaların büyük kısmının kapısına kilit vuruldu.

MUSTAFA KEMAL ÇOLAK

Türkiye'nin en tanınmış hazır giyim markası Tiffany Tomato iflasın eşiğine geldi. Son yıllarda gösterdiği hızlı gelişimle en büyük mağazalar zinciri kimliğini kazanan Sedat Onur'un sahibi olduğu Tiffany Tomato, piyasalara ve bankalara olan 4 trilyon liraya yakın borcu yüzünden zora girdi.

Ardarda gelen hacizlerle üretimini durduran, imalat firması Seteks'in kapısına kilit vuran Tomato'nun ülke genelinde sayısı 400'ü geçen mağazalarının büyük bölümü de kapandı. Satışı durduran mağazaların arasında Galleria, Carousel gibi İstanbul'un önemli alışveriş merkezlerindeki Tiffany'ler de var.

Konfeksiyon üretimi ve ticareti ile Ankara'da tanışan, 1980 yılında geldiği İstanbul'da faaliyetlerini genişleten Sedat Onur, 1980'li yıllarda geliştirdiği Tiffany and Tomato markası ile kısa sürede iç piyasanın en hızlı gelişen firması oldu. Kendi üretiminden çok fason imalatla adını duyuran Sedat Onur, Tiffany adını gömlekten tişörte, çoraba, ayakkabıya kadar uzanan geniş bir ürün yelpazesinde kullandı. Tüm Türkiye'nin kriz içinde olduğu 1994 yılında 4 trilyon lira ciro elde eden Tiffany Tomato, son üç yılda parmakla gösterilen bir gelişim gösterdi.

Ürünleri yaklaşık bin mağazada satılan, franchising verdiği mağazaların sayısı da 400'e ulaşan Tiffany Tomato, satış noktalarını büyütmenin yanı sıra, yatırımdan da geri kalmadı. Yüklü miktarda banka kredisi kullanmaktan çekinmeyen Tomato, üretimden ziyade dağıtım ve pazarlama alanında geniş yatırımlar gerçekleştirdi. Büyük miktarlarda reklam harcaması yapan Tomato, hem tüketiciyi, hem de sektördeki rakiplerini şaşırtan sistemle halka ulaştı. Fiyatlarının ucuzluğu da tüketiciyi cezbetti.

800'e yakın kolleksiyona sahip olan firma, ABD, Almanya, Hollanda, Belçika, İngiltere, Fransa gibi gelişmiş pazarlara da ihracat gerçekleştirdi.

"Neden üreteyim?"

Tomato'nun sahibi Onur, daha sonradan borç batağına saplanmasında en önemli nedenlerden birini oluşturacak olan fason üretimle ilgili daha önce yapılan bir söyleşide, "Üretimi benden iyi yapan atölyeler var. Neden üreteyim" şeklinde yorum getirdi. Tomato'nun büyük çoğunluğu Merter'de olan, bir kısmı da Anadolu'da üretim yapan fasoncularının sayısı zamanla 200'e ulaştı.

Zamanla yükselen maliyetleri karşılamakta güçlük çeken, piyasalara ve bankalara yüklü miktarda borçlanan Sedat Onur, piyasaya mal sürememeye başladı. Fasona dayalı sistemde ürün temin etmekte zorlanan Onur, mağazalarına ürün sunamadı, nakit sıkıntısına düştü.

Tomato'nun doğduğu Merter piyasasından bir konfeksiyoncu, şirketin durumunu, "Çok hızlı gelişti. Kontrolden çıktı" şeklinde yorumlarken, alacaklı bir bankanın genel müdürü de "İlk haciz genelde olanın tersine bankalardan değil, iplikçiden, düğmeciden yani piyasadan geldi" dedi. Tanınmış bir sanayici de "Tomato çok büyüdü. Finansal açıdan zayıf kaldı. Ya yabancı bir partnerle ya da finans ağı güçlü bir yerli grupla bütünleşmesi gerekirdi. Gelinen nokta üzüntü verici" şeklinde görüş bildirdi.

Tiffany Tomato'nun merkez binası yoğun olarak bayi ve fasoncunun akınına uğruyor. Mahkemelere de ard arda haciz ve iflas başvuruları yapılırken, Tiffany firmasının bankalara 1.5 trilyon lira, piyasaya ise 2 trilyon liranın üzerinde borcu bulunduğu kaydediliyor.


© COPYRIGHT 1997 MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (Her hakkı saklıdır)
Yorum ve önerileriniz için: editor@sabah.com.tr