kapat

02 MART 1997 PAZAR

"Dışişlerinde CIAKöstebeği"

Yıllarca Rusya hesabına çalışan CIA ajanı "Köstebek" lakaplı Ames, hapiste yazdığı kitapta "Türk dışişlerinden birçok yetkiliyi satın aldıklarını" öne sürdü.

Savaş Süzal yazıyor

Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA'nın sırlarını 2.5 milyon dolara Rusya'ya sattığı tespit edilerek, ömürboyu hapis cezasına çarptırılan "Köstebek" lakaplı Aldrich Ames'ın kaleme aldığı kitapta, casusun Türkiye'deki günleriyle ilgili şok itiraflara yer verildi.

Ames, Ankara'da görevli olduğu 1960'lı yılların sonlarında, DEV-GENÇ içinde Deniz Gezmiş'e yakın bir öğrenci ile bir Türk Dışişleri görevlisini para karşılığı kendileri için çalıştıklarını ileri sürdü.

Amerika'da piyasaya çıkan "Bir Casusun itirafları: Aldrich Ames'in Gerçek Hikayesi" adlı kitapta Ames ayrıca, Türk istihbarat birimleri ile telefonların dinlenmesi konusunda birlikte çalıştıklarını, Çekoslovakya'nın işgalini sanki Türkler protesto ediyormuş gibi sağa sola afişler yapıştırdıklarını belirtiyor.

Ankara günleri

1968 yılında CIA ajanı Aldrich Ames, Ankara'ya Türk-Amerikan Operasyon ve Lojistik Komutanlığı'na (TUSOLOG) Amerikan Hava Kuvvetleri'nin sivil bir personeli maskesi altında tayin oldu. Türk dışişlerinde çalışan bir yetkili ve karısı ile yakın ilişki kurduğunu söyleyen Ames, Türk görevli ile birlikte balık avı, yelken ve pikniklere giderek samimiyeti arttırdığını ifade etti. Yeteri kadar samimiyet kurduktan sonra Ames, yetkiliye kendi işinden şikayet ederek, tutarlı bir rapor hazırlamak için elinde yeterli bilgi olmadığını söyledi. Adı açıklanmayan dışişleri görevlisi ne tür bilgiye ihtiyacı olduğunu sorduğu zaman, Ames, Sovyet askeri istihabarat tahminleri konusunda Türk istihbaratının bilgisinin ne olduğunu öğrenmek istediğini söyledi. Türk Dışişleri görevlisi önce olumlu yanıt vermezken, birkaç gün sonra elinde Ames'in istediği bilgilerle çıkıp geldi ve Aldrich Ames'in iddiasına göre; "Türk Dışişleri görevlisine bir miktar para verip iş tamamen ticari bir çizgiye oturtuldu."

CIA neler yapmış

İki yıllık görev süresi dolmasına rağmen CIA, Aldrich Ames'in görev süresini bir altı ay daha uzattı. Bu tarihlerde Ankara'ya CIA istasyon şefi olarak Dewey Clarridge tayin edildi ve Ames'ten Ankara'daki Sovyet ajanlarından birkaçını kendi taraflarına çekmesini istedi. Ancak Ames bu talimatı yerine getirmeyince Clarridge, bu kez Ames'e çok kötü bir sicil tuttu. Daha sonra Ames Rusça öğrenerek, Sovyet işleriyle ilgili önemli bir birime atandı.

Aldrich Ames, maddi sıkıntı içinde bulunan Türk istihbarat birimlerine telefonları dinlemek için 500 bin dolar değerinde aygıt verip eğittiklerini karşılığında da Türk istihbarat birimlerinin Sovyet sefaretini dinleyip kaydettikleri bir bantın kopyasını Amerikalılara verdiklerini vurguladı.

Köstebek örgüt içinde

Ames o tarihlerin en büyük öğrenci örgütü DEV-GENÇ'in içine de sızmayı başardı. Ankara'da görevli bir Amerikalı profesör, DEV-GENÇ liderlerinden Deniz Gezmiş'e yakın ve kendisi ile birlikte yaşayan eski bir güzellik kraliçesi ve aynı zamanda öğrenci olan bir genç kızın, Aldrich Ames ile tanışmasını sağladı.

Genç kıza kendisini Amerikalı bir diplomat olarak tanıtan Ames, kız ve arkadaşlarının tutuklanıp işkence görmemelerini sağlayabileceğini ancak karşılığında DEV-GENÇ'in planlarını bilmesi gerektiğini belirtti. Ames, daha sonra DEV-GENÇ'in planları ve yardım gibi vaadlerle genç kıza yalan söylediğini kabul ediyor.

Tanışma sonrası Aldrich Ames, genç kıza içinde 75 Amerikan doları bulunan bir zarf verdi. Ertesi hafta da genç kızla buluşan CIA ajanı, araba ile üniversite çevresinde dolaşarak, genç kızdan, DEV-GENÇ'teki arkadaşlarının isimlerini, düzenlenecek toplatıların yeri ve zamanı hakkında bilgi aldı. Ames, bu bilgileri, Ankara'da görevli CIA istasyon şefine, buradan da aynı bilgiler Türk istihbarat birimlerine aktarılıyordu. Ancak Amerikalıları şaşırtan konu, DEV-GENÇ içinde çeşitli kaynakları bulunan Türk istihbarat birimlerinin CIA bilgilerine pek önem vermemeleriydi. Ames, aynı kızla bir kaç kez daha buluştuktan sonra öğrenci kıza 200 dolarlık bir zarf daha vererek ilişkisini kestiğini belirtiyor.

DEV-GENÇ liderlerinden Deniz Gezmiş daha sonra yakalanıp, banka soygunu ve güvenlik kuvvetleri ile silahlı çatışmaya girme suçlarından hüküm giyerek 1972 yılı Mayıs ayında iki arkadaşı ile birlikte idam edilmişti.


© COPYRIGHT 1997 MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (Her hakkı saklıdır)
Bu sayfa YÖRE Elektronik Yayımcılık tarafından hazırlanmıştır. Yorum ve önerileriniz için: editor@sabah.com.tr
YÖRE Elektronik Yayimcilik A.S.