kapat

21 SUBAT 1997 CUMA

İlkokul mezunu matematikçi

Oto lastik satıcısı Taner Yönder, ilkokul mezunu olduğu halde matematikteki Pi sayısının ispatını anlamak için 12 yıl uğraşıp orta okul öğrencilerinin anlayacağı kolaylıkta bir ispat formülü buldu.

Manisa'da oto lastik satıcılığı yapan ilkokul mezunu Taner Yönder, (Pi) sayısının ispatında trigonometriyi devre dışı bırakan en basit formülü geliştirdi. Yönder'in, Arshimed'in teoreminden yola çıkarak geliştirdiği ve ortaokul öğrencisinin anlayabileceği kolaylıktaki yöntemi, matematik uzmanlarını şaşırttı. "Formül tamamen doğru" diyen uzmanlar, bir ilkokul mezununun Pi sayısıyla uğraşmasına şaşırdıklarını söylediler.

Kendisini "sayıların tutkunu" olarak tanımlayan 50 yaşındaki Taner Yönder tanjantlar, kotanjantlar, sinüslerle anlatılabilen ve Arshimed'in 500 yıllık teoremine dayanan "Pi" sayısının ispatını anlamak için 12 yıl uğraşmış. Pisagor teoreminden yola çıkarak bir formüle ulaştığını anlatan Yönder, geliştirdiği formülle ilgili şunları anlattı:

"(Pi) sayısı, klasik tanımıyla, çemberin çevresinin çapına oranıydı. Bu oranın bir daire içine çizilebilen çokgenlerle de bir bağlantısı olacağını düşündüm. Deneme yanılma yoluyla, bu çokgenler arasında bir oran olabileceği sonucuna vardım. Bu çokgenin kenarları arasındaki oranı birebir veren ve Pisagor bağlantısı kullanmadan (Pi) sayısına ulaşabileceğim formül ortaya çıktı. Trigonometri bilseydim bunu yapamazdım. Matematik konusundaki cahilliğim beni bu yola itti. Bu bilgisizliği yenmem gerektiğine inandım ve hırslandım."

Yönder, kendi adına tescil ettirdiği formülü, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü'ndeki bir grup öğretim üyesine anlattı.

(Pi) sayısının ispatı konusunda çok sayıda yöntem olduğunu vurgulayan öğretim üyeleri, ilkokul mezunu birisinin bununla uğraşmasına şaşırdıklarını belirterek, "Ortaya konulan görüşler ve yöntem doğru. Trigonometriye gerek kalmadan (Pi) sayısının anlatımı ilkesine dayanıyor. Yönder'in anlatımları tümüyle bilimsel bir çerçeveye oturtulamaz ise de, (Pi) sayısının basit bir dille tanımı. Daha önceki formüllerden farkı, yayın uzunluğudan limite geçilmemesi olarak tanımlanabilir" dediler.


© COPYRIGHT 1997 MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (Her hakkı saklıdır)
Bu sayfa YÖRE Elektronik Yayımcılık tarafından hazırlanmıştır. Yorum ve önerileriniz için: editor@sabah.com.tr
YÖRE Elektronik Yayimcilik A.S.